روش جدید محاسبه حقوق کارمندان و بازنشستگان مشخص شد

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس گفت: افزایش حقوق مهر ماه کارمندان و بازنشستگان و مستمری‌بگیران به صورت علی الحساب پرداخت می شود.

لایحه متناسب سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان لشکری و کشوری که مراحل بررسی و تصویب را در مجلس می گذراند، این سوال را در افکار عمومی ایجاد کرده که افزایش حقوق تا چه سطحی خواهد بود و آیا واقعا شرایط اقتصادی‌شان متفاوت خواهد شد.

نگاهی به میانگین ناخالص و خالص پرداختی به کارکنان دستگاههای اجرایی نیز نشان می دهد که قشر کارمند در طبقه متوسط درآمدی قرار می گیرند؛ به باور رییس سازمان امور اداری و استخدامی کشور، متوسط دریافتی کارمندان دولت بین ۸ تا ۹ میلیون تومان است که نزدیک به ۶۰ درصد از کارمندان دولت چنین حقوقی دریافت می کنند.

این در شرایطی است که گزارش‌ها حاکی از آن است که اکنون خط فقر نسبی خانوارها در ایران به ۱۸ میلیون و ۲۹۰ هزار تومان رسیده است.

با وجود چنین شرایطی، رییس کمیسیون برنامه و بودجه اعتقاد دارد که دولت با سیاست افزایش حقوق، قصد ترمیم حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان لشگری و کشوری را دارد.

حمیدرضا حاجی بابایی، رییس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در یک برنامه تلویزیونی درباره جزییات لایحه افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان و مستمری‌بگیران گفت: قبل از این که من صحبت هایم را در رابطه با لایحه شروع کنم؛ چند نکته لازم است عرض کنم. دولت اعلام کرد این لایحه‌ای که من به مجلس می‌دهم، ۵۰ هزار میلیارد تومان بار مالی دارد یعنی برای دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان خرج دارد. مجلس از این بیشتر خرج نکند، چون ما نداریم و اگر بیشتر از این هزینه شود، ما به شورای نگهبان نامه می‌نویسیم که ما این پول را نداریم و می‌شود اصل ۷۵ قانون اساسی؛ یعنی از نظر شورا رد می‌شود.

وی افزود: همچنین این ۵۰ هزار میلیارد تومان از کجا می‌آید؛ درآمد جدید نیست. به دولت به دلیل مشکلاتی که برای کارکنان و بازنشستگان در سراسر کشور به وجود آمد می‌خواهد ترمیم حقوق کند. این همسان سازی و متناسب‌سازی نیست. دولت ترمیم حقوق می‌خواهد کند.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس عنوان کرد: هر آنچه پرداخت می‌شود قطعا به اندازه نیاز نیست، قطره چکانی در حد وسع دولت است. پس این طور نیست که آن چه دولت می‌پردازد حق است. همه آن‌هایی که دریافت می‌کنند این است، نه حق خیلی بالاتر است، اما این به اندازه آن چیزی است که دولت بیش از این نمی‌تواند دهد.

حاجی‌بابایی تصریح کرد: این ۵۰ هزار میلیارد تومان را از کجا می‌آورد؟ شما می‌دانید از بودجه یک میلیون و ۳۹۴ هزار میلیارد تومانی ما و جدولشان برای ۱۴ ماه که ۶۳۶ هزار میلیارد تومان است. این هزار و ۳۹۴ هزار میلیارد تومان فقط ۲۶۰ هزار میلیارد تومانش عمرانی است، بقیه اش جاری است. یعنی بقیه اش هزینه است. حقوق، اوراقی که خریداری شده، باید پراخت شود و خرج ادارات و بقیه؛ ۲۶۰ هزار میلیارد تومانش عمرانی است.

