در حالی که خون همه افراد از همان قسمتهای اصلی تشکیل شده است، انواع خونهای موجود تنوع زیادی دارند. هشت گروه خونی مختلف وجود دارد و نوع شما بستگی به ژنهایی دارد که از والدین خود به ارث بردهاید.
اکثر افراد حدود ۴-۶ لیتر خون دارند. خون شما از انواع مختلفی از سلولها تشکیل شده است که در مایعی به نام پلاسما شناور هستند:
گلبولهای قرمز شما اکسیژن را به بافتهای مختلف بدن شما میرساند و دی اکسید کربن را حذف میکند.
گلبولهای سفید شما مهاجمان را از بین میبرند و با عفونت مبارزه میکنند.
پلاکتهای شما به لخته شدن خون شما کمک میکنند.
پلاسمای شما مایعی است که از پروتئین و نمک تشکیل شده است.
چیزی که خون شما را از خون دیگران متمایز میکند، ترکیب منحصربهفرد شما از مولکولهای پروتئین به نام آنتیژن و آنتیبادی است.
آنتی ژنها روی سطح گلبولهای قرمز شما زندگی میکنند. آنتی بادیها در پلاسمای شما هستند.
ترکیب آنتی ژنها و آنتی بادیها در خون شما اساس گروه خونی شما است.
گروههای خونی مختلف
هشت گروه خونی مختلف وجود دارد:
A مثبت: این یکی از رایجترین گروههای خونی است (۳۵.۷٪ از جمعیت ایالات متحده آن را دارند). فردی با این نوع خون فقط به افرادی که دارای A مثبت یا AB مثبت هستند میتواند خون بدهد.
A منفی: فردی با این نوع نادر (۶.۳٪ از جمعیت ایالات متحده) میتواند به هر کسی با گروه خونی A یا AB خون بدهد.
B مثبت: فردی با این نوع نادر (۸.۵٪) میتواند فقط به افرادی که B مثبت یا AB مثبت هستند خون بدهد.
B منفی: فردی با این گروه بسیار نادر (۱.۵%) میتواند به هر فردی با گروه خونی B یا AB خون بدهد.
AB مثبت: افراد با این گروه خونی نادر (۳.۴٪) میتوانند خون یا پلاسما از هر نوع دریافت کنند. آنها به عنوان گیرندگان جهانی شناخته میشوند.
AB منفی: این نادرترین گروه خونی است - فقط ۰.۶٪ از جمعیت ایالات متحده آن را دارند. فردی با این گروه خونی به عنوان "اهداکننده جهانی پلاسما" شناخته میشود، زیرا هر کسی میتواند این نوع پلاسما را دریافت کند.
O مثبت: این یکی از شایعترین گروههای خونی است (۳۷.۴%). فردی که این بیماری را دارد میتواند به هر کسی که گروه خونی مثبت دارد خون بدهد.
O منفی: فردی با این گروه خونی نادر (۶.۶%) میتواند به هر کسی با هر گروه خونی خون بدهد.
چهار گروه خونی اصلی بر اساس داشتن یا نداشتن دو آنتی ژن خاص - A و B هستند. پزشکان به این سیستم گروه خونی ABO میگویند.
گروه A دارای آنتی ژن A و آنتی بادی B است.
گروه B دارای آنتی ژن B و آنتی بادی A است.
گروه AB دارای آنتی ژنهای A و B است، اما آنتی بادی A و B وجود ندارد.
گروه O آنتی ژن A یا B ندارد، اما دارای هر دو آنتی بادی A و B است.
اهمیت گروه خونی
گروههای خونی در سال ۱۹۰۱ توسط یک دانشمند اتریشی به نام کارل لندشتاینر کشف شد. قبل از آن، پزشکان فکر میکردند همه خونها یکسان است، بنابراین بسیاری از مردم در اثر تزریق خون جان خود را از دست دادند.
اکنون متخصصان میدانند که اگر خون دو نفر با گروههای خونی متفاوت را مخلوط کنید، خون میتواند کلوخه شود که ممکن است کشنده باشد. این به این دلیل است که فردی که تزریق میشود دارای آنتیبادیهایی است که در واقع با سلولهای خون اهداکننده مبارزه میکنند و باعث واکنش سمی میشوند.
برای اینکه انتقال خون ایمن و مؤثر باشد، برای اهداکننده و گیرنده مهم است که گروههای خونی یکسانی با هم داشته باشند. افراد دارای گروه خونی A میتوانند با خیال راحت خون گروه A را دریافت کنند و افراد دارای گروه خونی B میتوانند خون گروه B را دریافت کنند.
بهترین حالت زمانی است که اهداکننده و گیرنده کاملاً با هم تطابق داشته باشند و خون آنها از طریق فرآیندی به نام تطبیق متقابل طی شود. اما اهداکننده همیشه نیازی به داشتن همان نوع خون با فرد دریافت کننده ندارد. انواع آنها فقط باید با هم سازگار باشند.
بهترین گروههای خونی برای اهدا
گلبولهای قرمز منفی نوع O بیخطرترین برای دادن به هر کسی در شرایط اضطراری تهدیدکننده زندگی یا زمانی که مقدار محدودی از گروه خونی دقیق وجود دارد، در نظر گرفته میشود. این به این دلیل است که سلولهای خونی نوع O آنتی بادی برای آنتی ژنهای A، B یا Rh ندارند.
زمانی افرادی که خون O منفی داشتند، اهداکنندگان گلبول قرمز «جهانی» نامیده میشدند، زیرا تصور میشد میتوانند به هر کسی با هر گروه خونی خون اهدا کنند. اما اکنون کارشناسان میدانند که این نوع خون میتواند خطراتی را نیز به همراه داشته باشد.
رژیم غذایی گروه خونی
در طول دهه گذشته، ادعاهای زیادی در مورد به اصطلاح "رژیم غذایی گروه خونی" وجود داشته است که در آن شما غذاهای خاصی را برای گروه خونی خود میخورید تا خطر ابتلا به برخی بیماریها را کاهش دهید و سلامت کلی خود را بهبود بخشید. هیچ شواهد علمی مبنی بر اینکه خوردن بعضی مواد غذایی گروه خونی شما را سالمتر میکند وجود ندارد.