اهمیت آموزش صبر به کودکان

هر پدر و مادری دوست دارد فرزندی صبور و مقاوم داشته باشد. هروقت به او بگوید صبر داشته باش او هم خیلی خوب اطاعت کند و منتظر بماند! اما واقعیت این است که بچه‌ها با مفهوم «صبر» آشنا نیستند. باید آن‌ها را در هر سنی بنا به درک و داناییشان با این مفهوم مهم و کلیدی رودررو کرد. اما چطور می‌توانیم فرزند صبور بار بیاوریم؟! فرزند صبور هم نه، همین که وقتی خواسته‌ای دارد و آن لحظه امکان انجامش نیست متوجه بشود که منتظر ماندن هم بخشی از زندگی است؟!

در مراحل رشد بچه‌ها تفاوت‌هایی بنابه برخورد‌های والدین وجود دارد. دو کودک همسن را درنظر بگیرید که یکی از آن‌ها می‌تواند انتظار ماندن را درک کند و دیگری اصلا با آن آشنایی ندارد. اگر تمایل دارید صبر را به فرزندتان یاد بدهید باید مرحله به مرحله با او این مسیر را گام بردارید.

ذات تمام بچه‌ها با عجله آمیخته است! چرا؟ برای اینکه زمان برای آن‌ها خیلی کندتر از ما می‌گذرد و منتظر ماندن کار خیلی دشواری است و دلشان می‌خواهد هر لحظه که اراده کنند به آن چیزی که می‌خواهند برسند و خب این مساله اگر از سمت پدر و مادر مهربان همیشه اجابت شود در بزرگسالی عادات بد رفتاری را به همراه خواهد داشت! بهتر است بدانید در هر سن چطور می‌توان صبر را با جان کودک همراه کرد:

از تولد تا ۱۴ ماهگی
در این بازه زمانی اصلا به فکر آموزش صبر نباشید! کودک هرآنچه بخواهد باید بلافاصله دریافت کند! چرا؟ چون مرحله‌ی شکل گیری امنیت عاطفی کودک در این زمان اتفاق می‌افتد و او نیاز دارد که اعتمادش به شما کامل شود. پس تا ۱۴ ماهگی اگر کودک بغل خواست، طلب شیر یا غذا کرد یا از شما خواست با او بازی کنید و... حتما تمام سعی خود را بکنید تا فوری برایش انجام بدهید. اصلا با خودتان فکرش را هم نکنید که به کودک بگویید الان امکان انجام این کار نیست و او هم به سادگی بفهمد و بپذیرد!

از ۱۴ ماهگی تا ۲ سالگی
این سن کمی برای شروع یادگیری بهتر است. البته به این معنی نیست که اگر فرزندتان خواسته‌ای داشت خودتان را به آن راه بزنید! تمام نیاز‌های ضروری کودک باید بلافاصله برطرف بشوند، برآورده کردن نیاز‌های ضروری، هویت، ماهیت و امنیت او را از آسیب در امان نگه می‌دارد. اما نسبت به موارد غیرضروری از چند ثانیه تاخیر انداختن در رفع احتیاج و طلب او شروع کنید.

بهتر است دست از موعظه بردارید، چون هنوز فرزند شما درکی از مفهوم صبر ندارد و اگر به او بگویید صبر کن او ممکن است جیغ بزند و رفتار نامناسبی از خود نشان بدهد. با حرف از صبر زدن او صبور نخواهد شد، شما تنها کاری که می‌توانید بکنید این است که حواس او را از چیزی که می‌خواهد پرت کنید.

از ۲ تا ۶ سالگی
مرحله‌ی حساس فرا رسید! در این زمان است که شما باید با عملکرد خود، آن هم به خوبی، دست صبر را در دست کودک دلبندتان قرار بدهید! چند نکته خیلی مهم وجود دارد. کودک همچنان زمان برایش کندتر از ما می‌گذرد یعنی ممکن است شما بگویید ۲ دقیقه منتظر بمان، اما از نظر او ۲ ساعت بگذرد! چون هنوز با زمان هم آشنا نیست! در این بازه شما باید تاخیر انداختن در کار‌ها را به نسبت هر سال افزایش سن او، بالاتر ببرید. اگر کودک شما ۲ ساله است ۲ دقیقه از او بخواهید صبر کند، در پایان ۲ دقیقه بدون ذره‌ای درنگ و بهانه آوردن حتما به قولتان عمل کنید تا کودک تجربه‌ی ناخوشایندی از انتظار و صبر کردنش نداشته باشد و بتواند اعتماد کند. به همین نسبت میزان صبر را بالا ببرید اگر کودک شما ۴ ساله است مدت زمان صبرش را به ۴ تا ۷ دقیقه افزایش بدهید.

چند نکته کلیدی:
برای آموختن مفهوم صبر فقط به گفتن جملاتی مانند «صبر کن»، «منتظر بمان»، و از این دست نپردازید بلکه برایش صحبت کنید. مثلا اگر کودک ۳ ساله شما درخواست کرد که شما به او یک خوراکی بدهید بهتر است بگویید که حتما این کار را برای او انجام می‌دهید، اما در حال حاضر مشغول آشپزی هستید، یا در حال کار با کامپیوترید و او ۳-۴ دقیقه صبر کند تا شما با خوراکی خوشمزه و محبوبش به سراغش بروید.

اگر کودک ۴ ساله شما درخواست داشت که شما به کنارش بروید و برای او کتاب بخوانید یا با او بازی کنید با توجه به اینکه یک سال بزرگتر شده است با مهربانی و لحنی کاملا دوستانه بگویید باید کمی صبر کنی، بازی یا تماشای کارتونت که تمام شد من به سراغت خواهم آمد! و حدود ۴ تا ۷ دقیقه بعد حتما کنار او بروید.

حتی می‌توانید از ترفند‌هایی استفاده کنید مثل اینکه برای چند دقیقه ساعت را کوک کنید و وقتی صدای هشدار آن درآمد به سراغش بروید.

در راه آموزش صبر علاوه بر اینکه شما با به تاخیر انداختن درخواست‌های فرزندتان او را با منتظر ماندن آشنا می‌کنید بهتر است از بازی‌های فکری، پازل، انیمیشن‌های مفید و کتاب‌های کاربردی هم بهره بگیرید.

یکی از بازی‌هایی که می‌توانید با کودکتان انجام بدهید این است که برایش بشقابی سیب زمینی سرخ شده یا میوه‌ی حلقه شده‌ی مورد علاقه‌اش را بیاورید و به او بگویید اگر تا من بیایم صبر کنی و از آن‌ها نخوری یک جایزه خواهی گرفت! این که کودک شما یاد بگیرد صبر کردن پاداش دارد و اتفاق بهتری در انتظارش خواهد بود بسیار مفید است.

حتما نسبت به آموزش مفهوم صبر و بردباری حساس باشید تا فرزندتان در بزرگسالی با پیامد‌های منفی عدم صبر درگیر نشود.