سن بالا مهمترین عامل خطر برای سکته مغزی محسوب میشود. در میان عوامل خطر قابل اصلاح، پرفشاری خون و مصرف دخانیات از عوامل اصلی محسوب میشود. عوامل دیگر عبارتند از رژیم غذایی نامناسب، چاقی، بیماری عروق کرونر قلب، دیابت، نداشتن تحرک بدنی، مصرف بیش از حد الکل و ژنتیک. اما باید بدانیم حدود ۸۰ درصد سکتههای مغزی قابل پیشگیری است.
تغییر در سبک زندگی و اصلاحات رفتاری از جمله اصلاح رژیم غذایی، اجزای مهم پیشگیری اولیه از سکته مغزی به حساب میآید. در ادامه توصیههای غذایی برای کاهش خطر رخداد سکته مغزی را دنبال میکنیم:
• مصرف روزانه ۹-۵ واحد از میوهها و سبزی ها، فراهم کننده مقادیر کافی فیبر، مواد معدنی (مثل منیزیم و پتاسیم) ویتامینها و سایر مواد مغذی برای بدن است. یک ارتباط معکوس بین افزایش دریافت میوهها و سبزیها و کاهش خطر سکته مغزی مشاهده شده است.
• روغن زیتون فرابکر دارای پلی فنول ها، توکوفرولها و اسیدهای چرب تک غیراشباع بوده و استفاده از آن میتواند با کاهش خطر سکته مغزی در ارتباط باشد. البته باید عنوان کرد که روغن زیتون فرابکر نباید حرارت دیده و برای مثال میتواند بر روی سالاد استفاده شود.
• مصرف انواع ماهی چرب و نیمه چرب به میزان دو بار در هفته برای سلامت قلب توصیه میشود. همچنین مصرف بالای ماهی با کاهش خطر کل سکته مغزی و سکته ایسکمیک در ارتباط بوده است. اسیدهای چرب چند غیر اشباع، ویتامینهای D و B، پتاسیم و منیزیم موجود در ماهی اغلب دارای اثرات مطلوب بر عروق است. اما باید در نظر داشت که مصرف مکملهای اسید چرب امگا ۳ فواید یکسانی را نشان نداده و در افرادی که داروهای رقیقکنندههای خون مانند «وارفارین» یا «آسپرین» مصرف میکنند، نباید استفاده شود.
• دریافت مغزها به میزان ۳۰-۲۰ گرم در روز برای سلامت قلب و کاهش خطر سکته مغزی توصیه میشود.
• مصرف منظم و متوسط شیر و لبنیات کم چرب با کاهش خطر سکته مغزی در ارتباط بوده است. این ارتباط بع نظر میرسد به علت محتوای بالای کلسیم، منیزیم، پتاسیم و پپتیدهای بیواکتیو این محصولات است.
• از دیگر توصیه ها، کاهش دریافت سدیم به میزان ۲ گرم در روز یا کمتر است. یک ارتباط قوی بین دریافت بالاتر نمک و افزایش پرفشاری خون و سکته مغزی گزارش شده است.
• از مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب اشباع (چربیهای جامد) و اسیدهای چرب ترانس باید خودداری شود. توصیه کنونی، بر استفاده از روغنهای مایع به جای چربیهای اشباع شده و کربوهیدراتهای تصفیه شده با هدف کاهش خطر سکته مغزی تأکید دارد.
• مصرف گوشت قرمز باید به یک تا دو بار در هفته محدود شده و تا جای ممکن از مصرف گوشتهای قرمز فرآوری شده پرهیز شود. چرا که مصرف بالای آنها با خطر بالاتر کل سکته مغزی و سکته مغزی ایسکمیک مرتبط بوده است. به نظر میرسد این ارتباط به علت اثرات نامطلوب اسیدهای چرب اشباع، میزان هم بالا، پراکسیداسیون لیپید و نمک زیاد در گوشتهای فرآوری شده و تأثیر آن بر فشار خون باشد.
• محدودیت مصرف نوشیدنیهای شیرین شده به دلیل اثرات نامطلوب آن بر LDL، VLDL، قند خون، انسولین و ارتباط آن با افزایش خطر کل سکته مغزی و سکته ایسکمیک توصیه میشود.
• مصرف متوسط شکلات تلخ نیز به دلیل افزایش HDL، کاهش اکسیداسیون LDL، بهبود عملکرد اندوتلیال و کاهش فشار خون، با کاهش خطر سکته مغزی مرتبط بوده است.
• در نهایت مصرف متوسط چای به ویژه چای سبز توصیه شده و با کاهش خطر سکته مغزی در ارتباط بوده است.