در ارتفاع ده هزار فوتی روی کوههای سفید مرکز کالیفرنیا و در بیابانی کوهستانی و خشن که موجودات کمی میتوانند در آن زندگی کنند، بیشههایی از کاج زبرمیوه غربی کهنسال و باشکوه وجود دارد که عمر برخی از درختان آن به حدود ۵ هزار سال میرسد.
قبل از اینکه مصریها اهرام را بسازند، پیش از تولد عیسی، پیش از تشکیل یا فروپاشی امپراتوری روم، این درختان اینجا بودند. تنههای رنگارنگ این درختان که در مقابله با گرانش خم شدهاند و شاخههای عریان آنها که به سمت آسمان اشاره دارد، گویی از تخیلات تیم برتون یا جوآن رولینگ میآیند. بهنظر میرسد که این موجودات باستانی که بهطورکلی قدیمیترین درختان روی زمین محسوب میشوند، از قوانین سختگیرانه طبیعت فرار کردهاند.
کنستانس میلار، بومشناسی که بیش از سه دهه است روی این کاجها مطالعه میکند که فقط در کالیفرنیا، نوادا و یوتا رشد میکنند، این درختان را موجودات جادویی میخواند. او میگوید پرسه زدن در جنگل کاجهای زبرمیوه باستانی در شهرستان اینیو، یعنی جایی که در آن این مخروطیان موفق شدهاند هزاران سال زندگی کنند، حس ابدیت به انسان میدهد.
درخت کاج / Great Basin bristlecone pine
درختان کاج زبرمیوه غربی در شرایط سختی که گیاهان دیگر قادر به تحمل آن نیستند، زندگی میکنند.
در اعماق جنگل ملی اینیو، در امتداد مسیر بیسکنهای که فقط افراد اهل پیادهروی و کوهنوردی میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند، درختان پیچخورده به دامنه پرشیب سنگی چسبیدهاند.
من (سومایا کارلامانگلا، نویسنده مطلب در نیویورک تایمز) اخیراً برای دیدن این جنگل مقدس به دره خشک اونز رفتم. سفر من حس زیارت را داشت؛ زیرا ما کالیفرنیاییها تقریباً بیش از هر چیز دیگر به درختان خود احترام میگذاریم.
گلدن استیت کالیفرنیا سکونتگاه بلندترین، بزرگترین و کهنسالترین درختان جهان است. ارتفاع یکی از این درختان که هیپریون نام دارد و از درختان سکویای همیشه سبز است، به ۱۱۵ متر میرسد. درخت ژنرال شرمن، بزرگترین درخت زمین ازنظر حجم، بازدیدکنندگان پارک ملی سکویا در کالیفرنیا را شگفتزده میکند. در اینجا هم اعتقاد بر این است کاج متوشلخ، پادشاه کاجهای زبرمیوه ۴۸۵۵ سال پیش جوانه زده است.
بااینحال، این درختان کهنسال با چالشهایی مواجه هستند که عمدتاً ناشی از تغییرات اقلیمی است. خشکسالی شدید در غرب موجب آتشسوزیهای بزرگی میشود که سکویاهای غولپیکر و درختان سرخچوب را که زمانی تصور میشد تا حد زیادی دربرابر آتش مقاوم هستند، به نابودی کشانده است. دکتر میلار اخیراً پژوهشی را منتشر کرده است که نشان میدهد سوسکهای پوستهنشین که جمعیت آنها در دمای گرمتر زیاد میشود، برای اولینبار درحال از بین بردن درختان کاج زبرمیوه هستند.
درخت کاج زبرمیوه / Great Basin bristlecone pines
درختان کاج زبرمیوه غربی به خاطر رشد بسیار آهسته خود معروف هستند و هر ۱۰۰ سال فقط یک اینچ (۲/۵ سانتیمتر) رشد میکنند.
تنههای رنگارنگ کاجها که در مقابله با نیروی گرانش خم میشوند.
بااینحال، دکتر میلار درمورد احتمال بقای کاجها امیدوار است. بهگفتهی او، بهنظر نمیرسد که سوسکهای پوستهنشین به کاجهای جنگل ملی اینیو آسیب بزنند و این حشرات شکارچیان بومی هستند، بنابراین نسبتبه آفات غیربومی که درختان دربرابر آنها مقاومتی حاصل نکردهاند، خطر کمتری دارند.
در اعماق جنگل ملی اینیو، در امتداد مسیر خالی از سکنهای که فقط افراد اهل پیادهروی و کوهنوردی میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند، درختان پیچخورده به دامنه سنگی پرشیبی چسبیدهاند. اینجا بیشه متوشلخ قرار دارد که چندین کاج با عمر بیش از ۴ هزار سال در آن زندگی میکنند.
اینکه کدامیک از این درختان متوشلخ است، توسط سرویس جنگلداری ایالات متحده فاش نمیشود تا از این نمونه باستانی دربرابر خرابکاری محافظت شود، اگرچه بازدیدکنندگان تمام تلاش خود را میکنند تا حدس بزنند که کدام درخت کاج متوشلخ است.
