سامانه انتقال سهام عدالت به وراث موضوعی که در برهههای زمانی مختلف در خصوص راه اندازی و اجرایی شدن آن وعدههای زمانی گوناگونی داده شده است؛ سامانه ای که همواره برخی شهروندان خواستار پیگیری آن از مسئولان مربوطه بوده اند.
موضوعی که قاسمی یکی از شهروندان در خصوص آن به ما گفت: ۶ سال است که پدر من فوت شده، اما هنوز برای تعیین تکلیف سهام عدالت آن نتوانسته ایم اقدامی انجام دهیم.
ساعدی شهروند دیگری با گلایه از وعدههای زمانی مختلف افزود: این که زمانی برای راه اندازی سامانه اعلام میشود، ولی به آن عمل نمیشود بیشتر کلافه کننده است برای انتقال سهام عدالت پدرم که سال هاست فوت شده منتظر راه اندازی این سامانه هستیم.
راه اندازی سامانه انتقال سهام عدالت به وراث که در سالهای گذشته نیز بارها در خصوص آن نکاتی ارائه شده بود. به طور مثال در ۶ اسفند ۱۴۰۰ باغستانی، مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی گفته بود: برای انتقال قهری سهام عدالت به زیرساختهای متفاوتی نیاز است که به دلیل پیچیدگیهای آن، قدری راهاندازی سامانه مربوطه طولانی شد که امیدواریم ظرف ۶ ماه آینده (شهریور ۱۴۰۱) به بهرهبرداری برسد.
سامانهای که شهریور ۱۴۰۱ هم خبری از آن نشد و ابوترابی،قائم مقام مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی در ۳۰ مهر ۱۴۰۱ گفته بود: در خصوص سامانه انتقال سهام عدالت به وراث باید گفت این سامانه دو بخش دارد. بخش اول که باید یک سری زیر ساختها در قسمت فناوری اطلاعات آماده میشد که همکاران من در شرکت سپرده گذاری در حال تلاش هستند. اما یک بخش دیگر از این پروژه خارج از حیطه اختیارات سپرده گذاری مرکزی است.
او افزود: قوه قضائیه باید به سپرده گذاری یک سرویسی ارائه کند که در آن متوفیان را مشخص و اطلاعات را به ما دهد تا ما بتوانیم بر اساس گواهی انحصار وراثتی که قوه قضائیه اعلام میکند و زیر ساختهای سرویسی که به ما میدهند موارد را اجرایی کنیم.
با گذشت زمان، اما همچنان راه اندازی سامانه انتقال سهام عدالت به وراث در هالهای از ابهام بود تا این که در ۱۲ بهمن ۱۴۰۱ محمد کاظمی فرد، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه درباره اطلاعات فردی متوفیان سهامدار سامانه سهام عدالت به صورت الکترونیکی اعلام کرد: سازمان ثبت احوال کشور این خدمت را ارائه میدهد و اطلاعات متوفیان را به صورت برخط در اختیار دارد.
او افزود: ما دادههای خدمت انحصار ورثه را در اختیار سازمان بورس قرار داده ایم تا سهام عدالت متوفیان را به خانوادههای آنها منتقل کنند. این دادهها به صورت وب سرویس در اختیار سازمان بورس قرار گرفته و این سازمان میتواند در سامانههای خود استفاده کند.
در ادامه نیز باغستانی، مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی در رابطه با موارد مطرح شده گفته بود: فوتیها از سال ۱۳۸۵ بودند از سال ۹۷ به قبل تنها عکس انحصار وراثت مبتنی بر سرویس به سازمان داده شده است و سال ۹۷ به بعد عملا تعداد متوفیان را کاور (پوشش) نمیکند.
البته که در آن برهه زمانی مطرح شد که دفاتر پیشخوان قضایی در حال تکمیل اطلاعات فوت شدگان هستند. اما برای سرعت بخشیدن به روند راه اندازی سامانه انتقال سهام متوفیان به وراث، سازمان بورس زیر ساخت فنی را مجدد تغییر داده و طرحی دیگر در شورای عالی بورس مطرح کرده است که در همین رابطه آقای عشقی رئیس سازمان بورس در اسفند سال گذشته گفت: مصوب شد تقسیم بندی سهام عدالت بر مبنای گواهی انحصار وراثت از طریق شعب کارگزاری انجام شود.
بر مبنای طرح جدید، شرکت سپرده گذاری و قوه قضائیه باید اقداماتی را انجام میدادند تا زیر ساختهای لازم فراهم شود سامانهای که رئیس سازمان بورس در خصوص زمان احتمالی عملیاتی شدن فرآیند آن در آخرین نشست خبری خود در اسفند ۱۴۰۱ اعلام کرده بود: این موضوع حداکثر تا ۲ الی ۳ ماه آینده قطعی میشود و این انتقالهای قهری میتواند صورت گیرد.
حالا پس از گذشت بیش از دو ماه از آخرین وعده زمانی داده شده در خصوص راه اندازی سامانه انتقال سهام عدالت به وراث یک منبع آگاه در این زمینه گفت: احتمالا موضوع متوفیان سهام عدالت در نمایشگاه هفته آینده صنعت بورس و بانک بیمه به سرانجام برسد.