رفتار عجیب و ترسناک نهنگ قاتل

دانشمندان فکر می‌کنند که یک نهنگ قاتل که دچار آسیب شده(تروما)، در یک لحظه بحرانی که دچار درد و عذاب شده، حمله به قایق‌ها را آغاز کرده و این رفتار تهاجمی‌اش را از طریق یادگیری اجتماعی در بین دیگر نهنگ‌های قاتل گسترش می‌دهد.

نهنگ‌های قاتل در سواحل ایبری واقع در اروپا به سومین قایق هم حمله کرده و آن را غرق کردند. محققان معتقدند که این رفتار توسط دیگر نهنگ‌های قاتل کپی شده است.

سه نهنگ قاتل (Orcinus orca)،در شب چهارم ماه مه در تنگه جبل‌الطارق در سواحل اسپانیا به یک قایق تفریحی بادبانی برخورد کردند و سکان آن را سوراخ کردند. کاپیتان ورنر شاوفلبرگر به نشریه آلمانی Yacht گفت: "آنها دو نهنگ قاتل کوچک و یک نهنگ قاتل بزرگ بودند." دو نهنگ قاتل کوچکتر به سکان عقب ضربه می‌زدند، در حالی که نهنگ قاتل بزرگتر چند بار به عقب قایق رفت و با قدرت زیاد از پهلو به قایق می‌زد.»

شوفلبرگر گفت: او می‌دید که دو نهنگ قاتل کوچک‌تر از نهنگ قاتل بزرگ‌تر تقلید می‌کردند. "دو نهنگ قاتل کوچکتر همان تکنیک نهنگ بزرگتر را تقلید می‌کردند و با حرکت خفیف‌تر، آنها نیز به قایق می‌کوبیدند." گارد ساحلی اسپانیا خدمه را نجات دادند و قایق را به سمت ساحل بارباته بردند، اما هنوز به بندر نرسیده بودند که قایق غرق شد.

دو روز قبل از آن نیز شش نهنگ قاتل، به یک قایق بادبانی دیگر که در حال حرکت در تنگه جبل‌الطارق بود حمله کرد. گرگ بلکبرن، که سوار قایق بود، نگاهش به یک نهنگ قاتل مادرافتاد که به بچه خود یاد می‌دهد که چگونه به سکان قایق حمله کند. بلکبرن به 9news گفت: «این قطعاً نوعی آموزش و تدریس بود.»

طبق گزارش‌هایی که در مطالعه‌ای در ژوئن ۲۰۲۲ در مجله Marine Mammal Science منتشر شد، حملات تهاجمی نهنگ‌های قاتل در سواحل ایبری در ماه مه ۲۰۲۰ آغاز شد و همچنان در حال افزایش است. به نظر می‌رسد که حملات عمدتاً به سمت قایق‌های بادبانی تفریحی انجام می‌شوند و همه نهنگ‌های قاتل از یک الگوی واضح پیروی می‌کنند. آنها از عقب به قایق نزدیک می‌شوند تا به سکان ضربه بزنند، پس از خراب شدن سکان و توقف قایق، به راه خود ادامه می‌دهند.

آلفردو لوپز فرناندز، زیست‌شناس دانشگاه آویرو در پرتغال و نماینده گروهGrupo de Trabajo، یکی از نویسندگان این مقاله، می‌گوید: «گزارش‌ تحرکات نهنگ‌های قاتل از سال ۲۰۲۰ در منطقه گالیسیا و در تنگه جبل‌الطارق ، همچنان ادامه دارد.»

لوپز فرناندز در ایمیلی به Live Science گفت که بیشتر برخوردها بی خطر بوده است. " از بیش ۵۰۰ رویداد تعاملی ثبت شده از سال ۲۰۲۰، تنها سه قایق غرق شده است. ما تخمین می‌زنیم که نهنگ‌های قاتل از هر صد کشتی که از یک مکان عبور می کنند، فقط به یکی از قایق‌ها حمله می‌کنند."

