ناترازی، مشکل دیروز و امروز نیست و به گفته بسیاری از کارشناسان، در فصل سرما، شاهد یک ناترازی تولید و مصرف در حوزه گاز هستیم. گاز، یکی از نیازهای مهم بشر است که در فصل سرد سال، توجه به این سوخت حیاتی بیشتر میشود.
بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که ما در بخش تولید انرژی با مشکلات بسیاری مواجه هستیم که از جمله این مشکلات، فرسودگی سیستم تولید است. گفته میشود، این امکان وجود دارد تا در زمستان امسال نیز، شاهد کمبود گاز باشیم.
موج سرما در سال گذشته، سبب شد تا مصرف گاز به طور ناگهانی و به شدت افزایش پیدا کند. این امکان وجود دارد که در زمستان امسال هم، شاهد یک موج ناگهانی سرما باشیم و مصرف گاز در این مدت افزایش چشمگیری پیدا کند و لازم است پیش از وجود بحران برای پیشگیری کردن از شرایط وخیم ناترازی گاز در فضل سرما، تدابیری را اندیشید.
شاهد رشد مصرف و کاهش تولید هستیم
سعید میرترابی، کارشناس انرژی در باره وجود ناترازی در حوزه گاز به گسترش نیوز گفت: باید در ابتدا این نکته را اعلام کرد که مدت هاست در بخش گاز، شاهد ناترازی هستیم و تولید به اندازه کافی رشد نداشته است. همین نبود رشد تولید، سبب شده است تا در فصل سرما، شاهد ناترازی باشیم. ما از سویی رشد مصرف داریم و از سوی دیگر با کاهش رشد تولید مواجه شدهایم و شرایط به گونهای پیش رفته است که نمیتوان رشد مصرف را به درستی مدیریت کرد.
میرترابی ادامه داد: ما باید از منابع بیرونی بتوانیم این کسری هارا جبران کنیم و صحبتهای بسیاری درباره این موضوع به ویژه واردات گاز از روسیه شده است. اما چنین چیزی نیازمند بحثهای زیرساختی است که در کشور چنین زیرساختی به درستی وجود ندارد. براوردهای صورت گرفته حکایت از آن دارد که، ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز، به صورت روزانه و در شرایطی که سرمای هوا زیاد بوده، کسری داشتهایم.
وی افزود: به لحاظ فنی، چنین موضوعی بعید است که بتوان این حجم از کسری گاز را از کشورهای دیگر، وارد کشور کنیم. ما، چون به گاز شهری نیازمند هستیم، نمیتوانیم گاز مایع وارد کشور کنیم و از طفر دیگر، گاز مایع بسیار گران بوده و تبدیل آن دردسرهای خاص خود را دارد. این جابهجایی هم اگر بخواهد از کشور دیگری به کشور ما انجام شود، هزینههای ارزی بسیار بالایی نیاز دارد.
میتوان بخشی از کسری را با واردات جبران کرد
این کارشناس انرژی ادامه داد:، اما به نظر میرسد که اگر زمستان بسیار سردی داشته باشیم، میتوان بخشی از گاز را به صورت وارداتی که صورت میگیرد تامین کرد و یا اینکه با ذخیره بتوانیم، زمستان را پشت سر بگذاریم. مقداری از صرفه جویی هم مربوط به صنایع خواهد بود که باید در بخشهای صنعتی، تغییر شیفت و زمان کاری صورت گیرد تا با این اقدام بخش دیگری از گاز صرفه جویی شده تا در شرایط لزوم بتوانیم از آن ذخیره استفاده کنیم. تدابیری مانند اینکه بخشی از صنایع کوچک به صورت موفقتی تعطیل شوند هم یک راهکار است که به نظر میرسد، چنین تدبیری اندیشیده شود. بعید است بتوان به شکل نرمال، چنین موضوعی را مدیریت کرد که ناترازی مانند گذشته نباشد
میرترابی در پاسخ به این سوال که باتوجه به فصل سرما، این امکان وجود دارد که مانند سال گذشته با بحران انرژی به ویژه گاز مواجه شویم گفت: همانطور که اشاره شد، این امکان وجود دارد تا امسال هم، با مشکل کسری گاز مواجه شویم. ما معمولا در کشور، شاهد رشد مصرف هستیم که بخشی از آن به مسائل فصلی و همچنین پیک سرما و مدت زمان آن بر میگردد. آمارها نشان میدهد که در دوران سرما، میزان مصرف تا ۷۰۰میلیون مترمکعب، در بخش خانگی و تجاری، افزایش پیدا کرده است. اگر چنین شرایطی را حدود ۳ هفته در زمستان داشته باشیم، به احتمال زیاد درگیر یک ناترازی جدی خواهیم شد.
وی افزود: یکی دیگر از موضوعهایی که برای جبران ناترازی میتواند موثر باشد، تغییر سوخت نیروگاهها است. نیروگاهها اگر از مدار مصرف سوخت گاز طبیعی خارج شوند و یک سوخت دیگر جایگزین شود، کمک بزرگی برای صرفه جویی و ذخیرهسازی خواهد بود؛ ناگفته نماند که چنین امری، مشکلات پیش روی خود را دارد. اگر صنایع هم برای مدت ساعت کاری، اولویت بندی شوند، قطعا تاثیرگذار خواهد بود.
این کارشناس انرژی در ادامه این گفتگو به گسترش نیوز گفت: در بحث واردات گاز باید گفت که میتوان از منابع بیرونی کمک گرفت و کسری را تامین کرد. درحالحاضر، از ترکمستان، واردات گاز انجام میشود و بحث واردات گاز از روسیه، فعلا در حد حرف است. معمولا کشورهایی که صادرکننده گاز هستند، به صورت دراز مدت به این موضوع نگاه کرده و به دید صادرات فصلی به موضوع نگاه نمیکنند. یعنی نمیتوان فقط در فصل سرد سال از این کشورها گاز تهیه کرد. مگر آنکه در قالب یک قرار داد دراز مدت انتقال گاز صورت گیرد. ناگفته نماند که چنین امری مشکلات خاص خود را دارد.
میرترابی در پایان گفت: ما نیاز به ذخیرهسازی گاز و صرفه جویی در بخش صنایع داریم و با داشتن امکانات مناسب برای ذخیره سازی، باید بتوانیم این ناترازی را مدیریت کنیم. درکل، پیشبینی خواهد شد که در فصل سرما، یک بحران کوچک گازی داشته باشیم. البته این درشرایطی خواهد بود که سرما، مانند سال گذشته نباشد که اگر همانند سال گذشته باشد، این بحران بیشتر خواهد بود. عرضه و مصرف به اندازه کافی تراز نشدهاند و نیازمند یک مدیریت جدی هستیم تا بتوانیم بحران را مدیریت کنیم.