وی تاکید کرد: دولت برای مشکلی که برای کارکنانش به وجود آمده و خواسته دستشان را بگیرد تا آن جا که می‌تواند و مجلس هم دنبال این بوده ۶۰ هزار میلیارد تومان به آن چیزی که ما اضافه کردیم؛ حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان از این ۲۶۰ هزار تای عمرانی می‌خواهد بردارد بدهد به بازنشستگان، شاغلین و دوستان دیگری که مشکل دارند و حق طبیعی است دولت تا جایی که می‌تواند کمک کند.

حاجی‌بابایی متذکر شد: این‌ها نکاتی است که آن ۶۳۶ هزار میلیارد تومان هم که جدول ۱۴ است ۱۳۶ هزار میلیارد تومانش خرج آن شرکت نفت است که باید تولید کنند، ۵۰۰ هزار میلیارد تومانش هم دولت یارانه می‌دهد یعنی همین ۴۰۰ تومان، ۳۰۰ تومان و ۳۲۰ هزار میلیارد تومان می‌شود. این ۳۰۰ تومان و ۴۰۰ تومان، ۸۰ هزار میلیارد تومان باید برای نان بدهد، ۸۰ هزار میلیارد تومان برای دارو و این‌ها باید بدهد می‌شود ۴۸۰ هزار میلیارد تومان را یارانه می‌دهد یعنی در مجموع از ۲۲۰۰ تا ۱۷۰۰ میلیارد تومانش یا یارانه است یا حقوق است یا پول اوراق است. آن بقیه که می‌ماند که ۲۶۰ عمرانی است قرار است از این ۶۰ تا برداشته شود بیاید روی جاری تا حقوق‌ها ترمیم شود.

رئیس کمیسیون برنامه در ادامه گفت: دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان چند بند برای ما آورد، اصل هم بر این بود ما باید با دولت به توافق برسیم یعنی هر موردی به توافق نرسیم اضافه کنیم، اما به توافق نرسیم دولت اعلام می‌کند که من این را قبول ندارم این می‌شود اصل هفتاد و پنجی؛ یعنی قابل طرح نیست. پس هنر کمیسیون برنامه و بودجه و سازمان برنامه و بودجه این بود که هفت روز صبح تا شب چانه زنی، بحث، گفتگو و منتقل کردیم تا بتوانیم یک توافق صد درصدی با دولت داشته باشیم که به محض این که در مجلس مصوب شد رفت شورای نگهبان، شورای نگهبان هم فوری تأییدش کند و هیچ گیر هفتاد و پنجی نداشته باشد و واقعاً اجرا شود.

میزان افزایش حقوق بازنشستگان چقدر است؟

حاجی‌بابایی افزود: من خط قرمزم بازنشسته‌ها هستند، خیلی هم با آن‌ها شفاف حرف می‌زنم، بلد هم نیستم اغراق آمیز حرف بزنم، چون واقعیت اولین حق آن‌ها بر ما این است که ما صادقانه با آن‌ها حرف بزنیم. آن چه دولت پیش‌بینی کرده بود در لایحه اولیه، این بود که به همه بازنشستگان ۹۰۰ هزار تومان اضافه کنند، ۲۵۰ تا ۲۰۰ تومان هم برای عائله مندی، اگر کسی فرزندی دارد که شاملش می‌شود در خانه است؛ دو تا به تعداد هر کدام صدهزار تومان از سه بچه دارد ۳۰۰ هزار تومان دو تا دارد ۲۰۰ هزار، یکی دارد ۱۰۰ هزار؛ پس اگر یک نفر دو بچه دارد عالماً ۴۰۰ تومان هم آنجا به آن اضافه می‌شود؛ می‌شود یک و ۳۰۰.

