آیا در ایران فستیوال موسیقی داریم؟!

در حقیقت اگر قرار بر برگزاری یک جشنواره باشد، باید پیش از هر چیزی یک فضا و بستر مناسب برای آن در نظر گرفته شود، فضایی که شامل امکانات مختلف باشد و در بهترین نحو فرصت تفریح و شادی را برای مخاطبان فراهم کند؛ نه اینکه صرفا مردم به یک کنسرت بروند! که اگر بخواهند به کنسرت بروند سایر شب‌های سال هم می‌توانند بروند. در حقیقت فستیوال موسیقی باید حال و هوای فستیوال موسیقی را داشته باشد.

حال اگر مثلا همین جشنواره موسیقی نواحی فضای مشخصی برای برگزاری داشت، امکانات اقامتی و رفاهی مختلفی برای مخاطبان در نظر می‌گرفت، پخش زنده در تلویزیون وجود داشت؛ می‌شد در عین رعایت شئونات دینی، فستیوالی برگزار کرد که واقعا فستیوال است.

اصلا فستیوال موسیقی چیست؟

جشنواره‌های موسیقی بیشتر همزمان با تابستان برگزار می‌شوند و مردم را از هر طبقه‌ای دور هم جمع می‌کنند تا قدرت موسیقی را جشن بگیرند. این گردهمایی‌ها به پدیده‌های فرهنگی فراتر از مرزها تبدیل شده‌اند و فضاهای جدیدی برای بیان هنری، اجتماع‌سازی و حتی گردشگری ایجاد می‌کنند. از Coachella تا  Lollapalooza، جشنواره‌ها توجه میلیون‌ها نفر را به خود جلب کرده‌اند و تاثیر آنها حتی در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت.

چه کسانی فستیوال‌های موسیقی را برگزار می‌کنند؟

برگزاری فستیوال‌های موسیقی در ایران بر عهده‌ دولت‌ها است و اگر جشنواره‌های خصوصی هم برگزار می‌شوند، چندان محبوب نیستند و کمتر کسی از بین مردم عادی حتی تا به حال یک بار نام آنها را شنیده‌اند؛ اما در کشورهایی که فستیوال‌های مهم موسیقی را برگزار می‌کنند، این اتفاق در اکثر موارد توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و شرکت‌های سرگرمی بزرگی مانند Insomniac و Live Nation، که جشنواره‌های بزرگ و بین‌المللی شناخته‌شده‌ای از همه نوع ایجاد می‌کنند، این فستیوال‌ها را ممکن می‌کنند. همچنین شرکت‌های تبلیغاتی و سرگرمی کوچک‌تری وجود دارند که رویدادهای کوچک‌تری مانند Excision  را برگزار می‌کنند.

همانطور که پیشتر اشاره شد، برگزاری یک فستیوال درست و حسابی به یک فضای مشخص و مختص به خود نیاز دارد، به همین جهت در برگزاری فستیوال‌های مهم دنیا صدها نفر از کلیه مهارت‌ها از گروه‌های صحنه و تیم‌های تولید گرفته تا فروشندگان مواد غذایی، نگهبانی و پزشکان حضور پیدا می‌کنند. درحقیقت یک دهکده کامل و یک مکان پر از حامیان لازم است تا همه چیز به خوبی پیش برود.

پیش از هر چیزی برگزاری یک فستیوال توسط برگزارکنندگان آن ممکن می‌شود؛ تیمی که شامل مدیر اجرایی، مدیر تولید، استعدادیاب‌ها، رابط هنرمندان، مدیر گیشه، هماهنگ‌کننده کارکنان، هماهنگ‌کننده نیروهای داوطلب می‌شود. همچنین در وحله دیگر سایر تیم را خدمه صحنه، بلیت فروشی، خدمات مهمان، کالا، فروشندگان، خدمات کارکنان، پزشکی، امنیت، رسانه، میزبان‌ها و صحنه اجرا تشکیل می‌دهند.

جشنواره‌های ترکیبی یا محدود به یک ژانر؟

همانطور که اشاره شد در ایران رویدادهایی که تحت عنوان فستیوال برگزار می‌شوند، شباهت چندانی به یک فستیوال ندارند، به همین جهت اگر بخواهیم به نکاتی که بهبود کیفیت یک جشنواره اشاره کنیم، می‌توانیم پیش از هر چیزی به بحث ترکیب‌بندی ژانر در یک جشنواره بپردازیم.

گفته می‌شود که تمرکز روی یک ژانر خاص موسیقی راهی عالی برای برگزار کردن یک جشنواره جدید است و بلافاصله تعداد رقبای بالقوه را کاهش می دهد؛ زیرا اکثر جشنواره‌ها ژانرهای ترکیبی را ارائه می‌دهند. با این حال، تخصص در یک ژانر می‌تواند حجم مخاطبان بالقوه را محدود کند. اگر برگزارکنندگان واقعاً بخواهند مسیر ژانرهای ترکیبی را طی کنند، باید هزینه‌های زیادی برای ایجاد یک ترکیب عالی با سرفصل‌های معروف اختصاص دهند.

بهترین مکان برای برگزاری جشنواره کجاست؟

نکته دوم، بحث مکان برگزاری یک جشنواره است. در ایران سال‌ها است که جشنواره موسیقی فجر برگزار می‌شود اما این رویداد هنوز حتی یک سالن مختص به خود هم ندارد؛ چه برسد به اینکه یک محوطه بزرگ و مطابق با استاندارهای جهانی برای آن در نظر گرفته شود و سال‌ها است که چند سالن پراکنده در تهران برای برگزاری کنسرت‌های این رویداد فشرده در نظر گرفته می‌شود و صرفا هر شب چند کنسرت برگزار می‌شود؛ کنسرت‌هایی که عمدتا مخاطبان چندانی هم ندارند و فضای آنها حتی شبیه به یک کنسرت‌ هم نیست؛ چه برسد به فستیوال موسیقی.

اگرچه که موقعیت مکانی برای مخاطبان جشنواره مهم است و جایی را ترجیح می‌دهند که دسترسی به آن نسبتاً آسان باشد. حتی یک مکان دورافتاده می‌تواند زیرساخت حمل و نقل خوبی داشته باشد. درحقیقت مهم است که آن مکان حتی اگر خارج شهر است، از طریق قطار و اتوبوس به طور منظم به مناطق شهری اصلی متصل شود. یک مکان زیبا و دیدنی که دسترسی به آن دشوار است، می‌تواند تماشاگران جشنواره را از بین ببرد.

بازاریابی و برندسازی