سرطان بیماری است که زمانی رخ میدهد که سلولهای بدن شروع به رشد و تکثیر با سرعتی خارج از کنترل میکنند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان مبتلا به سرطان باشد، احتمالاً چندین سوال در ذهن خود دارید. آیا سرطان قابل درمان است؟ بله، سرطان قابل درمان است، اما برخی از انواع آن بیشتر از بقیه درمان میشوند.
سرطان زمانی درمان میشود که دیگر هیچ نشانهای از آن وجود نداشته باشد، به درمان بیشتری نیاز نباشد، و انتظار نمیرود که دوباره عود کند. البته هیچ راهی برای تضمین اینکه سرطان هرگز عود نمیکند وجود ندارد.
بیشتر انکولوژیستها (پزشکان متخصص در تشخیص و درمان سرطان) همیشه در مورد بهبودی به جای درمان سرطان صحبت میکنند. بهبودی سرطان به این معنی است که سرطان تحت کنترل است و به درمان پاسخ میدهد. پس از ۵ سال بهبودی کامل، خطر عود سرطان کاهش مییابد.
برای درک اینکه چگونه یک نوع سرطان قابل درمان است، بیشتر انکولوژیستها به میزان بقای ۵ ساله آن نگاه میکنند. این نرخ نشاندهنده درصد افرادی است که ۵ سال پس از تشخیص سرطان هنوز زنده خواهند بود. این میزان بسته به نوع سرطان، مرحله سرطان و سلامت کلی فرد بسیار متفاوت است.
قابل درمانترین انواع سرطان
نرخ بقای فعلی برای سرطان تیروئید، سرطان پروستات، سرطان بیضه و ملانوما بالاترین میزان است. نرخ بقای سرطان سینه در مراحل اولیه نیز به دلیل پروتکلهای غربالگری بالا است.
سرطان تیروئید
سرطان تیروئید نوعی سرطان است که در تیروئید که غده پروانهای شکلی است که در جلوی گردن قرار دارد، شروع میشود. تیروئید هورمونهایی ترشح میکند که بر متابولیسم و رشد فیزیکی تأثیر میگذارد.
میزان بقای ۵ ساله سرطان تیروئید در مراحل ۱ و ۲ بین ۹۸ تا ۱۰۰ درصد است. این آمار ممکن است به این دلیل باشد که سرطانهای تیروئید معمولا به کندی رشد میکنند. این امر باعث میشود که تشخیص زودهنگام آن در زمانی که قابل درمانتر است، آسانتر شود.
بسته به مرحله، سرطان تیروئید را میتوان با جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی درمان کرد.
سرطان سینه (مرحله اولیه)
سرطان سینه یک نوع نسبتاً شایع سرطان است که از بافت یا لوبول سینه شروع میشود. میزان بقای ۵ ساله برای سرطان سینه در مراحل ۰ و ۱، ۹۹ ٪ تا ۱۰۰ ٪ است. سرطان سینه طبقهبندی شده به عنوان مرحله ۰ یا ۱ در بافت پستان یا لوبولها قرار دارد و به غدد لنفاوی یا بافتهای مجاور گسترش نیافته است.
سرطان پستان در مراحل اولیه اغلب با ابزارهای غربالگری مانند ماموگرافی معمولی تشخیص داده میشود. تشخیص زودهنگام این نوع سرطان یک راه مهم برای بهبود میزان بقا است. گزینههای درمانی سرطان سینه شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی است.
سرطان پروستات
سرطان پروستات از پروستات شروع میشود که غدهای است که در زیر مثانه مردان قرار دارد. پروستات مسئول تولید مایع برای انتقال اسپرم است.
