اگر زمستانها احساس میکنید وزن تان اندکی بالاتر میرود، باید بدانید که این صرفاً تصور شما نیست. تحقیقات نشان داده، با توجه به کاهش نور خورشید در بدن و مکانیزمهای بقای بدن، افزایش وزن در زمستان نه تنها حقیقت دارد، بلکه پرهیز از آن کار دشواری است.
در ادامه میخواهیم ببینیم علت بالا رفتن وزن در زمستان چیست و برای مقابله با آن چه میتوان کرد.
۱- سوخت و ساز بدن بیشتر میشود
در زمستان، سوخت و ساز بدن به میزان چشمگیری افزایش مییابد: بدن تلاش میکند برای تثبیت دمای خود و حفظ گرما، انرژی بیشتری بسوزاند؛ و این بدان معنی است که ما به غذای بیشتری برای این منظور نیاز پیدا میکنیم. به همین دلیل، زمستان به طور خودکار غذای بیشتری مصرف میکنیم تا با میزان سوخت و ساز جدید بدن مان هماهنگ شویم.
راه حل: خود و محیط تان را گرم و راحت نگه دارید تا مقدار انرژیای که بدن برای گرم کردن خود آن را میسوزاند، به حداقل برسد و در نتیجهی آن، شما هم به غذای بیشتری نیاز پیدا نکنید.
۲- سلولها چربی بیشتری ذخیره میکنند
تحقیقات نشان داده سلولهای چربی واکنش مثبتی به نور خورشید دارند. سلولهایی که کمترین فاصله را تا پوست دارند، وقتی در معرض آفتاب قرار میگیرند، کوچکتر میشود و بنابراین، چربی بیشتری ذخیره میکنند. بنابراین، کاهش نور خورشید ممکن است توانایی سلولها در ذخیرهی چربی را افزایش دهد، امری که ما را بیشتر مستعد افزایش وزن میکند.
راه حل: تا جایی که میتواند خود را در معرض آفتاب قرار دهید. صبحها زودتر از خواب بیدار شوید تا فرصت استفاده از نور خورشید را داشته باشید و زمان بیشتری را در فضای باز سپری کنید.
۳- برای فرو رفتن در «خواب زمستانی» آماده میشویم
شباهت انسانها به خرسها بیشتر از چیزی است که تصور میشود: هر دوی ما سعی میکنیم در ماههای سرد سال بیشتر بخوابیم. پژوهشها نشان داده سرمای هوا غرایز بدوی ما را فعال میکند و ما ناخودآگاه سعی میکنیم کالری ذخیره کنیم، درست مانند خرسها که خود را برای خواب زمستان آماده میکنند. جایی در اعماق وجودمان هنوز با ترس از ناتوانی در پیدا کردن مواد مغذی ضروری در زمستان که غذا کمیاب میشود، زندگی میکند.
راه حل: به خودتان سخت نگیرید، چون کاری از دست تان در اینباره برنمی آید؛ بنابراین دور خود پتو بپیچید، سریال مورد علاقه تان را تماشا کنید، یک نوشیدنی گرم خود را مهمان کنید و خودتان را یک خرس تصور کنید – تنها فرقش این است که در طول زمستان نیمی از وقت را بیدار هستید.
۴- سعی میکنیم با غذا خوردن خود را گرم کنیم
سرمای هوا ممکن است باعث تغییرات رفتاریای که شود منجر به ذخیرهی چربی در بدن شوند. به ویژه، خوردن غذا راهی برای افزایش دمای بدن است و بنابراین با شدت گرفتن سرما، احتمال اینکه به سراغ خوراکی هایمان برویم، بیشتر میشود. بدن وقتی مشغول متابولیزه کردن چیزیاست، به طور خودکار تولید گرمای کند، به همین دلیل غذای بیشتری دلمان میخواهد تا به گرم شدن مان کمک کند. به علاوه، بیشتر به سراغ خوراکیهای لذیذ نوستالژیکی میرویم که برای ما تداعی گر احساسات و خاطرات خوبی هستند، مانند شیرینی جات.
راه حل: مواد غذاییای مصرف کنید که هضم آنها زمان بیشتری میبرد، مانند مواد غذاییای که چربی سالم، پروتئین و کربوهیدرات بالایی دارند، چون این مواد بدن را به مدت طولانی تری گرم نگه میدارند. مثلاً موز مملوء از ویتامین B و منیزیم است و به تیروئید و غدد فوق کلیوی در تنظیم دمای بدن کمک میکند.
۵- خواب آلودهتر میشویم
کاهش نور خورشید در روزهای کوتاه زمستان، هورمونهای ما را تحت تأثیر قرار میدهد. غده پینه آل در مغز با افزایش تولید ملاتونین که مسئولیت چرخهی خواب و بیداری ما را برعهده دارد، به کاهش نور خورشید واکنش نشان میدهد. به همین دلیل، بیشتر احساس خواب آلودگی میکنیم و در عین حال، افزایش ملاتونین، میتواند اشتهای ما را هم بیشتر کند. به همین دلیل، در ماههای سرد سال، ما غذای بیشتری مصرف میکنیم و تحرک کمتری داریم.
راه حل: سعی کنید با مصرف مواد غذایی حاوی ملاتونین و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، میزان تولید ملاتونین در بدن را تحت کنترل خود درآورید. گوجه فرنگی، زیتون، جو پرک شده و شیر فرآوری نشده، حاوی مقادیر قابل توجهی ملاتونین هستند. دانههای قهوه هم ملاتونین چشمگیری دارند؛ و همهی این مواد غذایی، ویتامینها و مواد معدنی زیادی هم دارند، بنابراین نه تنها به میزان ملاتونین بدن تعادل میبخشند، بلکه سلامت کلی را هم ارتقا میدهند.
۶- احتمال ورزش کردن کمتر میشود
با توجه به موارد قبلی، لازم به گفتن نیست که در زمستان انگیزهی کمتری برای ورزش کردن پیدا میکنیم. سرمای هوا و کوتاهتر شدن روزها ما را از بیرون رفتن برای انجام فعالیتهای معمول مان منصرف میکند. در زمستان سبک زندگی مان تغییر میکند، به دلیل تغییر پوشش، دیگر فشاری برای داشتن اندام متناسب بر روی خود احساس نمیکنیم و زمان بیشتری را هم در فضای بسته میگذرانیم که همهی اینها میتواند باعث افزایش وزن شود.
راه حل: به ورزشهایی روی آورید که در خانه قابل انجام هستند. سعی کنید از سبک زندگی بدون تحرک دوری کنید (هر چه نباشد، ۳ ماه در پیش دارید و نمیتوانید تمامش را نشسته سپری کنید!). یک پیاده روی ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای در برنامهی روزانهی خود بگنجانید.