چه میزان فشار خون طبیعی است؟

پایین‌بودن فشارخون
فشارخون پایین ممکن است کمتر از فشارخون بالا رایج باشد، اما مطمئناً به این معنی نیست که نباید آن را جدی گرفت. پایین‌بودن فشارخون می‌تواند منجر به عوارضی شود، از جمله افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی.

کم فشاری خون یا پایین‌بودن فشارخون زمانی است که عدد فشارخون کمتر از ۹۰ میلیمتر جیوه روی ۶۰ میلیمتر جیوه باشد. اما چیزی که باعث می‌شود تشخیص فشارخون پایین چالش‌برانگیز باشد این است که ممکن است شما هیچ علامتی نداشته باشید؛ اما عدد فشارخونتان پایین باشد.

علائم فشارخون پایین
فشارخون پایین عارضه‌ای است که خیلی از افراد بدون اینکه بدانند به آن دچارند. اما علائم پنهانی وجود دارند که می‌توانند به فشارخون پایین مربوط باشند.

سرگیجه مداوم
یکی از علامت‌ها که می‌تواند ناشی از کم‌فشاری خون باشد، سرگیجه‌های مداوم است. گاهی افراد به دلیل کاهش مصرف نمک و کربوهیدرات دچار سرگیجه‌هایی می‌شوند که علت آن‌ها پایین‌بودن فشارخون است. کربوهیدرات‌ها و سدیم، آب را حفظ می‌کنند و اگر کم باشند، بدن هم آب کمتری نگه می‌دارد و در نتیجه حجم خون کم می‌شود و فشارخون پایین می‌آید. اما هر کسی که رژیم غذایی خود را تغییر می‌دهد، در معرض کم‌فشاری خون نیست. سرگیجه می‌تواند علت‌های دیگری هم داشته باشد. ایستادن برای مدت‌زمان طولانی بدون هیچ حرکت و یا فشاری از عضلات باعث تأخیر در برگشت خون به مغز شده و احساس سرگیجه ایجاد می‌شود.

سردرد و تاری دید
کم‌فشاری‌خون می‌تواند باعث سردرد و تاری دید شود، خصوصاً در افرادی که دچار افت فشارخون ناشی از تغییر وضعیت بدن هستند. یک نوع کم فشاری خون به نام افت فشار لحظه‌ای (ارتواستاتیک) وجود دارد که زمانی رخ می‌دهد که فرد تغییر وضعیت می‌دهد، مثلاً از حالت نشسته بلند می‌شود یا از حالت دراز کشیده می‌نشیند یا می‌ایستد. دلیل این اتفاق این است که در برخی از افراد برگشت جریان خون به سمت مغز و ارگان‌ها به تأخیر می‌افتد. هرچند این کم فشاری خون ممکن است باعث احساس سرگیجه و سبکی در سر شود؛ اما احتمال سردرد و تاری دید هم وجود دارد که البته زودگذر است. در برخی موارد حتی درد گردن نیز ممکن است به وجود بیاید. اگر دچار درد مداوم در سر یا گردن هستید به پزشک مراجعه کنید.

خستگی و احساس سبکی در سر
افرادی که دچار کم‌بودن فشارخون هستند ممکن است جریان خون در مغزشان کافی نباشد و به همین دلیل احساس خستگی و سبکی در سر داشته باشند و حتی غش کنند. این علائم می‌توانند در زنان و مردان یکی باشند؛ اما زنان ممکن است به‌راحتی آن‌ها را با افت قند خون، گرسنه ماندن، کم‌خوابی و تغییرات هورمونی اشتباه بگیرند.
در اوایل بارداری، فشارخون پایین شایع است و یکی از دلایل این است که زنان در ماه‌های اول بارداری از هوش می‌روند. زمان دیگری که زنان دچار افت فشارخون می‌شوند، خونریزی‌های سنگین و زیاد در پریود است. در این مراحل از زندگی، حجم خون تغییر می‌کند و جریان خون به سمت ارگان‌های حیاتی کمتر می‌شود و به همین دلیل احساس خستگی و سبکی سر ایجاد می‌شود.

