اخترفیزیکدانان مکانیسم جدیدی برای تخریب ستارهها و تولید پرتو گاما کشف کردهاند که از برخورد ستارهها در محیط های متراکم نزدیک سیاهچالههای کلان پرجرم در کهکشان های باستانی سرچشمه می گیرد. این یافته که در Nature Astronomy منتشر شده است، درک ما را از مرگ ستاره ها افزایش میدهد و ممکن است به منابع ناشناخته امواج گرانشی اشاره کند.
یک تیم بین المللی از اخترفیزیکدانان در حالی که در جستجوی منشأ انفجار پرتو گامای قدرتمند (GRB) بودند، ممکن است به روش جدیدی برای از بین بردن یک ستاره دست پیدا کنند.
اگرچه بیشتر GRBها از انفجار ستارگان پرجرم یا ادغام ستارههای نوترونی سرچشمه می گیرند، محققان به این نتیجه رسیدند که GRB 191019A در عوض از برخورد ستارگان یا بقایای ستارهها در اطراف یک سیاهچاله بسیار پرجرم در هسته یک کهکشان باستانی به وجود آمده است.
این مطالعه در 22 ژوئن در مجله Nature Astronomy منتشر شد. این تیم تحقیقاتی به رهبری دانشگاه رادبود در هلند شامل ستاره شناسانی از دانشگاه نورث وسترن بود.
ون فای فونگ، اخترفیزیکدان نورث وسترن و یکی از نویسندگان مطالعه، گفت: «از هر صد رویدادی که در طرح طبقهبندی سنتی انفجارهای پرتو گاما قرار میگیرد، حداقل یک نوع عجیب و غریب وجود دارد.»
جاکومو فراگیونه، اخترفیزیکدان نورث وسترن و یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: «کشف این پدیدههای خارقالعاده در منظومههای ستارهای متراکم، بهویژه آنهایی که سیاهچالههای عظیم را در هسته کهکشانها احاطه کردهاند، غیرقابل انکار و هیجانانگیز است. این کشف قابل توجه به ما نگاهی وسوسه انگیز به پویایی پیچیده در این محیط های کیهانی می دهد.»
برداشت این هنرمند نشان میدهد که چگونه اخترشناسانی که در حال مطالعه یک انفجار پرتو گامای قدرتمند (GRB) با تلسکوپ جنوب جمینی، که توسط NOIRLab NSF اداره میشود، ممکن است راهی را که قبلاً دیده نشده بود برای از بین بردن یک ستاره شناسایی کرده باشند. برخلاف اکثر GRB ها که در اثر انفجار ستاره های پرجرم یا ادغام تصادفی ستارگان نوترونی ایجاد می شوند، اخترشناسان به این نتیجه رسیده اند که این GRB در عوض از برخورد ستارگان یا بقایای ستاره ای در محیط اطراف یک سیاهچاله بسیار پرجرم در هسته این سیاره به وجود آمده است.
بیشتر ستارگان، با توجه به جرمشان، به یکی از سه روش قابل پیش بینی می میرند. وقتی ستارگان نسبتاً کم جرمی مانند خورشید ما به سن پیری می رسند، لایه های بیرونی خود را می ریزند و در نهایت محو می شوند و به ستاره های کوتوله سفید تبدیل می شوند. از سوی دیگر، ستارگان پرجرم تر، در انفجار ابرنواخترهای فاجعه آمیز، درخشان تر می سوزند و سریعتر منفجر می شوند و اجرام فوق متراکم مانند ستاره های نوترونی و سیاهچاله ها را ایجاد می کنند. سناریوی سوم زمانی اتفاق میافتد که دو بقایای ستارهای از این دست یک سیستم دوتایی را تشکیل میدهند و در نهایت با هم برخورد میکنند.
اما مطالعه جدید نشان می دهد که ممکن است گزینه چهارم وجود داشته باشد.