علائم کم‌خونی کودکان را بشناسیم +راهکارهای درمانی

همه ما برای قوی نگه داشتن بدن خود به آهن نیاز داریم! آهن بخش مهمی از هموگلوبین است، بخشی از گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را از ریه‌ها به بقیه بدن می‌رساند. کودکی که آهن کافی دریافت نمی‌کند ممکن است مشکلات یادگیری یا رفتاری داشته باشد، زیرا آهن برای انرژی، عملکرد عضلات و رشد مغز کودک بسیار مهم است.

یک کودک چقدر آهن نیاز دارد؟

مقدار آهن مورد نیاز کودک به سن او بستگی دارد:

کم خونی فقر آهن چیست؟
کم خونی کاهش در میزان گلبول‌های قرمز خون، زیر محدوده طبیعی برای یک سن خاص است.

وقتی بدن آهن کافی دریافت نمی‌کند، نمی‌تواند هموگلوبین بسازد. بدون هموگلوبین کافی، گلبول‌های قرمز کمتری در بدن وجود دارد، بنابراین اکسیژن کمتری به سلول‌ها و بافت‌های تشکیل دهنده بدن ما می‌رسد.

علل کم خونی فقر آهن
در کشور‌های توسعه یافته، نوزادان سالم معمولاً آهن کافی در رژیم غذایی خود از طریق شیر مادر یا شیر خشک غنی شده با آهن دریافت می‌کنند. هنگامی که آن‌ها شروع به خوردن سایر غذا‌های کمکی می‌کنند، بسته به غذا‌هایی که می‌خورند، ممکن است آهن کافی دریافت نکنند.

شیر گاو در واقع جذب آهن را برای بدن سخت‌تر می‌کند؛ اگر افراد شیر گاو بیش از حد (بیش از ۲۴ اونس در روز) بنوشند و غذا‌های غنی از آهن مانند سبزیجات برگ سبز و گوشت قرمز به اندازه کافی مصرف نکنند، ممکن است دچار کم خونی ناشی از فقر آهن شوند.

بچه‌های بزرگ‌تری که اهل غذا خوردن هستند ممکن است به اندازه کافی آهن دریافت نکنند، مخصوصاً آن‌هایی که رژیم گیاهخواری دارند.

کم خونی ناشی از فقر آهن در دختران نوجوان بیشتر از پسران نوجوان است، زیرا بدن آن‌ها قادر به ذخیره آهن زیادی نیست، علاوه بر این، خون زیادی در طول قاعدگی از دست می‌دهند.

در پسران نوجوان، رشد سریع که با بلوغ همراه است ممکن است منجر به کمبود آهن شود.

علائم کم خونی در کودکان
با گذشت زمان، اگر کمبود آهن برطرف نشود، کودکی که دچار کمبود آهن است، علائم کم خونی را نشان خواهد داد. اگر کودک آهن کافی دریافت نکند، میزان آهن در بدن کاهش می‌یابد و ابتدا بر عملکرد ماهیچه‌ها و مغز تأثیر می‌گذارد، زیرا بدن از تمام آهن موجود برای ساخت هموگلوبین استفاده می‌کند. هنگامی که سطح آهن به پایین آمدن ادامه دهد، بدن گلبول‌های قرمز کمتری تولید می‌کند که در نهایت منجر به کم خونی می‌شود.

برخی از علائم رایج مرتبط با کم خونی فقر آهن عبارتند از:

ضعف و احساس خستگی
رنگ پریدگی پوست به خصوص در اطراف دست ها، ناخن‌ها و پلک‌ها
ضربان قلب سریع
تنفس سریع
تحریک پذیری
اشتهای ضعیف
سبکی سر یا سرگیجه
در موارد نادری که کمبود آهن بسیار شدید است، کودک ممکن است به پیکا مبتلا شود که در واقع میل شدید به خوردن چیز‌هایی است که غذا نیستند، مانند خاک، رنگ، گچ و یخ است.

کم خونی فقر آهن در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که همه نوزادان در سال اول زندگی آزمایش خون انجام دهند تا کم خونی را غربالگری کند، این معمولا در حدود یک سالگی اتفاق می‌افتد.

غربالگری در برخی از نوزادان زودتر از سایرین انجام می‌شود، این بسته به عوامل خطر کم خونی دارد، مانند نوزادانی که نارس هستند یا نوزادانی که در هنگام تولد وزن بسیار کمی دارند.

در کودکان بزرگتر، پزشک ممکن است بسته به علائمی که کودک دارد آزمایش خون را پیشنهاد کند. آن‌ها همچنین ممکن است نمونه مدفوع را بررسی کنند تا مطمئن شوند که کودک از طریق دستگاه گوارش خون خود را از دست نمی‌دهد.

آزمایش خون رایجی که برای بررسی کم خونی فقر آهن استفاده می‌شود، هموگلوبین است و بررسی سطح هماتوکریت یا آهن.

درمان کم خونی فقر آهن در کودکان

هنگامی که کودکی مبتلا به کم خونی فقر آهن است، معمولاً به مکمل آهن خوراکی روزانه نیاز دارد تا سطح آهن و هموگلوبین را به محدوده طبیعی افزایش دهد.

مولتی ویتامین‌های حاوی آهن و تغییرات رژیم غذایی ممکن است کمک کننده باشد. با این حال، این به طور معمول زمانی که بیمار کم خون باشد کافی نیست.
مهم است که مکمل‌های آهن با معده خالی یا با مقدار کمی غذا مصرف شوند تا به درستی جذب شوند. کودکان نباید آهن را با شیر یا نوشیدنی‌های کافئین دار مصرف کنند.
مصرف آهن همراه با غذا‌های حاوی ویتامین C مانند آب پرتقال، توت فرنگی، فلفل دلمه‌ای و گوجه فرنگی برای کودکان مفید است. این غذا‌ها به جذب آهن کمک می‌کنند.
کودکان باید ظرف چند روز پس از شروع مصرف مکمل آهن احساس بهتری داشته باشند. سطح هموگلوبین بعد از حدود یک ماه شروع به افزایش می‌کند، زیرا گلبول‌های قرمز بیشتری ساخته می‌شود.
کودکان معمولاً به مدت ۳ تا ۶ ماه نیاز به مصرف مکمل‌های آهن دارند، اما گاهی اوقات نیاز به درمان طولانی تری دارند.
اگر به درمان اولیه پاسخی داده نشود، ممکن است کودک دوز اشتباهی از آهن دریافت می‌کند یا بدن آهن را به درستی جذب نمی‌کند. در این موارد، پزشک می‌خواهد دوباره سطح خون و سطح آهن را بررسی کند و کودک ممکن است نیاز به مراجعه به هماتولوژیست کودکان داشته باشد.