میزان بقای ۵ ساله سرطان پروستات در مراحل ۱ و ۲ حدود ۹۹ درصد است. سرطان پروستات معمولاً بسیار کند رشد میکند و با جراحی و پرتودرمانی قابل درمان است. پزشک شما ممکن است درمانهای بیشتر از جمله هورمون درمانی، شیمی درمانی، ایمونوتراپی و درمان هدفمند را برای موارد پیشرفتهتر سرطان پروستات توصیه کند.
پزشکان ممکن است بهطور منظم سرطان پروستات را با آزمایش خون و معاینه رکتوم غربالگری کنند.
سرطان بیضه
سرطان بیضه نوع دیگری از سرطان است که در مردان رخ میدهد و در یکی از بیضهها که اندامهای کوچک واقع در کیسههای بیضه هستند، شروع میشود. آنها هورمون تستوسترون و همچنین اسپرم را تولید میکنند.
میزان بقای ۵ ساله سرطان بیضه برای تومورهای موضعی ۹۹ درصد است. میزان بقای ۵ ساله برای افراد مبتلا به تومورهایی که به غدد لنفاوی گسترش یافته اند ۹۶ ٪ است. وقتی سرطان بیضه در مراحل اولیه تشخیص داده میشود، معمولاً با برداشتن بیضه آسیب دیده درمان میشود.
ملانوم
ملانوم نوعی سرطان پوست است که اغلب به صورت یک خال نامنظم روی پوست ظاهر میشود. شایعترین محل برای ملانوم مناطقی از بدن هستند که بیشترین نور خورشید را دریافت میکنند مانند صورت، پوست سر، گوشها، گردن و دستها.
میزان بقای ۵ ساله برای ملانوم مرحله یک ۹۹ ٪ است. سرطان پوست قابل مشاهده است، بنابراین تشخیص زودهنگام آن آسانتر است. ملانوم اغلب با جراحی برداشتن تومور درمان میشود.
لنفوم هوچکین
لنفوم هوچکین نوعی سرطان خون است که در بافت لنفاوی یعنی بافتی که در غدد لنفاوی، مغز استخوان، طحال و کبد یافت میشود، شروع میشود. میزان بقای ۵ ساله لنفوم هوچکین در مراحل ۱ و ۲ بین ۹۲ تا ۹۵ درصد است.
لنفوم هوچکین به خوبی به پرتودرمانی پاسخ میدهد. سایر انواع لنفوم به اندازه لنفوم هوچکین قابل درمان نیستند.
سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که از دهانه رحم شروع میشود که اندامی است که در انتهای رحم زنان قرار دارد. میزان بقای ۵ ساله سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه ۹۱ درصد است.
آزمایش پاپ اسمیر منظم (که به آن تست پاپ نیز گفته میشود) برای غربالگری سرطان دهانه رحم استفاده میشود. این آزمایش به تشخیص سرطان در مراحل اولیه و زمانی که قابل درمانتر است، کمک میکند. سرطان دهانه رحم اغلب با جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی درمان میشود.
نابرابریهای سرطانی
میزان بقای سرطان بسته به نوع سرطان و زمان تشخیص آن بسیار متفاوت است. این نرخها تحت تأثیر نابرابریهای نژادی است. افرادی که سیاهپوست هستند در مقایسه با افرادی که سفید پوست هستند، برای بسیاری از انواع سرطان از جمله ملانوما و سرطانهای ریه، سینه، تخمدان، رحم، پروستات، مثانه و کلیهها نرخ بقای کمتری دارند.
زنان سیاهپوست و سرخپوستهای آمریکایی و بومی آلاسکا (AIAN) بالاترین میزان مرگ و میر (مرگ) سرطان را در ایالات متحده دارند. به عنوان مثال، سرطان سینه در زنان سفیدپوست شایعتر است، اما زنان سیاه پوست بیشتر در معرض مرگ ناشی از آن هستند.
این نابرابریهای نژادی نتیجه کاهش دسترسی به درمانها با کیفیت و نابرابریهای سیستمیک طولانی مدت است. تغییر این سیستم مستلزم تلاشهای مداوم برای اصلاح بیعدالتیها و تلاش در جهت برابری سلامت مانند پرداختن به عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت است.