دکتر میلار از معدود افرادی است که مکان دقیق متوشلخ را میداند. او گفت: «این درخت ظاهر خاصی ندارد.» دیگرانی که آن درخت را میشناسند نیز تأیید کردهاند که درخت مذکور نه بزرگترین و نه زیباترین درخت است. آنها میگویند قدمت برخی از درختان به صورت انتخابی تعیین شده است، بنابراین ممکن است درختان قدیمیتری در سراسر جنگل وجود داشته باشد.
کاجهای ربزمیوه غربی فقط در کالیفرنیا، نوادا و یوتا زندگی میکنند.
جیمی سگورا، جنگلبان گفت بازدیدکنندگان هر روز چندین بار از او میپرسند که متوشلخ کجا قرار دارد (او آن را فاش نمیکند)؛ اما او گفت بیشتر آنها از تلاش برای سالم و ایمن نگه داشتن درختان قدردانی میکنند.
رسیدن به این دامنه پردرخت کوه مستلزم نصف روز رانندگی از لسآنجلس به سمت شمال و یک ساعت عبور از درهها و بالارفتن از هزاران فوت است تا زمانی که هوا بهطور محسوسی رقیق شود. خانم سگورا میگوید: «مردمی که به اینجا میآیند، معمولاً آن را پیدا نمیکنند. بیشتر مردم میگویند همیشه دوست داشتند به اینجا بیایند و بازدید از اینجا آرزوی آنها بوده است.»
برای دههها تصور میشد سکویاهای غولپیکر قدیمیترین درختان جهان هستند و اندازه آنها مدت زمان رشد آنها را نشان میدهد. اما در سال ۱۹۵۳، ادموند شولمن، پژوهشگر اقلیمشناس دانشگاه آریزونا پس از شنیدن اینکه شاید درختان قدیمیتری در آنجا وجود داشته باشند، به جنگل ملی اینیو سفر کرد. او در سال ۱۹۵۸ در نشنال جئوگرافیک نوشت: «اغلب چنین شایعاتی بیاساس هستند، اما این یکی درست از آب درآمد.»
دکتر شولمن که برای درک خشکسالی های گذشته در جستجوی درختان قدیمی بود، اولین کسی بود که نمونههای قدیمیتر از ۴ هزار سال ازجمله متوشلخ را پیدا کرد.
دانشمندان سن درخت را با استخراج نمونهای استوانهای از تنه درخت که بتوانند حلقههای آن را بشمارند، تعیین میکنند. ضخامت این حلقهها که هریک نشانگر یک سال از زندگی درخت است، همچنین میتواند اطلاعاتی درمورد میزان بارش سالانه، دما و حتی فورانهای آتشفشانی یک منطقه آشکار کند.
مکان دقیق متوشلخ (قدیمیترین درخت) را تنها تعداد معدودی از افراد میدانند که عمدتاً پژوهشگران و کارمندان سازمان جنگلداری هستند.
کاج پینیون تک برگ در پارک ملی اینیو
کاملاً مشخص نیست که چرا این درختان تا این حد عمر میکنند، اما بهنظر میرسد یکی از مسائل کلیدی رشد آهسته درختان باشد که هر ۱۰۰ سال فقط یک اینچ رشد میکنند و این امر موجب میشود چوب آنها بسیار متراکم شود و دربرابر حشرات و پوسیدگی مقاومتر شوند.
همچنین هوا در جنگل ملی اینیو بسیار خشک است، اقلیم بسیار سرد و خاک سنگی دولومیت چنان نامساعد است که در کنار این درختان رقیبان کمی زندگی میکنند. (پژوهشگران در شیلی اخیراً فاش کردند که ممکن است حتی درخت قدیمیتری را پیدا کرده باشند، اگرچه سن آن هنوز بهطور رسمی تأیید نشده است).
کاجهای زبرمیوه آنقدر دوام آورده و تماشاگر رویدادهای مختلف بودهاند که اساساً فسیلهای زنده هستند. مطالعه حلقههای این درختان باستانی به دانشمندان این امکان را داده است تا دقت تاریخگذاری کربن را افزایش دهند و سوابقی از اقلیم زمین از ۱۱ هزار سال قبل ایجاد کنند که برای درک تأثیرات گرمایش جهانی ضروری است.
کنستانس میلار بوم شناس میگوید این درختان حس ابدیت را به شما میدهند.
مری متلیک، جنگلبان، به شیب تند نزدیک مرکز بازدیدکنندگان اشاره کرد که روی آن کاج کهنسال ۲۸۰۰ ساله قرار داشت که شاخههای صاف و مارپیچی از بالای سر سبزش بیرون زده بود. درخت اجازه میدهد برخی از اندامهایش بمیرند تا انرژی خود را حفظ کند و این یکی دیگر از استراتژیهای بقای این گونه محسوب میشود. به دلیل آبوهوای خشک منطقه، شاخههای مرده نمیپوسند و برای هزاران سال به درختان متصل میمانند و ظاهری شبهمانند به درختان میدهند. متلیک توضیح داد، درخت تنها با یک نوار از پوست و یک شاخه حاوی برگهای سوزنیاش میتواند زنده بماند و تولیدمثل کند.