ویدیو | کشف جنازه کودکان در دیوار‌های ارگ بم

سال ۱۳۸۲ بعد از وقوع زلزله بم وقتی کارشناسان‌ها برای تخمین خسارت وارده به ارگ بم وارد این بنای تاریخی شدند با یک پدیده عجیب و ترسناک رو به رو گشتند؛ استخوان‌هایی که از بین دیوار‌های ارگ بیرون زده بود. ابتدا همه فکر کردند این ماجرا با زلزله مرتبط است، اما پس از تحقیق مشخص شد که استخوان‌ها مربوط به کودکانی است که قبلا در دیوار‌ها دفن شده بودند. گزارش‌ها مشخص کرد ۶۸ جسد کودک و نوزاد در دیوار‌های ارگ بم کشف پیدا شدند که در دوران‌های مختلف در دیوار ارگ دفن شدند. هر چند بعد‌ها میراث فرهنگی معاصر بودن این اجساد را دفن کرد، اما ظاهرا دو تن از این کودکان دفن‌شده گیره پلاستیکی بند ناف داشتند که نشان می‌داد دفن آن‌ها در دوره معاصر این اتفاق افتاده است.

محمد مهدی افضلی، مدیر امور فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی وقت استان کرمان به طور مشخص این مسئله را تکذیب کرد و گفت که اسکلت کودکان در ارگ بم متعلق به دوران معاصر نیست.

آقای افضلی همچنین با تاکید بر کذب بودن خبر نوزادان دفن شده در دیوار ارگ بم به خبرگزاری فارس گفت: "به دلیل کنترل ۲۴ ساعته یگان حفاظت میراث فرهنگی احتمال دفن نوزادان در این محوطه امکان پذیر نیست و بقایای اسکلت‌های کشف شده در ارگ بم متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی است نه دوران معاصر. "

نخستین بار بحث ۶۸کودک دفن شده در دیوار ارگ بم توسط نرگس احمدی در مجموعه مقالات سالانه پروژه نجات بخشی میراث فرهنگی بم در سال ۱۳۸۴ به شکل رسمی منتشر شد.
فرزاد فروزانفر، کارشناس ارشد میراث در این مرحله از پژوهش برای تحقیقات بیشتر به این پروژه دعوت می‌شود. فروزانفر چهارم خردادماه سال ۱۳۹۱ در گفتگو با روزنامه قانون در مورد نتیجه این تحقیقات گفت: "در طول تحقیق هیچ نوزادی ندیدم و تمام اسکلت‌ها متعلق به کودکان یک سال تا شش بود. ".

اما به گفته فروزانفر، اسکلت بچه‌هایی که او مورد بررسی قرار داد از دیوار درآورده نشده بودند. او گفت که جسد‌ها به شکل اسلامی تدفین شده بودند و مسئولان مرمت، آن‌ها را پس از بررسی در جای اصلی قرار داده و دوباره آنجا را کاهگل کردند. آن تعدادی استخوان هم که بر روی زمین ریخته شده بود جمع آوری کردند و در قوطی‌هایی به سازمان میراث فرهنگی تحویل دادند.