وی عنوان کرد: ما در کمیسوین چه تغییراتی دادیم؟ ما در کمیسیون آمدیم، اول حرف مان این بود که ما باید ۱۰ درصد دیگر اضافه کنیم، تا آخرین لحظات هم این بود، اما جمع بندی‌ها و فشارها این بود که اگر این رقم باشد ما نمی‌توانیم بپردازیم باید یک جمع بندی با دولت داشته باشیم. واقعا اگر ما برای بقیه لایحه ۱۰ درصد وقت گذاشتیم، ۹۰ درصدش را برای این گذاشتیم، چون اعتقاد داریم به کمک به بازنشستگان و وضعیتشان را هم می‌بینیم؛ لشکری، کشوری، همه شان فرقی نمی‌کند، تأمین اجتماعی که قبلاً انجام شده.

رئیس کمیسیون برنامه تصریح کرد: جمع بندی نهایی مان این شد؛ این چیزی که اینجا مصوب می‌کنیم نقد باشد، همین مهر ماه هم پرداخت شود. این که ما مصوب کنیم نداریم و اینها، این نباشد. پنج درصد مصوب کردیم، چرا پنج درصد؟ چرا ۹۰۰ تومان؟ چون ما از دو ناحیه مورد سؤالیم؛ یک عده می‌گویند شما یک رقم ثابت بده، ما می‌توانستیم یک رقم ثابت بدهیم، مثلاً یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، یک میلیون و ۵۰۰ تومان ثابت می‌دهیم به همه، چه اتفاقی می‌افتاد؟ پایین‌ترین حقوق ما پنج میلیون است، ما در بودجه اول سال این پنج میلیون‌ها را اگر مثلاً سه و نیم میلیون بود کردیمش پنج میلیون یعنی تا ۶۰ درصد افزایش دادیم، ممکن است نه یک نفر ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده، افزایش دادیم. آن که سه میلیون بود شده پنج میلیون، اما آن کس که ۹ میلیون می‌گرفت به او ۹۰۰ تومان دادیم، شد ۹۹۰۰، آن بالایی هم اعتراض می‌کنند می‌گویند شما یک کاری می‌کنید که یک نفری که دیپلم دارد و یک نفری که دکتری دارد باهمدیگر بازنشسته شوند بعد از سه چهار سال حقوقشان می‌شود یکی.

حاجی‌بابایی متذکر شد: ما برای این که هم این جهت را داشته باشیم و هم آن جهت را داشته باشیم؛ گفتیم یک ۹۰۰ تومان می‌دهیم تا این‌هایی که پنج میلیون، شش میلیون و هفت میلیون هستند بیشتر افزایش پیدا کنند. یک پنج درصد می‌دهیم که حول و حوش ۱۰ میلیون تا ۱۵ درصد آن‌ها هم یک رشد قابل توجهی داشته باشند، حالا مجموعاً چه اتفاقی افتاد؟ کسی که پنج میلیون می‌گیرد اول سال مثلاً تا ۶۰ درصد افزایش دادیم، ۲۰ درصد هم بوده؛ این که می‌گویم همه ۶۰ درصد است. شما فرض کن ۲۰ درصد اضافه شده اصلاً، ۹۰۰ تومان که به آن اضافه می‌شود ۱۸ درصد هم اینجا اضافه می‌شود، می‌شود ۲۸ درصد. یک پنج درصد به آن اضافه می‌شود، آن هم می‌شود حدود ۳۳ درصد، یک ۲۰۰ تومان عائله مندی به آن اضافه می‌شود می‌شود حدود ۳۵ درصد. این کاری است که برای یک کسی که پنج میلیون می‌گیرد اتفاق می‌افتد.

