مسعود عالمی نیسی در نشستی خبری در آستانه روز ملی جمعیت با بیان اینکه جامعه ایران هنوز تمایل به ازدواج و فرزندآوری دارد، اظهار کرد: درست است که فرزندآوری نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است اما این کاهش آنقدر نیست که بهاندازه کشورهای غربی باشد. بر اساس پیمایش ارزشها و نگرشها 88 درصد جوانان مجرد در سن ازدواج تمایل به ازدواج دارند که این عدد کوچک نیست.
اگر میخواهیم سیاستگذاریها موفق شود، باید موانع از سر راه برداشته شود، یعنی جامعه تمایل به ازدواج و فرزندآوری دارد اما باید موانع از پیشِپای افراد برداشته شود. کنار موانع فرهنگی، موانع اقتصادی بسیار به چشم میخورد که مهمترین آن بحث اشتغال و مسکن است و باید فکری به حالش شود.
رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور درباره تمایل به فرزندآوری نیز گفت: در این زمینه یک شاخص وجود دارد که نرخ باروری کل است و عددش 1.7 است. معنی این شاخص اینگونه در نظر گرفته میشود که خانوادهها 1.7 فرزند میآورند در حالی که اینگونه نیست و در مخرج این کسر، زنان و دختران در سن باروری آورده میشود در حالی که ما از دختران انتظار باروری نداریم. شاخص دیگری هم بهعنوان نرخ باروری نکاحی وجود دارد که در مخرج آن، زنان متأهل در نظر گرفته میشود و عدد آن 2.7 فرزند است.
11.6میلیون مجرد در سن ازدواج در کشور وجود دارد
وی با اشاره به تعداد بالای مجردان در کشور گفت: در کشور تعداد 11.6 میلیون مجرد در سن ازدواج وجود دارد که اگر نیمی از آنها ازدواج کنند و نیمی از آنهایی که ازدواج کردهاند فرزند بیاورند، حدود 1.45 میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه میشود. البته میانگین فاصله ازدواج تا باروری 3.4 سال است که قاعدتاً همه این افراد در سال اول دارای فرزند نمیشوند.
عالمی خاطرنشان کرد: در فرایند سیاستگذاری جمعیتی، چند مخاطب داریم از جمله مجردان، خانوادههای نابارور، افرادی که سقط جنین میکنند، خانوادههای تکفرزند یا بدون فرزند که باید برای هرکدام از آنها سیاست مشخص در نظر گرفته شود. اگر میخواهیم سیاستگذاریها موفق شود، باید موانع از سر راه برداشته شود، یعنی جامعه تمایل به ازدواج و فرزندآوری دارد اما باید موانع از پیش پای افراد برداشته شود. کنار موانع فرهنگی، موانع اقتصادی بسیار به چشم میخورد که مهمترین آن بحث اشتغال و مسکن است و باید فکری به حالش شود.
وی تصریح کرد: البته برخی مسئله جمعیت را به مسئله اشتغال گره میزنند و اعلام میکنند تا اشتغال حل نشود مسئله جمعیت حل نمیشود، در حالی که این امر در سیاستگذاری غلط است و باید به جوانان فکر شود.
10درصد زوجین در سال اول صاحب فرزند میشوند
رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور در ادامه همچنین یادآور شد: بر اساس آمار سال 99، میزان 9.5 درصد خانوادهها در سال اول صاحب فرزند میشوند، یعنی نزدیک به 10 درصد. اگر نیمی از مجردهای در سن ازدواج، خانواده تشکیل دهند در عرض یک سال 551 هزار موالید به جمعیت کشور اضافه میشود. اکنون موالید 1 میلیون و 100 هزار نفر است یعنی بالغ بر 30 تا 40 درصد به این آمار اضافه میشود. در سال دوم نیز موالید 8.2 درصد یعنی 423 هزار موالید میشود.
وجود 3.5میلیون خانواده نابارور در کشور
عالمی با تأکید بر اینکه مشکلات و موانع موجود بر سر راه ناباروری باید برداشته شود، گفت: بین 3 تا 3.5 میلیون خانواده نابارور در کشور تخمین زده شده است که انباشت گذشته است، به این دلیل که در کشور فقط 80 مرکز درمان ناباروی وجود دارد و طبق بررسیها 6 سال طول میکشد نوبت درمان به همه این تعداد برسد. چرا فقط این تعداد مرکز ناباروری وجود دارد به این دلیل که از سال 71 تاکنون فقط 150 فلوشیپ نازایی فارغالتحصیل شدهاند و مجوز تأسیس مرکز درمان ناباروری فقط به فلوشیب نازایی صورت میگیرد، بنابراین راهکار آن برداشتن این مانع و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی تخصص نازایی است. مشوقهای فرزندآوری بیشتر نقش مُسکّن را دارند اما اصل کار برداشتن موانع فرزندآوری است.
در سال 1430 بهازای هر 10 نفر 3 نفر سالمند خواهیم داشت
رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور در پاسخ به سؤالی درباره میانگین رشد جمعیت در کشور گفت: اکنون بحران جمعیت در کشور نداریم و کشورهای ژاپن و آلمان بحران جمعیت دارند. در کشور ما پیشبینی میشود در سال 1430 بهازای هر 10 نفر 3 نفر سالمند داشته باشیم که اکنون بهازای 10 نفر یک سالمند است و دقیقاً تعداد سالمندان 3 برابر خواهد شد، این در حالی است که رشد جمعیت بعد از 1430 شروع به توقف کرده است و سپس روندی کاهشی پیدا میکند، لذا اکنون رشد جمعیت در کشور اتفاق میافتد اما نگرانی ما سالمند شدن جمعیت است زیرا جامعهای که سالمند میشود تولید اقتصادی در آن جامعه کاهش پیدا میکند.
عالمی تأکید کرد: عدم ازدواج در کشور انباشت شده است، این مسئله از جنس سوءمدیریت است. جامعه متوجه ضرورت فرزندآوری است البته نسبت به گذشته تغییراتی در این بخش ایجاد شده است اما هنوز ظرفیتها وجود دارد و وقتی مسئله مدیریتی باعث انباشت یک موضوع میشود، چاره کار تغییر روش مدیریتی است تا مسئلهای که انباشت شده است، حل شود.
در کشور تعداد 11.6 میلیون مجرد در سن ازدواج وجود دارد که اگر نیمی از آنها ازدواج کنند و نیمی از آنهایی که ازدواج کردهاند فرزند بیاورند، حدود 1.45 میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه میشود.
مردم ایران نسبت به خیلی از کشورها تمایل به فرزندآوری دارند
رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور خاطرنشان کرد: اکنون شرایط فرزندآوری فرق کرده است و نمیتوان مثل دهه 60 عمل کرد اما اینکه همه چیز را گردن فرهنگ بیندازیم مسئله صحیحی نیست زیرا مردم ایران نسبت به خیلی از کشورها، تمایل به فرزندآوری دارند ولی موانعی وجود دارد که توسط مسئولان قابل رفع است.