کشفی عجیب در مرکز کهکشان/ چیزی که شبیه ندارد!

چیزی واقعا عجیب در مرکز کهکشان راه شیری وجود دارد. در سال ۲۰۲۰ ستاره شناسان در مجاورت یک سیاهچاله بسیار پرجرم که مکان بسیار عجیبی است، شش جرم را پیدا کردند که به دور صورت فلکی کمان می‌چرخیدند. این شش جرم شبیه هیچ چیز دیگر در کهکشان راه شیری نیستند. آن‌ها به قدری عجیب و غریب هستند که یک رده جدید را به خود اختصاص داده‌اند. اخترشناسان آن‌ها را اجرام جی (G) می‌نامند.

دو جرم اصلی - به نام‌های G۱ و G۲ - برای اولین بار نزدیک به دو دهه پیش نظر اخترشناسان را به خود جلب کرد و مدارها و طبیعت عجیب آن‌ها به تدریج در سال‌های بعد بیشتر مورد توجه قرار گرفت. به نظر می‌رسید که آن‌ها ابرهای گازی غول‌پیکری با عرض ۱۰۰ واحد نجومی باشند که وقتی به سیاه‌چاله نزدیک می‌شوند، با طیف‌های گاز و غبارِ منتشر، طولانی‌تر امتداد می‌یابند. اما G۱ و G۲ مانند ابرهای گازی رفتار نمی کردند.

آندریا گز، فیزیکدان و ستاره‌شناس از دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس، در سال ۲۰۲۰ توضیح داد: «این اجرام شبیه گاز هستند اما مانند ستاره‌ها رفتار می‌کنند.»

گز و همکارانش بیش از ۲۰ سال در حال مطالعه مرکز کهکشانی بودند. بر اساس این داده‌ها، تیمی از ستاره‌شناسان به رهبری آنا سیورلو، ستاره شناس UCLA، چهار جرم دیگر را شناسایی کردند: G۳، G۴، G۵ و G۶. آن‌ها در مدارهای بسیار متفاوتی از G۱ و G۲ قرار دارند. در مجموع، اجرام G دارای دوره های مداری هستند که از ۱۷۰ سال تا ۱۶۰۰ سال متغیر است.

قبلا تصور می‌شد که G۲ ابری از گاز هیدروژن است که قرار است در هم بپاشد و سیاه‌چاله‌های عظیم تولید کند، اما این طور نبود.

اخترشناسان معتقدند که پاسخ در ستارگان دوتایی عظیم نهفته است. بیشتر اوقات، این ستاره‌های دوقلو، که در مداری متقابل قفل شده‌اند، گاهی اوقات - درست مانند برخورد سیاهچاله‌های دوتایی - می‌توانند به یکدیگر برخورد کنند و یک ستاره بزرگ تشکیل دهند. هنگامی که این اتفاق می افتد، آن‌ها یک ابر بزرگ از غبار و گاز تولید می کنند که ستاره جدید را برای حدود یک میلیون سال پس از برخورد احاطه کرده است.

سیورلو افزود: «چیزی باید [G۲] را فشرده نگه داشته باشد و آن را قادر ساخته باشد که از مواجهه با سیاهچاله جان سالم به در ببرد. این شواهدی برای یک جرم ستاره ای در داخل G۲ است. پس پنج تای دیگر چطور؟ خوب، آنها می‌توانند ادغام ستاره‌های دوتایی نیز باشند. بیشتر ستارگان مرکز کهکشان بسیار پرجرم هستند و بیشتر آنها دوتایی هستند.

گز گفت: «ادغام ستارگان ممکن است بیشتر از آنچه فکر می‌کردیم در کیهان اتفاق بیفتد و احتمالا بسیار رایج است. سیاهچاله‌ها ممکن است ستاره‌های دوتایی را به سمت ادغام سوق دهند. این امکان وجود دارد که بسیاری از ستارگانی که ما دیده‌ایم و متوجه نشده‌ایم، محصول نهایی ادغام‌هایی باشند که اکنون آرام گرفته‌اند. ما در حال یادگیری چگونگی تکامل کهکشان‌ها و سیاه‌چاله‌ها هستیم. برهم کنش ستارگان دوتایی با یکدیگر و با سیاهچاله بسیار متفاوت از نحوه تعامل ستارگان منفرد با تک ستاره‌های دیگر و با سیاهچاله است.»

به نظر می‌رسد که اشیاء G، هر چه که باشند، اشتراکات زیادی دارند، و گسترش مجموعه داده‌ها تنها می‌تواند اطلاعات بیشتری برای حل معما فراهم کند. با این حال، هنوز چیزهای زیادی برای کشف کردن وجود دارد.