ضربان قلب تند
داشتن ضربان قلب غیرمعمول هم می‌تواند علامت دیگری از کم فشاری خون باشد. افزایش ضربان قلب می‌تواند شیوه بدن در تلاش برای اعلام پایین‌بودن فشارخون باشد. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، بدن شما به‌سختی می‌تواند خون اکسیژن‌دار را به اندام‌های مهم برساند. در نتیجه، قلب مجبور است با سریع‌تر پمپاژکردن خون این شرایط را جبران کند تا اکسیژن موردنیاز به همه‌جا برسد. در این حالت فشارخون پایین، اما ضربان قلب بالاست. اگر متوجه تغییرات غیرمعمول در ضربان قلب خود شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

تعریق زیاد
الکترولیت‌ها برای حفظ تعادل مایعات بدن لازم‌اند. پایین‌بودن فشارخون می‌تواند نتیجهٔ به‌هم‌خوردن تعادل الکترولیت‌هایی مثل سدیم باشد که از طریق تعریق زیاد از بدن خارج شده است. مثلاً در ساعات بسیار گرم روز بیرون رفتن می‌تواند باعث گشادشدن رگ‌ها شده و در نتیجه فشارخون پایین بیاید؛ بنابراین لازم است بدن را هیدراته نگه دارید و اگر دارویی برای فشارخون بالایتان مصرف می‌کنید، از درست بودن دوز مصرفی دارویتان مطمئن باشید.

نکاتی برای پیشگیری از افت فشارخون
باتوجه‌به پیامد‌های کم فشاری خون، لازم است برنامه روزانه سالمی داشته باشید تا فشار خونتان نزدیک به طیف نرمال باشد.

به آب‌رسانی به بدنتان اهمیت دهید
هیدراته یا سیراب نگه‌داشتن بدن یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از افت فشارخون است، زیرا دهیدراته یا کم‌آب شدن بدن می‌تواند فشارخون را پایین بیاورد. آب، دم‌نوش‌های گیاهی و حتی غذا‌های آبدار می‌توانند به رفع این نیاز بدن کمک کنند.

مصرف ویتامین B۱۲ و غذا‌های اسیدفولیک‌دار
خوردن غذا‌های متنوع از جمله غذا‌هایی که حاوی ویتامین B۱۲ و فولیک‌اسیدند می‌تواند کمک کند فشار خونتان در طیف نرمال باشد. این دو ماده مغذی برای گلبول‌های قرمز خون مهم‌اند، چون اکسیژن را در سراسر بدن حمل می‌کنند. وقتی سلول‌ها نمی‌توانند مواد مغذی و اکسیژن موردنیاز بدن را تأمین کنند، فشارخون افت می‌کند و اگر کمبودی در هر یک از این مواد مغذی در بدن باشد، آنمی اتفاق می‌افتد. مصرف گوشت قرمز، مرغ و بوقلمون و غذا‌های غنی شده می‌تواند به پیشگیری از آنمی کمک کند.

افزایش مصرف سدیم
مصرف نمک یا سدیم می‌تواند فشارخون را بالا ببرد، به همین دلیل افرادی که فشارخون بالا دارند باید مصرف نمک را محدود کنند. اما اگر دچار کم فشاری خون هستید، خوردن مقدار لازم سدیم می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.

ورزش منظم
ورزش منظم هم می‌تواند به حفظ سطح نرمالی از فشارخون در بدن کمک کند. وقتی ورزش می‌کنید، حجم خونتان زیاد می‌شود؛ زیرا قلب شما خون بیشتری را پمپاژ کرده و اکسیژن بیشتری به بدن می‌رسد.

مراجعه به پزشک
تشخیص علت افت فشارخون و درمان آن می‌تواند به پیشگیری از تکرار این عارضه و مدیریت علائم آن کمک کند.

کلام پایانی
چیزی که فشارخون پایین تلقی می‌شود و مشکلاتی برای سلامتی ایجاد می‌کند برای هر کسی متفاوت است. هر چند عدد فشارخون ۹۰ روی ۶۰ میلیمتر جیوه به پایین، از نظر تکنیکی فشارخون پایین محسوب می‌شود؛ اما هر کسی که این عدد فشارخون را دارد لزوماً علامت ندارد. اگر دچار علائمی مثل سرگیجه، خستگی، نوسان در ضربان قلب و... هستید، به پزشک مراجعه کنید تا علت تشخیص‌داده‌شده و درمان مناسب تجویز شود.