لوپز فرناندز گفت که افزایش حمله به قایق‌ها یک پدیده جدید است. محققان فکر می‌کنند که یک رویداد آسیب‌زا ممکن است باعث تغییر در رفتار یک نهنگ قاتل شده باشد، که بقیه نهنگ‌های قاتل نیز یاد گرفته‌اند تا از او تقلید کنند.

لوپز فرناندز گفت: "نهنگ‌های قاتل عمداً این کار را انجام می‌دهند. البته، ما منشا یا انگیزه آن را نمی‌دانیم، اما رفتار دفاعی مبتنی بر آسیب روحی ، می‌تواند منشأ همه اینها باشد، و هر روز که می‌گذرد این تئوری بیشتر تقویت می‌شود."

کارشناسان گمان می‌کنند که یک نهنگ قاتل ماده که به آن وایت گلادیس می‌گویند شاید به علت برخورد با یک قایق یا به دام افتادن در حین ماهیگیری غیرقانونی در یک لحظه، دچار بحران روحی و تروما شده و این حادثه یک تغییر رفتاری در او ایجاد کرده، و باعث تغییر رفتار او شده است. لوپز فرناندز گفت: «این نهنگ قاتل آسیب دیده می‌تواند همان نهنگی باشد که این رفتار تهاجمی با قایقها را آغاز کرده است.»

طبق مطالعه ای در سال ۲۰۲۲، نهنگ‌های قاتل، موجودات اجتماعی هستند که به راحتی می‌توانند رفتارهای نهنگ‌های قاتل دیگر را یاد گرفته و بازتولید کنند. در اکثر موارد گزارش شده، نهنگ‌های قاتل، سکان قایق را هدف می‌گیرند و آن را گاز گرفته، خم کرده و یا شکسته‌اند.

لوپز فرناندز گفت: « تعبیر ما این نیست که نهنگ‌های قاتل به نهنگ‌های جوانان تر آموزش می‌دهند، اگرچه این رفتار صرفاً با تقلید از بزرگ‌ترها شروع شده، و بعداً به صورت جدی در بین آنها گسترش یافته، زیرا جوان‌ترها آموزش و فراگیری را چیزی مهم در زندگی خود می‌دانند.»

لوپز فرناندز افزود: به نظر می‌رسد که علیرغم خطری که نهنگ‌ها با برخورد به سازه‌های قایق متحرک با آن مواجه می‌شوند، اما این رفتار را سودمند می‌دانند. از زمان شروع فعل و انفعالات غیرعادی نهنگ‌های قاتل در سال ۲۰۲۰، چهار نهنگ قاتل متعلق به یک مجموعه کوچک از نهنگ‌های قاتل ساکن در آب‌های ایبری مرده‌اند، اگرچه مرگ آنها را نمی‌توان مستقیماً به برخورد با قایق‌ها مرتبط دانست.

این رفتار غیرمعمول آنها می‌تواند بازیگوشی یا همان چیزی باشد که محققان آن را «رفتار زودگذر» می‌نامند. رفتاری که توسط یک یا دو نهنگ آغاز می‌شود و به‌طور موقت توسط دیگر نهنگ‌ها قبل از ترک این کار تکرار می‌شود.

دبورا گیلز، محقق نهنگ‌های قاتل در دانشگاه واشنگتن و سازمان غیرانتفاعی Wild Orca، به Live Science گفت: "آنها حیواناتی فوق‌العاده کنجکاو و بازیگوش هستند و بنابراین شاید این رفتار بیشتر یک بازی برای آنها باشد تا یک حمله تهاجمی."

با افزایش تعداد حوادث، نگرانی‌های بیشتری، هم برای ملوانان و هم برای نهنگ‌های قاتل ایبری وجود دارد که در لیست قرمز IUCN به عنوان موجوداتی در معرض خطر جدی انقراض قرار گرفته‌اند. طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲، آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۱، تنها ۳۹ نهنگ قاتل ایبری ثبت شده‌اند. محققان می‌گویند: «اگر این وضعیت ادامه پیدا کند یا تشدید شود، می‌تواند به یک نگرانی واقعی برای ایمنی دریانوردان و یک موضوع حفاظتی برای این زیرجمعیت نهنگ‌های قاتل تبدیل شود».