او ادامه داد: حالا کسی که ۱۰ میلیون می‌گیرد چه اتفاقی می‌افتد؟ پنج درصدش می‌شود ۵۰۰ تومان، ۹۰۰ تومان هم می‌گیرد می‌شود یک و ۴۰۰، دویست هم عائله مندی؛ من بچه‌ها را حساب نکردم، اگر دو بچه داشته باشد ۲۰۰ تا بیشتر، ۳۰۰ تا هم عائله مندی می‌شود چقدر روی هم دیگر؟ می‌شود یک و ۶۰۰، یک و ۶۰۰ برای کسی که ۱۰ میلیون می‌گیرد اینجا ۱۶ درصد اضافه می‌شود، ۱۰ درصد هم اول سال اضافه شده می‌شود ۲۶ درصد. حالا کسی ۱۵ میلیون می‌گیرد؛ یک ۹۰۰ تومان، یک ۷۵۰ و یک ۲۰۰ تومان می‌گیرد یعنی می‌شود یک و ۸۵۰، یک و ۸۵۰؛ یک و ۱۵ اش می‌شود ۱۰ درصد، ۳۰۰ هم می‌شود حدود ۲ درصد، حدود ۱۲ و نیم درصد می‌شود کسی که ۱۵ میلیون می‌گیرد.

وی یادآور شد: البته این که ما همسان سازی داشتیم و متناسب در جدول شماره دو ما به آن دستی نزدیم، دولت برایش امکانات وجود داشته باشد آن را انجام دهد. بازنشستگان، این فقط ترمیم است، ربطی به متناسب سازی و آن‌ها ندارد، یک ترمیم بود دولت آورد ما هر چه توان، نکته بدانید ما بودجه دولت را که تغییر دادیم؛ ۵۰ هزار را که تغییر دادیم ممکن است ۱۰ هزار تغییر کرد، از این حدود ۱۲ هزاری که تغییر کرد، هفت هزارش ویژه بازنشستگان است که با زمان جا به جا کردیم، زمان را تغییر دادیم، این بازنشستگان. اما شاغلین؛ برای شاغلین مان نکته مهم است که دقت کنند؛ یک ۹۰۰ تومان اضافه می‌شود یعنی کمترین حقوق می‌شود تقریباً چیزی حدود ۶۶۰۰ از ۵۶۰۰، یک ۱۰ درصد به آن‌ها اضافه می‌شود، یک عائله مندی اولاد یعنی کسی که میانگین دو تا بچه؛ ۴۰۰ هزار تومان به او عائله مندی اضافه می‌شود می‌شود یک و ۳۰۰، یک موضوع مهم اینجا داشتیم برای شاغلین عبارت بود از بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون برنامه؛ قانون مدیریت خدمات کشوری.

رئیس کمیسیون برنامه گفت: گفته شده بود که دولت می‌تواند تا ۵۰ درصد آن فوق العاده‌ها به کارکنان خود فوق العاده ویژه دهد. دولت این‌ها را اقدام متفاوت کرده در لایحه‌هایی برای ما آورده بود که مجوز بگیرد که هفت هزار میلیارد تومان داشته باشد تا ۳۵ درصد فوق العاده‌ها را برساند. ما نگاه کردیم دیدیم بعضی‌ها ۵۰ درصد، بعضی‌ها ۳۵ درصد، بعضی‌ها ۲۵ درصد و بعضی‌ها ۲۱ درصد گرفتند. دولت هم می‌گوید من هفت هزار میلیارد تومان گذاشتم برای این کار. دولت سقف ۳۵ تعیین کرده بود.

او یادآور شد: ما به دولت اجازه دادیم، چون خودمان اول سال این را هر گونه اضافه را دیگر گفته بودیم با اجازه مجلس باشد این را برداشتیم، گفتیم به دولت اجازه داده می‌شود هر جا صلاح می‌داند در کشور، وضعیت شغلی سختی دارند یکی مثلاً در مرز گیر کرده، آنجا در سنگر نشسته یا هر جای دیگری این باید به او اضافه شود. دولت برود با صلاحدید خود ۵۰ درصد یا ۴۰ درصد یا ۳۰ درصد؛ هر طوری که در اختیار دولت قرار داده شد، آن اضافه‌ای که انجام می‌پذیرد اینجا نمی‌دانم چقدر است بخواهم اعلام کنم، اما به شاغلین ما یک و ۳۰۰ اضافه می‌شود.

