شکم‌دار‌ها به این بیماری‌ها دچار می‌شوند

محققان دانشگاه راتگرز در نیوجرسی آمریکا میگویند چربی دور شکم می‌تواند بر سلامت مغز و عملکرد شناختی افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تأثیر بگذارد. نتایج این مطالعه در ۲۷ فوریه در مجله «چاقی» منتشر شده است.

دکتر اشنایدر بیری نویسنده ارشد این مطالعه و تیمش ۲۰۴ فرد سالم میانسال با سابقه بیماری آلزایمر را در خانواده‌هایشان انتخاب کردند. میانگین سنی شرکت کنندگان در این مطالعه حدود ۶۰ سال بود و ۶۰ درصد از گروه افراد مشارکت کننده زن بودند.

شرکت‌کنندگان در این تحقیق برای اندازه‌گیری چربی احشایی و زیر جلدی و اندازه‌گیری حجم شناختی و مغزی، تحت تصویربرداری «رزونانس مغناطیسی شکم» (MRI) قرار گرفتند. پس از بررسی‌ها تجزیه و تحلیل‌ها، محققان دریافتند که حجم بالای چربی شکمی شرکت کنندگان آن‌ها با حجم کمتر ماده خاکستری در مغز آن‌ها مرتبط است. محققان همچنین دریافتند که مردان میانسال در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در مقایسه با شرکت کنندگان زن، مقادیر بالاتری از چربی لوزالمعده دارند که با قدرت شناخت و حجم مغز کمتر مرتبط است.

دکتر میکال اشنایدر بیری، مدیر «مرکز تحقیقات آلزایمر هربرت و ژاکلین کریگر کلاین در موءسسه سلامت مغز راتگرز» و نویسنده ارشد این مطالعه، توضیح داد: ارتباط عوامل خطر مانند چاقی با آلزایمر زمانی قوی‌تر است که عوامل خطر در میانسالی تکامل پیدا کنند. بنابراین ما علاقه زیادی به تمرکز (روی) میانسالی به عنوان یک دوره حیاتی برای پیشگیری بالقوه از بیماری آلزایمر داریم.

حدود ۴۷ میلیون نفر در سراسر جهان با بیماری آلزایمر (AD) زندگی می کنند که انتظار می رود این تعداد تا سال ۲۰۳۰ به ۷۶ میلیون نفر برسد.

در ایران نیز بیش از یک میلیون مبتلا به آلزایمر داریم که البته برخی هم ممکن است شناسایی نشده و در آمارها هم نیامده باشند. در ایران هر ۷ دقیقه یک نفر به آلزایمر مبتلا می‌شود و هزینه ماهانه یک فرد مبتلا به دمانس (فراموشی و زوال عقل) بین ۵ تا ۱۵ میلیون تومان بسته به مرحله‌ای که بیمار در آن قرار دارد، برآورد می‌شود.

بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است. در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. عوامل متعددی ممکن است بر خطر ابتلای فرد به این بیماری تأثیر بگذارد. این عوامل عبارتند از:

• سن
• ژنتیک
• سیگار کشیدن
• استفاده از الکل
• عدم فعالیت فیزیکی
• دیابت نوع ۲
• چاقی

چربی شکمی شامل چربی زیر جلدی یا احشایی است که در عمق حفره شکمی بدن قرار دارد و اندام‌هایی مانند پانکراس (لوزالمعده) و کبد را احاطه کرده است. چربی شکمی یک فرد را می‌توان با استفاده از یک متر نواری برای اندازه گیری دور کمر تعیین کرد.

در حالی که سطح سالم چربی احشایی برای محافظت از این اندام‌ها استفاده می‌شود، اما مقدار زیادی از آن با مشکلات سلامتی مرتبط است، این عوارض سلامتی عبارتند از:

• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• سکته
• بیماری کبد چرب
• برخی از سرطان ها مانند سرطان کولورکتال

مطالعات قبلی همچنین به ارتباط بین سطوح وزن بدن ناسالم و خطر زوال عقل پرداخته‌اند. نتایج مطالعه‌ای که در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی در نوامبر ۲۰۲۳ ارائه شد، نشان داد که چربی احشایی می تواند تا ۱۵ سال قبل از تشخیص، تغییرات مغزی مرتبط با آلزایمر را ایجاد کند. تحقیقات منتشر شده در اوت ۲۰۱۸ نیز نشان داد که سطوح بالاتر چربی شکمی در افراد مسن با زوال شناختی مرتبط است.