پاسخ به یک چالش بزرگ؛ آیا اینترنت در ایران ارزان است؟

آمارهای سرف‌شارک از شاخص کیفیت زندگی دیجیتال نشان می‌دهد ایران در میان ۱۱۷ کشور مورد بررسی، جایگاه هشتادوچهارم را دارد. این گزارش نکته جالبی در دل خود دارد؛ اینکه اینترنت ایران برخلاف تصور برخی از افراد، آنچنان هم برای مردم ارزان نیست. این گزارش همچنین می‌افزاید که ایران از نظر امنیت سایبری رتبه ۱۱۳ را در دنیا دارد.

«سرف‌شارک»، شرکت فعال در حوزه امنیت، گزارشی از شاخص کیفیت زندگی دیجیتال در سال ۲۰۲۲ را منتشر ساخته است. این مجموعه چندی پیش نیز گزارشی از وضعیت محدودیت اینترنت در دنیا را ارائه کرده بود.

در مطالعه کیفیت رفاه دیجیتال، ۱۱۷ کشور جهان که ۹۲ درصد از جمعیت جهان در آن‌ها زندگی می‌کنند، مورد بررسی قرار گرفته است. هر کشور نیز براساس پنج رکن اساسی مقرون‌به‌صرفه بودن اینترنت، کیفیت اینترنت، زیرساخت الکترونیکی، امنیت الکترونیکی و دولت الکترونیکی رتبه‌بندی شده است.

اگرچه بسیاری افراد با مقایسه دلاری قیمت اینترنت موبایل و ثابت ایران با سایر کشورها، مدعی هستند ایران اینترنتی ارزان دارد، اما آمارهای این مطالعه چیز دیگری به ما می‌گوید.

طبق گزارش سرف‌شارک، ایران در شاخص «مقرون‌به‌صرفه بودن اینترنت» جایگاه چهل‌وهفتم را به‌دست آورده است. این یعنی اینترنت آنچنان هم برای مردم ما ارزان نیست؛ اگرچه بهترین رتبه ایران در زیر شاخص کیفیت زندگی دیجیتال به همین معیار بازمی‌گردد که آن هم نسبت به سال ۲۰۲۱ نزول ۱۶ رتبه‌ای را تجربه کرده است.

وضعیت نه‌چندان خوب اینترنت ایران

معیار مورد بررسی دیگر «کیفیت اینترنت» است که ایران از این لحاظ در جایگاه ۹۰ دنیا قرار گرفته. در تعیین این شاخص، برای اینترنت موبایل و پهن‌باند، سه شاخص سرعت، پایداری و بهبود سرعت مورد سنجش قرار گرفته است.

براساس مطالعه یادشده، میانگین سرعت اینترنت موبایل ۳۳.۸۳ مگابیت بر ثانیه و میانگین سرعت اینترنت ثابت نیز ۲۲ مگابیت بر ثانیه است؛ اگرچه آنچه عموم مردم از سرعت اینترنت تجربه می‌کنند در واقعیت کمتر از این ارقام به‌نظر می‌رسد.

نکته قابل تأمل دیگر نیز جایگاه ایران در بحث بهبود سرعت اینترنت پهن‌باند است. احتمال می‌رود با توجه به اینکه دولت سیزدهم توسعه اینترنت فیبر نوری را در برنامه خود قرار داده است، این جایگاه برای سال ۲۰۲۳ دستخوش تغییرات بسیاری شود.

وضعیت نگران‌کننده امنیت الکترونیک

طبق گزارش سرف‌شارک، ایران از لحاظ زیرساخت‌های الکترونیکی در جایگاه چهل‌ونهم و از لحاظ دولت الکترونیک و ارائه خدمات آنلاین دولتی در جایگاه ۷۹ دنیا قرار دارد. اما نگران‌کننده‌ترین بخش این آمار بحث امنیت الکترونیکی است که جایگاه ایران با ۲۰ پله نزول نسبت به سال ۲۰۲۱، به رتبه ۱۱۳ رسیده است؛ آن هم از میان ۱۱۷ کشور جهان!

برای این شاخص دو پارامتر امنیت سایبری و مقررات حفاظت از داده مورد بررسی قرار گرفته که ایران از نظر امنیت سایبری رتبه ۱۱۰ را کسب کرده است.