چه چیزی درمانپذیری را تعیین میکند؟
میزان بقای سرطان بسیار متفاوت است، زیرا تحت تأثیر نوع سرطان، زمان تشخیص آن و سلامت کلی قرار دارد.
عوامل متعددی بر میزان بقای سرطان تأثیر میگذارند، از جمله:
مرحله تشخیص: مرحله تشخیص توصیف میکند که تومور سرطانی تا چه حد از محل اصلی خود گسترش یافته است. بهطور کلی، تومورهای موضعی (در یک ناحیه) نسبت به تومورهای ناحیهای یا دوردست که به سایر نواحی بدن گسترش یافتهاند، قابل درمانتر هستند.
ویژگیهای تومور: انواع مختلف سرطان بر اساس سرعت رشد و گسترش آنها متفاوت است. همچنین ویژگیها بر اساس درمانهایی که به آنها پاسخ میدهند، متفاوت هستند. به عنوان مثال، برخی از تومورها با هورمون درمانی کوچک میشوند در حالی که برخی دیگر تحت تأثیر آن قرار نمیگیرند.
درمانهای موجود: پیشرفتهای جدید در درمان سرطان مانند درمان هدفمند و ایمونوتراپی، میزان بقای انواع خاصی از سرطان را بهبود بخشیدهاند.
عوامل خطرناک فردی: سلامت کلی، سابقه خانوادگی و انتخاب سبک زندگی فرد به میزان زیادی بر پیش آگاهی سرطان و گزینههای درمانی آنها تأثیر میگذارد. اجتناب از عوامل خطرناک مانند سیگار کشیدن احتمالاً موفقیت درمان را بهبود میبخشد.
نابرابریهای نژادی و قومیتی: میزان بقای سرطان بر اساس نژاد و قومیت متفاوت است، که در درجه اول به دلیل دسترسی ناعادلانه به درمان و سایر نابرابریها است.
چرا تشخیص زودهنگام و غربالگری اهمیت دارد؟
تشخیص زودهنگام بخش مهمی از درمان سرطان است. در بیشتر موارد، هرچه سرطان زودتر تشخیص داده شود، قابل درمانتر است. تستهای غربالگری سرطان به تشخیص سرطان قبل از شروع بیماری کمک میکنند.
با پزشک خود در مورد ابزارهای زیر که برای غربالگری سرطان هستند، صحبت کنید:
سرطان روده بزرگ و رکتوم: افرادی که در معرض خطر متوسط هستند باید غربالگریهای منظم را با کولونوسکوپی یا آزمایش مدفوع در سن ۴۵ سالگی شروع کنند.
سرطان ریه: افرادی که سابقه مصرف زیاد دخانیات دارند بهتر است غربالگری سالانه سرطان ریه با توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین (CT) که از سن ۵۰ سالگی شروع میشود را اغاز کنند.
تستهای غربالگری توصیه شده برای زنان عبارتند از:
سرطان سینه: افراد ۴۰ تا ۴۴ ساله باید ماموگرافی سالانه را شروع کنند و افراد ۵۵ ساله و بالاتر باید یک سال در میان ماموگرافی کنند.
سرطان دهانه رحم: افراد باید غربالگریهای منظم را با تست پاپ یا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در سن ۲۵ سالگی شروع کنند.
سرطان آندومتر: هنگامی که فرد به یائسگی میرسد، پزشک باید با او در مورد خطرات و علائم سرطان آندومتر از جمله خونریزی واژینال و لکه بینی صحبت کند.
مردان باید با پزشک خود در مورد غربالگری سرطان پروستات از سن ۴۵ تا ۵۰ سالگی صحبت کنند. غربالگری سرطان پروستات را میتوان با آزمایش خون یا معاینه مقعدی انجام داد.