محل تامین اعتبار افزایش حقوق کجاست؟

حاجی‌بابایی در پاسخ به این پرسش که محل تامین اعتبارش از کجاست؟ گفت: همه منابعی که از اینجا تامین می‌شود از محل بودجه عمرانی است، یعنی بودجه جدیدی وجود ندارد. چون دولت همین بحثی که الان پخش شد، این بازنشستگان و شاغلین ما در سراسر کشور دچار مشکل اند یعنی دولت با تمام توان وارد شد و مجلس هم کمکش کرد تا جایی که می‌تواند یک کمکی اگرچه نمی‌تواند آن رضایت عمومی را ایجاد کند، اما حسن نیت نشان دهد. من هر چه دارم می‌خواهم کمک کنم دست کارمند یا بازنشسته ام را به اندازه بگیرم؛ این قابل تقدیر است.

وی افزود: پس یک نکته هم در مورد شاغلین وجود دارد؛ هیأت‌های علمی سال گذشته، دولت قبل آن پایانی که داشت می‌رفت یک اضافاتی را انجام داد، همان لحظات آخر، دولت بعدی که آمد گفت منابع برای این‌ها ندارم، دو تا ۳۰ درصد بود که آن موقع اضافه کرد؛ یک ۳۰ درصدی را دولت حذف کرد یعنی به هیأت علمی پرداخت شده بود دوباره از آن برگرداند.

رئیس کمیسیون برنامه عنوان کرد: دولت تمایل داشت و مجلس تمایل داشتند که یک مقدار این را جبران کنند؛ ۱۵ درصدش را برگرداندند. موضوعی هم بحث می‌شود که البته این بحث در صحن مجلس رأی آورد برای کمیسیون نبود؛ سقف بود. سقف معنایش این نیست که هر کس سقف اگر کاملاً باز است، همان هفت برابر است. قبلاً ۳۹ و ۲۰۰ بوده، چون کف ما چقدر است؟ پنج و ۶۰۰، اگر می‌گویم مثلاً دو سال قبل ۱۵ برابر بود بین حداقل حقوق و حداکثر. ما در بودجه ۱۴۰۱ این را به هفت برابر رساندیم یعنی پایین‌ها را کشیدیم بالا، بالایی‌ها را متوقف کردند، شد هفت برابر.

حاجی‌بابایی گفت: حالا این قانونش است که اگر آنجا اضافه شد این هم اضافه می‌شود، اما کمیسیون باز گفت رعایت کنیم، اما در صحن مجلس پیشنهاد داده شد و این در صحن مجلس رأی آورد. نه این که هفت برابر اضافه می‌کنند به آنها، مثلاً اگر ما به یک کارمندی گفتیم یک میلیون و ۴۰۰ باید به او اضافه شود، همان یک میلیون و ۴۰۰ به او اضافه می‌شود نه این که هفت برابر اضافه می‌کنند. همان یک میلیون و ۴۰۰ به سقف اضافه می‌شود. اگر دو و ۲۰۰ است، دو و ۲۰۰ به سقف اضافه می‌کنند نه این که هفت برابر. چون تدوین شده بود که هفت برابر می‌خواهند به سقف حقوق کسانی؛ این طور نیست مجلس روی این حساسیت دارد و داشت؛ این در مورد شاغلین.

وی در پاسخ به این پرسش که الان در مورد قضات هم مستثنی نشد؟ گفت: نه در مورد قضات نیست، نه، الان فقط هیأت علمی است، مگر این که در سهم یا جای دیگری! این یک ترمیم است و باز یک پارامتر است. دولت یک کاری کرد که این حقوق‌ها را ترمیم کند الان، چون دارد لایحه بودجه را می‌نویسد، لایحه بودجه سال بعد که می‌خواهد بیاورد با ترمیم افزایش دهد. یعنی این حقوق یک مقدار ترمیم شود اگر گفت فلان قدر می‌خواهم اضافه کنم با یک ترمیم بتواند حقوق‌ها را به یک جای عادلانه تری برساند.

