جنجال جدید برای همایون خوش صدا

همزمان با حواشی تجمعات اعتراضی اخیر در کشور، همایون شجریان، خواننده مشهور ایرانی اثر جدید خود به نام «خون از رُخَم بشوی» را به «مردم شریف ایران» تقدیم کرده که با واکنش‌های متفاوت کاربران شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها مواجه شده است.

همایون شجریان اثر جدید خود را با نام «خون از رُخَم بشوی» را به «مردم شریف ایران» تقدیم کرد. این اثر در دل اعتراضات مردم در سال ۱۴۰۱ منتشر شده و حال و هوایی با شرایط امروز ایران دارد.

ترانه «خون از رُخَم بشوی» اثر فریدون مشیری است و آرش گوران آهنگساز و همایون شجریان نیز خواننده آن است.

در ابتدای شعر «خون از رخم بشوی» در کتاب «بازتاب نفس صبحدمان» مرحوم فریدون مشیری نوشته است: در جان‌نثاری برای وطن.

همایون شجریان به نوعی صدای خود را بلند کرد و گفته است: دلم فریاد می‌خواهد.

خبرگزاری تسنیم در واکنش به انتشار ترانه جدید همایون شجریان نوشت:

* همایون شجریان آهنگی جدیدی با عنوان «خون از رُخم بشوی» را منتشر کرده است که به‌نظر می‌رسد این اثر به‌خلاف شاهکارهای ماندگار او، قابلیت زیادی برای ماندگاری در ذهن مخاطب ندارد!

* همایون شجریان شعری از فریدون مشیری را انتخاب کرده است تا اثری با نام «خون از رُخم بشوی» را بخواند، اثری که بدون هیچ توضیح اضافه‌ای روی صفحۀ همایون شجریان قرار گرفته است.

* «خون از رُخم بشوی» فضایی شبیه به آثار اخیر همایون شجریان دارد، فضایی که در آن ملودی حرف زیادی برای گفتن ندارد، صدای سازهای ایرانی چندان غالب نیست.

* «خون از رُخم بشوی» یک ایراد مشترک با تعدادی از آثار اخیر همایون شجریان که در این چند سال خوانده دارد و آن این‌که قابلیت چندانی برای ماندگاری در ذهن مخاطب ندارد، مقایسه کنید این جنس از آثار را با آثاری مانند «قُلاب»، «چرا رفتی» یا «ایران من» که ملودی و شعر آن‌ها در ذهن مخاطبان موسیقی ایران و طرفداران شجریان ماندگار شده است.

* شاید مهمترین نقطه قوت «خون از رُخم بشوی» شعر و آواز آن است، آواز که مثل همیشه در بالاترین سطح اجرا شده است و شعر هم از سروده‌های فریدون مشیری است. قابلیت این شعر به‌گونه‌ای است که هر شنونده براساس سلیقه و نگاه خود، می‌تواند برداشتی متفاوت از این اثر داشته باشد؛ یکی می‌تواند لزوم یکپارچگی وطن را از این شعر برداشت کند، دیگری می‌تواند آن را اعتراضی به کشته‌شدگان اعتراض‌های اخیر تصور کند، آن یکی می‌تواند این تصنیف را اثری برای گرامی‌داشت کشته‌شدگان راهِ امنیت بپندارد.

 

 

* در این میان اما وجه مشترک همۀ برداشت‌ها از این شعر؛ مذمت خون و خون‌ریزی در دل وطن است.

* همایون شجریان در هفته‌های گذشته تور کنسرت‌هایش در اروپا را لغو کرد. این اقدام او بسیار هوشمندانه بود. همایون می‌دانست که اگر کنسرت‌هایش را در اروپا برگزار کند، یک عده از او می‌خواهند که سمت معترضان بایستد و موضعی تند بگیرد، عده‌ای هم انتظار داشتند که او وارد موضوعاتی که هنوز ابعاد آن به‌طور دقیق مشخص و معین نشده، نشود، در نهایت هر واکنشی از همایون شجریان موجب ایجاد فضایی دوقطبی می‌شد.

* البته که لغو کنسرت‌های اروپا هزینه‌های مادی زیادی برای همایون شجریان داشت، اما او کنسرت‌هایش در اروپا را لغو کرد تا همبستگی‌اش با مردم را نشان دهد و البته از تقویت فضاهای دوقطبی‌ساز و ایجاد شکاف بیشتر در فضای جامعه جلوگیری کند.

* به‌نظر می‌رسد انتشار تصنیف «خون از رُخم بشوی» براساس سروده مشیری، هم مخالفت با هر گونه خشونت را اعلام می‌کند و هم تلاشی است تا بار دیگر مفهوم «وطن» را برای مخاطب برجسته سازد و همۀ طیف‌های جامعه را به مفهومی بزرگ به‌نام «ایران»‌ سوق دهد، تفسیری که طبیعتاً با نگاه‌های بخشی‌نگر و یک‌سویه، زاویه دارد و آنانی که تحلیلی و رویکردی یکجانبه درباره اتفاقات اخیر دارند، تمایل دارند تفاسیری از همین جنس را بر آثار سوار کنند و در این میان برخی تلاش می‌کنند تا «خون از رُخم بشوی» و خودِ همایون را به‌نفع جریانِ فکری خود، مصادره به مطلوب کنند؛ و این درست همان حرکتی است که خیانت در حق این هنرمند است.

* البته در تولید این اثر نوعی «عجله» هم احساس می‌شود، عجله‌ای که گویا ناشی از فشارها به همایون شجریان بوده است تا مقابل اتفاقات اخیری که در کشور رخ داده است، موضع‌گیری کند، شاید همین عجله موجب شده است که ضعف‌هایی در این تصنیف وجود داشته باشد؛ ضعف‌هایی که در نهایت می‌تواند مانعی باشد بر اینکه این تصنیف به‌جهت موسیقایی ظرفیتی مشابه سایر آثار ماندگار او نداشته باشد.

* شجریان هنرمندی مستقل است که برایش تمام مردم ایران، هم‌وطن هستند و خون هر کدامشان که ریخته شود، برای او ناراحت‌کننده است.

واکنش کاربران فضای مجازی به انتشار «خون از رُخَم بشوی» همایون شجریان:

* میلاد نوشت: با احترام به روح استاد شجریان . چقدر اهنگ ضعیف بود.

* کاربری به نام الهه هم اینگونه واکنش نشان داد: پسر خلف استاد.

* رزیتا هم در ستایش همایون شجریان توئیت کرد: منتظر بودیم همایون واقعاً این روزا یه چیزی بخونی عزیزم...صدات واقعاً آرامش میده به آدم.

* رضا از منتقدان این اثر اینگونه نوشت: همایون گفته تقدیم به مردم ایران! یک دهم درصد میشه مردم؟

* مریم هم با گلایه  واکنش نشان داد: همایون شجریان هر چقدر هم تلاش کنه نمیتونه تو صف مردم قرار بگیره.

* میثم هم قطعه «خون از رُخَم بشوی» را اینگونه نقد کرد: جناب آقای همایون شجریان نه خودت و نه قطعه جدید دیگه جایی در بین مردم نداره!