از کجا بفهمیم موبایل شخصی‌مان هک شده است؟

امروزه گوشی‌های هوشمند در هر زمان و مکانی همراه ما هستند؛ بنابراین شنود مواردی مانند دوربین و میکروفون گوشی می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد.

به‌منظور پی‌ بردن به اینکه آیا گوشی شما شنود می‌شود یا خیر، باید به مواردی مانند، اپلیکیشن‌هایی که مقدار زیادی از باتری یا ترافیک شبکه اینترنت را مصرف می‌کنند، نویزها یا صداهای عجیب در زمان تماس‌های تلفنی و رفتارهای عجیب مثل روشن شدن ناگهانی میکروفون گوشی یا فرستاده شدن ناگهانی به برخی از وب‌سایت‌ها بدون هیچ دلیلی، توجه کرد. در ادامه روش‌هایی شرح داده می‌شود که شما را از اینگونه حملات محافظت می‌کند.

چگونه متوجه شنود گوشی‌های هوشمند شویم

شخص یا هکری که به تلفن همراه شما دسترسی پیدا کرده می‌تواند اقدام به فرستادن ایمیل‌های جعلی، خواندن پیام‌های شخصی، دسترسی به لیست تماس‌ها یا هر نوع اقدام مجرمانه دیگری کند؛ اما چگونه شما باید متوجه هک شدن گوشی خود شوید؟ در ادامه مواردی که باید به دنبال آن باشید، بیان شده است.

مصرف زیاد و غیرعادی شارژ باتری

اگر گوشی همیشه بدون هیچ دلیلی داغ می‌کند و شارژ باتری آن بدون استفاده از امکانات و اپلیکیشن خاصی به‌سرعت مصرف می‌شود؛ ممکن است هک شده باشد. نرم‌افزارهای مخرب شنود در پس‌زمینه سیستم‌عامل اجرا می‌شوند و می‌توانند شارژ باتری را در زمانی که از امکان یا اپلیکیشن خاصی استفاده نمی‌کنید، مصرف کنند. این مصرف غیرمعمول باتری می‌تواند به مواردی مانند بدافزار ایمیل تا نرم‌افزار جاسوسی ضبط تماس، مربوط باشد.

اگر از گوشی زیاد استفاده کنید، ممکن است داغ شود، تماشای ویدیو در شبکه‌های اجتماعی و انجام بازی‌های موبایلی برای مدت زمان طولانی نیز باعث داغ شدن گوشی می‌شود؛ البته این موضوع کاملاً طبیعی است. در صورتی‌ که از گوشی استفاده زیادی نمی‌کنید؛ ولی باتری گوشی همچنان داغ می‌کند یا شارژ باتری به سرعت تمام می‌شود؛ در این مورد باید گوشی خود را از نظر آلوده بودن به بدافزار بررسی کنید.

بدین‌ منظور تنظیمات باتری را بررسی کنید. در گوشی‌های اندروید و آیفون‌ها به قسمت باتری در تنظیمات گوشی مراجعه کنید تا فهرست اپلیکیشن‌های پرمصرف را بیابید. اگر اپلیکیشنی در این فهرست وجود دارد که به خاطر نمی‌آورید چه‌ زمانی و به چه‌ دلیل آن را نصب کرده‌اید یا نرم‌افزارهایی که به واسطه اپلیکیشن‌های دیگر روی گوشی شما نصب شده‌اند، به سرعت اقدام به حذف آن‌ها کنید.

نویزها و صداهای عجیب

زمزمه یا صداهای‌ عجیب؛ صداهای ضربان‌دار روی خط تلفن، می‌تواند نشانه‌ای از شنود و ثبت مکالمه در حال انجام باشد. اگر زمانی که هنوز تماسی با شخص مورد نظر برقرار نشده صداهایی عجیب مانند صدای کلیک یا نوعی صدای بوق ناآشنا را روی خط شنیدید، این می‌تواند نشانه دیگری از شنود باشد؛ به‌خصوص زمانی که گوشی شما توسط پلیس شنود می‌شود.

شنیدن این قبیل صداها به صورت تصادفی برای یک یا دو بار، احتمالاً مشکلی به همراه نخواهد داشت؛ اما اگر همیشه اتفاق می‌افتد، گوشی خود را بررسی کنید. بدین‌منظور می‌توانید اپلیکیشن‌هایی که قابلیت شناسایی صداها را در محدوده فرکانسی و دامنه‌ای خاصی دارند، روی گوشی دیگری نصب کنید و محدوده شناسایی آن را در فرکانس‌های پایین تنظیم کنید؛ اگر در مدت زمان یک دقیقه چندین بار چنین صداهایی از بلندگو گوشی شما توسط میکروفون گوشی دیگر شناسایی شد، گوشی شما احتمالاً در معرض شنود قرار دارد.