وی افزود: در صحن مجلس دنبال پیشنهادهای گوناگون باشد، اما ۹۰ درصد طبق آن چیزی که الان از کمیسیون آمده آن رأی را بردارد. نکته بعد کمیته امدادی‌ها و بهزیستی‌ها هستند؛ ما اول سال ۲۰ درصد به مستمری بهزیستی‌ها و کمیته امدادی‌ها اضافه کردیم، کمیته امداد همین الآن یک نفر باشد تحت پوشش به او ۴۲۰ هزار تومان مستمری می‌دهند، اگر پنج نفر باشد حدود دو میلیون و ۱۰۰ تومان به او می‌دهند، الآن چه اتفاقی می‌افتد؟ ۳۰ درصد به این اضافه می‌شود یعنی یک خانواده کمیته امدادی که دو و ۱۰۰ می‌گرفت الآن به او حدود ۶۰۰ تومان اضافه می‌شود به او یعنی می‌شود دو و ۷۰۰ تقریباً اگر یک نفر باشد می‌شود ۵۴۰ تومان اضافه می‌شود به او؛ این کمیته امداد ۳۰ درصد الآن اضافه شد، ۲۰ درصد اول سال اضافه شد؛ ۵۰ درصد امسال به مستمری کمیته امداد اضافه شد.

رییس کمیسیون برنامه عنوان کرد: من اینجا می‌خواهم این را بگویم دو هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان علاوه بر آن چیزی که دولت آورده به مجلس، اضافه شد. یعنی دولت اگر به شورای نگهبان می‌گفت من این را اجازه ندادم، آن رد می‌شد. دولت اعلام کرد من هماهنگم با مجلس در این. یعنی الان شد؛ مصوبه مشترک دولت و مجلس یعنی ما ۱۰۰ درصد با هم توافق کردیم و آن‌ها هم پذیرفتند ۳۰ درصد باشد.

حاجی‌بابایی متذکر شد: ما هنوز قانون را کامل نکردیم، هفته بعد هم مجلس نداریم، دولت اعلام کرد همین مهر ماه علی‌الحساب می‌پردازیم. من باید تشکر کنم، یعنی قبل از این که قانون شود یک علی الحساب به همه می‌دهیم، همه آن‌هایی که اینجا اضافه می‌شوند، مهر ماه علی الحسابش را به آن‌ها می‌دهند، نیازی نیست قانون برود بعد بیفتد برج بعد، همین برج علی الحساب آقای میرکاظمی به من گفتند ما این را انجام می‌دهیم.

وی تصریح کرد: اما نکته بعد ما رزمندگان مان و آن‌هایی که حقوق بگیرند مثل بقیه، یک گروه ما داریم که حقوق بگیر نیستند؛ مستمری بگیرند ما ۳۷ هزار جانباز ۲۵ تا ۵۰ درصد داریم و رزمندگان معسر و آزادگان معسر یعنی چه؟ از هیچ جا حقوق نمی‌گیرند، شغلی ندارند، به این‌ها اول سال دو و ۴۰۰ می‌دادند، این‌ها در دو مرحله یعنی اول سال و امسال، ما گفته بودیم پنج و ۶۰۰، دولت برداشتش بود سه و ۶۰۰ به آن‌ها سه و ۶۰۰ داد. الآن شد پنج و ۶۰۰ یعنی از مهر ماه پنج میلیون و ۶۰۰ دریافت می‌کنند.

او متذکر شد: یک رزمندگان داریم حدود ۱۷۰ هزار نفر هستند؛ رزمندگان معسر و جانباز که زیر ۲۵ درصد هستند، این‌ها اول یک و ۸۰۰ می‌گرفتند، ما این‌ها را کردیم سه و ۶۰۰، حالا از اول مهر ماه چهار میلیون و ۵۰۰ می‌گیرند یعنی ۹۰۰ تا به آن‌ها اضافه شد؛ این هم یک تغییری که انجام شد. این مجموعه آن چیزی که اتفاق افتاده در بودجه امسال