تصور کنید شیرهای آب فردا بسته شوند، رودخانهها و جریانات آب خشک شوند و اقیانوسها به درههایی خشک تبدیل شوند. واکنش شما چیست؟ و مهمتر از آن، چقدر زنده خواهید ماند؟
هیچ چیزی نمیتواند با اعتبار پیشبینی کند که کم آبی با چه سرعتی یک انسان را خواهد کشت. بسیاری میگویند که یک انسان متوسط میتواند دو تا یک هفته بدون مایعات زنده بماند، اما این برآورد تقریبی است.
سلامت انسان، آب و هوا و سطح فعالیتهای فیزیکی فرد همگی تعیین میکنند یک فرد چند روز بدون آب زنده خواهد ماند. بزرگسالان، کودکان، افراد مبتلا به بیماریهای حاد و کسانی که در بیرون کار و ورزش میکنند در معرض خطر کم آبی قرار دارند.
رندال پکر، زیستشناس دانشگاه جورج واشنگتن در واشنگتن دی سی گفت: «در یک محیط خیلی گرم، «یک بزرگسال بین ۱ تا ۱.۵ لیتر عرض را ظرف یک ساعت دفع میکند. کودکی که در یک ماشین گرم رها شده یا ورزشکاری که در هوای خیلی گرم ورزش میکند میتوانند ظرف چند ساعت کم آب شده، به شدت عرق کرده و بمیرند.» معمولأ، وقتی یک نفر به حدی کم آب شده که بیمار میشود، دچار گرمازدگی نیز میشود؛ یعنی دمای داخلی بدنش خیلی بالا میرود.
زندگی انسان بدون آب
دکتر کورت دیکسون، دکتر بخش اورژانس در مرکز پزشکی بنر تاندربرد در آریزونا گفت: «اما این مسئله همیشه صحت ندارد، به ویژه در میان گروههای خاصی از افراد.
کودکان خردسال و افراد سالمند مبتلا به زوال عقل ممکن است به خاطر نداشته باشند که باید آب بنوشند یا ممکن است به تنهایی قادر به نوشیدن آب نباشند.» پس یک فرد برای اینکه دچار کم آبی شدید شود باید چقدر آب از دست بدهد؟
بر اساس دستورالعملهای خدمات سلامت ملی سال ۲۰۰۹ در انگلیس، کم آبی شدید وقتی رخ میدهد که فرد ۱۰ درصد از کل وزن بدنش را به شکل آب از دست میدهد – گرچه این اندازهگیری در عمل بسیار دشوار است.
اما با از دست دادن ۱.۵ لیتر آب بدن ظرف یک ساعت در یک روز داغ، کم آبی سریعتر از آنچه تصور میکنیم رخ میدهد.
بر اساس مرکز پزشکی دانشگاه راچستر، وقتی سطح آب بدن فرد از مقدار سالم پایینتر میآید، علائم زیر مشاهده میشود: تشنگی، خشکشدن پوست، خستگی شدید، سردرد خفیف، گیجی، سردرگمی، خشکشدن دهان و تند شدن ضربان قلب و تنفس.
کودکانی که دچار کم آبی هستند بدون اشک ریختن گریه میکنند. چشمها، گونهها و شکمشان فرو میروند، با بیتوجهی بزرگ میشوند و پوستشان پس از نیشگون گرفتن صاف نمیشود. دیکسون گفت که بیماران به بخش اورژانس میآیند و میگویند که «خسته و گاهی اوقات گیج هستند – به ویژه در حالت ایستاده – و گاهی اوقات استفراغ میزنند.» اگر کم آبی واقعأ جدی باشد، آنها احساس شوکه شدن و سرما میکنند. همچنین ممکن است فقط حس خوبی نداشته باشند (ضعف عمومی).
در شرایط عادی زنده ماندن بدون آب بین ۳ الی ۴ روز متفاوت است و بستگی به شرایطی دارد که شخص در آن به سر میبرد، مثلا در آبهای گرم بیابانی بدون شک این مقدار بسیار کمتر است و انسان ممکن است در مدت چند ساعت از پا در بیاید یا در سرما و فعالیت بدنی کم این مقدار بیشتر میشود و به ۵ الی ۶ روز میرسد.
دیکسون اشاره کرد که شرایط دیگری نیز میتواند چنین علائمی داشته باشد، بنابراین همیشه مشخص نیست که کم آبی همیشه مقصر است.
وی افزود: «باید چیزهای دیگری را نیز در نظر بگیرید.» دکتر جفری برنز، رئیس برگزیده بنیاد ملی کلیه به واشنگتن پست در سال ۲۰۱۴ گفت که وقتی سطح آب در بدن پایین بیاید، مایعات بدن تبدیل میشوند تا به اندامهای حیاتی خون رسانی کنند. این امر باعث میشود سلولهای درون بدن آب بروند. وقتی آب از سلولهای مغز عبور میکنند، مغز منقبض شده و رگهای خونی درون کارنیوم میتوانند منفجر شوند.
معمولأ در ابتدا کلیهها از کار میافتند و ضایعات خون را دفع نمیکنند. در این لحظه، اندامهای دیگر نیز در یک آبشار سمی از کار میافتند. این فرآیند دردناک است، اما معمولأ به راحتی درمان میشود. دیکسون گفت: «فقط باید آب و الکترولیتهای بدن تأمین شوند، چون بدنتان برای پایداری به آنها نیاز دارد.»