وضعیت نگران‌کننده منابع آبی تهران

الگوی مصرف در پایتخت ۱۲‌هزار لیتر در ماه برای خانوار (۵/۳ نفره) است و خانوار مجاز به مصرف در این سقف هستند و در صورت رعایت به عنوان «خوش‌مصرف» تلقی می‌شوند. 

طبعاً افراد مسئولیت‌پذیر و متعهد طبق الگوی مصرف گام برمی‌دارند.

خانواری که بین ۱۲ تا ۲۴‌هزار لیتر در ماه مصرف آب داشته باشند، «پرمصرف» تلقی می‌شوند، ولی با این حساب، قانون تا حدودی با این افراد مدارا می‌کند تا به سقف مجاز بازگردند، اما خانوار‌هایی که بیش از ۲۴‌هزار لیتر در ماه مصرف آب دارند، به عنوان «بدمصرف» به شمار می‌روند و قانونگذار، مجری را ملزم به برخورد با این افراد کرده است. 

بنابراین ابتدا به این خانوار‌ها تا سه مرتبه اخطار داده می‌شود و در صورت تمکین‌نکردن، اقدام به قطع موقت مصرف آب آن‌ها می‌شود، البته موضوع مصرف غیرخانگی آب نیز از قاعده دیگری پیروی می‌کند، به طوری که به جای لیتر، «ظرفیت قراردادی» در نظر گرفته شده است و هر صنفی متناسب با نیاز خود مجاز به رعایت الگوی مصرف است و در صورت عدم‌رعایت آن به عنوان «بدمصرف» تلقی می‌شود و طبق قانون با آن برخورد خواهد شد. 

محسن اردکانی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، درباره وضعیت منابع آبی استان تهران پس از پاییز بی‌بارش امسال گفت: با وجود پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی، بارندگی‌های پاییز امسال ۵۵ درصد نسبت به میانگین نرمال کاهش داشته است و در چنین شرایطی برای تامین آب استان تهران، موثرترین راه مدیریت تقاضا و مدیریت مصرف است. 

کاهش ۲۲ میلیون متر مکعبی سد‌های سامانه شرقی 

پارسا با بیان اینکه اکنون حجم آب کلی سد‌های سامانه غرب شامل طالقان و امیرکبیر ۲۲۵ میلیون مترمکعب است، خاطرنشان‌کرد: حجم کلی ذخایر سد‌های سامانه شرق تهران شامل لتیان، لار و ماملو نیز هم اکنون ۵۶ میلیون مترمکعب اعلام شده که براین اساس حجم کلی سد‌های سامانه شرق در حال حاضر در مقایسه با سال گذشته ۲۲ میلیون مترمکعب کاهش را نشان می‌دهد. 

به طور کلی بر اساس آمار مدیریت منابع آب ایران، اکنون با ۳۳درصد کاهش بارندگی در اغلب حوضه‌های آبریز روبرو هستیم و نسبت به سال گذشته که باز هم وضعیت بارش‌ها مناسب نبود، ۸ درصد بارندگی‌ها کاهش داشته است.

آمار و ارقام نشان می‌دهد که تنها استان‌های سمنان، مازندران، خراسان شمالی و گلستان از ۹ تا ۳۰ درصد رشد بارندگی داشته‌اند. 

نگاهی به وضعیت مخازن نیز که تنها ۴۰ درصد پرشدگی دارند نشان می‌دهد میزان آب ورودی به سد‌های کشور ۴.۶ میلیارد مترمکعب بوده، اما با وجود این ورودی کم، میزان خروجی سد‌ها که به مصارف بخش‌های مختلف از جمله شرب می‌رسد، با ۲۱ درصد رشد همراه بوده است. 

با توجه به وضعیت فعلی منابع آبی کشور، برنامه‌های مدیریت مصرف، پروژه‌های رفع تنش آبی در شهر‌ها و در نظر گرفتن دیگر منابع آب برای تامین نیاز‌های آبی کشور در بخش‌های مختلف، رویه‌هایی است که می‌تواند برای پشت سر گذاشتن سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ پیگیری شود. 

در همین راستا هاشم امینی مدیرعامل آب و فاضلاب کشور گفت: امسال چهارمین سال خشک را سپری می‌کنیم و در بیش از ۵ دهه آماری که وجود دارد، یکی از بدترین سال‌ها را پشت سر می‌گذاریم. اما برنامه ریزی‌هایی در حال انجام است که بتوانیم آب شرب و بهداشت را در شهر‌ها و روستا‌ها تامین کنیم. از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون ۵۵ هزار و ۵۰۰ پروژه در بخش آب و فاضلاب کشور اجرا شده است و ۴۹ هزار و ۵۰۰ پروژه دیگر در حال حاضر در دست اجرا هستند و در مجموع بیش از ۱۰۵ هزار میلیارد تومان در بخش آب و فاضلاب کشور سرمایه گذاری شده است.

بر همین اساس در استان تهران نیز وضعیت سد‌های استان وضعیت مناسبی ندارد، به طوری که فیروز قاسم زاده سخنگوی صنعت آب کشور گفت: ورودی آب به سد‌های تهران در سال آبی جاری مناسب نبوده و در حال حاضر مجموع ذخایر سد‌های پنج‌گانه تأمین آب شرب تهران حدود ۱۵درصد است؛ از سوی دیگر سال گذشته در این وقت سال، بارش‌های نسبتا خوبی داشتیم و با بارش برف، ذخایر برفی در تهران پشتوانه تأمین آب بود که امسال این بارش‌ها و ذخایر برفی را نداریم. 

سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه وضعیت ذخایر سد‌های سامانه شرق تهران شامل سد‌های لار، ماملو و لتیان از وضعیت ذخایر سد‌های غرب تهران شامل امیرکبیر و طالقان نامناسب‌تر است، گفت: ادامه این روند کاهش ورودی آب به سد‌ها می‌تواند محدودیت‌های جدی ایجاد کند و اگر روند بارش‌ها به همین صورت ادامه یابد، باید توجه به مدیریت مصرف آب در تمام بخش‌های مصرفی و توسط تمام ارکان جامعه، جدی‌تر از قبل باشد تا بتوانیم تأمین آب پایدار بویژه در بخش شرب داشته باشیم. بدیهی است اهمیت این موضوع در کلانشهر‌ها نظیر تهران بالاتر است. 

پیشرفت ۳۸ درصدی انتقال آب سد لار به کلان

محمد رستمی مدیرعامل هلدینگ نیروی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) درباره آخرین وضعیت پروژه انتقال آب لار به لتیان، اظهار داشت: این پروژه که به منظور جلوگیری از فرار آب سد لار در دست اجرا قرار دارد، معروف به انتقال آب سد لار به کلان است که تا کنون پیشرفت ۳۸ درصدی رسیده است.