مصرف غیرعادی ترافیک اینترنت

از آنجا که جاسوس‌افزارها به‌صورت مداوم اطلاعات گوشی را به هکر ارسال می‌کنند، معمولاً ترافیک اینترنت زیادی استفاده می‌کنند. اگر نشانگر موقعیت جغرافیایی یا اتصال اینترنت در نوار بالایی نمایشگر تلفن همراه به طور خودکار روشن می‌شود، ممکن است به‌دلیل انتقال اطلاعات از گوشی به هکر باشد. مصرف بیشتر ترافیک اینترنت را می‌توان از بیشتر شدن هزینه پرداخت قبض در موعد مقرر متوجه شد؛ همچنین در سیمکارت‌های اعتباری بسته اینترنتی زودتر تمام می‌شود.

گوشی‌های اندروید و آیفون، هر دو این امکان را به کاربر می‌دهند تا میزان ترافیک اینترنت مصرفی توسط اپلیکیشن‌های مختلف را بررسی کند. این کار در آیفون در قسمت Cellular از تنظیمات و در اندروید در قسمت Network & Internet در تنظیمات انجام می‌شود. در اندروید ممکن است این تنظیمات در زیر شاخه Connection -> Data Usage قرار داشته باشد.

رفتارهای غیرمعمول گوشی

خاموش شدن گوشی به‌صورت ناگهانی می‌تواند دلیلی دیگری برای هک‌شدن آن باشد. وقتی تلفن خاموش می‌شود، بررسی کنید که آیا نور پس‌زمینه نمایشگر زمانی که تلفن خاموش است روشن می‌ماند یا اینکه نمایشگر هم به‌همراه تلفن همراه همزمان خاموش می‌شود.

رفتار عجیب دیگری که گوشی می‌تواند از خود نشان دهد مربوط به تبلیغات پاپ‌آپ است، صفحه نمایشگر گوشی به‌صورت تصادفی روشن می‌شود و پیامی که برای کاربر شناخته شده نیست، کاربر را به لینکی ناآشنا هدایت می‌کند، سرعت گوشی در این زمان اغلب کاهش می‌بابد که این نشان‌دهنده فعالیت در پس‌زمینه گوشی، پس از هدایت کاربر به لینک ناشناخته است.

روشن شدن دوربین یا میکروفن به صورت تصادفی از دیگر اتفاقات عجیب است. اگر LED نورافکن دوربین گوشی بدون استفاده از اپلیکیشنی که نیاز به دوربین دارد ناگهان روشن شود، این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از هک شدن گوشی باشد؛ البته برخی از بدافزارها به هکر این امکان را می‌دهد تا بدون روشن کردن LED نورافکن دوربین، به دوربین گوشی دسترسی پیدا کنند.

وب سایت‌هایی که ناآشنا و عجیب به‌نظر می‌رسند

برخی از انواع بدافزارها می‌توانند به مرورگرها نفوذ کنند و وب سایتی جعلی را که به نظر واقعی و قانونی می‌رسد، به کاربر نشان دهند؛ سپس می‌توانند اقدام به برداشتن مشخصات ورود حساب کاربری شامل نام کاربری و گذرواژه کنند.

اگر با گوشی مشغول استفاده از سایتی هستید که نسبت به قبل عجیب به نظر می‌رسد یا مطابق چیزی نیست که انتظار دارید. مرورگر وب را ببندید و اقدام به بررسی و اسکن گوشی خود توسط نرم‌افزارهای آنتی ویروس به منظور شناسایی بدافزارها کنید یا می‌توانید مشکل خود را با متخصصان در زمینه امنیت سایبری در میان بگذارید.

چگونه از گوشی خود در برابر شنود محافظت کنیم

برای مطمئن شدن از اینکه گوشی شما در معرض خطر هک قرار نداشته باشد، حداقل باید از نصب اپلیکیشن‌هایی که متعلق به فروشگاه‌های رسمی مانند گوگل‌پلی استور و اپ استور نیستند، خودداری کنید؛ حتی زمانی که می‌خواهید اپلیکیشنی را از فروشگاه‌های رسمی دانلود و نصب کنید، بهتر است قبل از نصب، درباره آن اپلیکیشن و توسعه‌دهنده آن در گوگل جست‌وجو و تحقیق کنید.

اگر بی‌پروا اپلیکیشن نصب می‌کنید یا به هر وب‌سایتی سرک می‌کشید از آنتی ویروس و ضد بدافزار معتبر استفاده کنید. در صورت امکان از نسخه‌های اشتراکی پولی این اپلیکیشن‌ها استفاده کنید؛ اگرچه که با کمی تحقیق گزینه‌های رایگان خوبی نیز در بازار وجود دارد.

استفاده از سرویس‌های VPN به منظور پنهان کردن آدرس IP واقعی، کار را برای هکری که می‌خواهد به موقعیت مکانی کاربر دست یابد مشکل‌تر می‌کند. در صورتی که از طریق شبکه‌های عمومی و غیر ایمن به اینترنت متصل هستید حتماً باید از VPNهای معتبر به منظور اتصال به اینترنت استفاده کرد. البته استفاده از وی‌پی‌ان‌های بی‌نام نشان رایگان خودشان می‌توانند امنیت شما را به‌شدت به خطر بیندازند.