میانگین دمای هوا در سطح کره زمین بین منهای ۲۵ تا ۴۵ درجه سانتیگراد در نوسان است. دامنه تغییر دمای هوا در سیاره عطارد بسیار بیشتر از زمین گزارش شده است و دمای هوا در طول روز در این سیاره تا ۴۳۰ درجه، و در طول شب تا منهای ۱۸۰ درجه هم میرسد. اما در سطح زمین هم مکانهایی با سرمای استخوانسوز یافت میشود که به برخی از آنها میپردازیم:
به گزارش لایوساینس، در فلات جنوبگان (قطب جنوب) دمای هوا تا منهای ۹۸ درجه سانتیگراد هم میرسد و این منطقه با مساحت بیش از هزار کیلومتر، سردترین مکان روی زمین شناخته شده است.
پیشتر، محققان پایینترین دمای این منطقه را منهای ۹۳ درجه سانتیگراد ثبت کرده بودند، اما یافتههای تازه نشان میدهد که دمای هوا در این منطقه حتی از این هم میتواند پایینتر رود و چنانچه چند روز آسمان منطقه صاف و هوا خشک باشد، دمای هوا ممکن است به منهای ۹۸ درجه سانتیگراد هم برسد.
اویمیاکن، روستایی در سیبری خاوری در روسیه، سردترین منطقه مسکونی است که دمای هوا در آن تا منهای ۷۱ درجه سانتیگراد هم رسیده است. این روستا در امتداد رودخانه ایندیگیرکا در شمال باختری جمهوری یاقوتستان (یاکوتستان) واقع شده و حدود ۸۰۰ نفر جمعیت دارد. میانگین دمای هوا در این ناحیه در طول فصل زمستان، منهای ۵۰ درجه سانتیگراد گزارش شده است. این روستا در بدو امر مقصد گلهداران گوزن شمالی بود که رمههای خود را برای سیراب شدن به چشمه آب گرمی میسپردند که نام این روستا از آنها گرفته شده است. اویمیاکن در زبان محلی به معنای آبی است که یخ نمیزند.
ایستگاه هواشناسی کلینک در گرینلند دمای منهای ۶۹ درجه سانتیگراد را ثبت کرده است. ایستگاه هواشناسی کلینک در قلب مدار شمالگان (قطب شمال) در کانون یخسار گرینلد قرار دارد که پهنه وسیعی از یخ گرداگرد آن را فرا گرفته است، و در ۲۲ دسامبر ۱۹۹۱ پایینترین دما (منهای ۶۹.۶ درجه سانتیگراد) را در نیمکره شمالی ثبت کرد.
یاکوتسک، شهری در سیبری خاوری و مرکز جمهوری یاقوتستان روسیه است. دمای هوا در این شهر ۲۵۰ هزار نفری در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳ به منهای ۶۲.۲ درجه سانتیگراد هم رسید و عنوان «سردترین شهر در دو دهه اخیر » را از آن خود کرد. با این حال، سردترین دمای ثبتشده در یاکوتسک در ۲۵ فوریه ۱۸۹۱ بود که دمای هوا در آن روز به منهای ۶۴.۴ درجه سانتیگراد رسید. این شهر در کرانه باختری رودخانه لنا، و در ارتفاع ۹۵ متری از سطح دریا واقع شده است و در طول زمستان در مه غلیظی فرو میرود.
اقامتگاه پرسپکت کریک در آلاسکا سردترین نقطه در آمریکا گزارش شده است. دمای هوای این نقطه در ۲۳ ژانویه ۱۹۷۱ به منهای ۶۲.۲ درجه سانتیگراد رسید. در مجموع میانگین دمای هوای این منطقه در فصل سرما منهای ۳۱.۷ درجه سانتیگراد ثبت شده است. افزون بر این، فوریه ۱۹۹۹ دمای هوا در پارک ملی و منطقه حفاظتشده دنالی در آلاسکا به منهای ۴۷ درجه سانتیگراد رسید.
دانشمندان برای درک بهتر سازوکار دمایی زمین، به مطالعات خود در مناطقی با دمای بسیار بالا یا بسیار پایین ادامه میدهند. مشخصا، هوای بسیار سرد میتواند به دانشمندان کمک کند تا درک کنند که گرمایش زمین چه روندی را طی میکند و آینده آن برای بشر چه در بساط دارد.