آغاز سال جدید فرصتی در اختیار ما میگذارد که با فاصله گرفتن از فضای پر هیاهوی روزهای پایانی سال و زندگی شغلی، اجتماعی و خانوادگی بیشتر به آیندهای که در انتظار ماست فکر کنیم.
در طول سال ما استرسهای زیادی را پشت سر میگذاریم که برای جسم و ذهن ما مناسب نیست. بیشتر تحقیقات نیز نشان میدهند ما هر چند وقت یک بار نیاز به مرخصی، استراحت و فاصله گرفتن از کارهای همیشگی داریم، چون این میزان از اضطراب میتواند سلامت ما را تهدید کند.
رفتن به تعطیلات فرصت خوبی برای استراحت، آرامش، و مهمتر از همه خواب فراهم کند. چون همان قدر که بتوانیم کمبود خواب خود را در روزهای شلوغ و پر از اضطراب و استرس روزهای کاری و به ویژه روزهای پایان سال را جبران کنیم میتوانیم به میزان قابل توجهی خلق و خو، تمرکز، شفافیت ذهنی و خلاقیت خود را چه در تعطیلات و چه در زمان بازگشت به کار بهبود ببخشیم.
تعطیلات بطالت نیست
تعطیلات برای شما چه معنایی دارد؟ بعضی افراد در تعطیلات به نوعی احساس بیقراری و اضطراب میکنند. اما چرا به جای اینکه از تعطیلات نهایت لذت را ببریم احساس بطالت، کسالت و افسردگی میکنیم؟
این احساسات طبیعی هستند و در واقع عوامل زیادی وجود دارند که باعث میشوند افراد زیادی در تعطیلات به افسردگی تعطیلات دچار شوند مثل خستگی، انتظارات و توقعات غیر واقع بینانه یا هزینههای مالی بالا و ...
بعضی افراد فکر میکنند وقتی در تعطیلات هستند، چون کار منظم یا از قبل تعیین شدهای نمیکنند؛ بنابراین به نوعی وقتشان به هدر میرود؛ در صورتی که ما برای داشتن کارایی بیشتر در طول سال نیاز به بازسازی ذهن و روان خود داریم تا بتوانیم از سلامت روان بیشتری برخوردار شویم.
تعطیلات و استراحت ذهن میتواند انگیزه، شناخت، خلاقیت، عملکرد شغلی و حتی روابط ما را بهبود بخشد. مطالعات نشان میدهند خرج کردن پول در تعطیلات، نسبت به خرج کردن پول برای چیزهای مادی، شادی پایدارتری به همراه دارد.
آنچه در زندگی مهم است، خاطره تجربیات زیبا و معنیداری است که توانستیم در طول زندگی با آنها روبه رو شویم. همچنین بعضی تحقیقات نشان میدهند حتی برنامه ریزی برای تعطیلات میتواند خلق و خوی ما را بهبود بخشد.
در مطالعهای در سال ۲۰۲۳ محققان دریافتند تعطیلات، خواب روزانه، فعالیت بدنی سبک و فعالیت بدنی متوسط تا شدید را افزایش میدهد. بعضی افراد بعد تعطیلات معمولاً فرسودگیهای شغلی کاهش مییابد و تاثیرات آن نیز تقریباً یک ماه ادامه خواهد داشت.
چگونه بیشترین بهره را از تعطیلات ببریم؟
یکی دیگر از سؤالات مهم این تحقیق این بود که چگونه از تعطیلات خود بیشترین استفاده را ببریم. محققان دریافتند اگر یاد بگیریم چگونه ذهن خود را آرام نگه داریم میتوانیم به جلوگیری از کاهش سریع اثرات مثبت تعطیلات کمک کنیم.
البته آرام نگاه داشتن ذهن نیز برای هر فرد معنای خاص خود را دارد و روشی که برای این کار پیدا میکند هم با توجه به خلقیات و آموزههایی که دارد میتواند متفاوت باشد.
مدت تعطیلات باید چقدرباشد؟
تعطیلات ما چقدر باید باشد تا بیشترین استفاده را از آن ببریم؟ در واقع میتوان گفت میزان دقیقی برای آن وجود ندارد و با توجه به شرایط و زمانهای مختلف میتواند متفاوت باشد.
بعضی مطالعات نشان دادهاند گاهی ممکن است حتی سه روز تعطیلی و دور شدن از فضای کار و زندگی روزمره برای ما مفید باشد. چون در واقع کیفیت گذراندن زمان ما در این مواقع بسیار مهم است.
مطالعه دیگری نشان داده تأثیر مثبت یک مرخصی سالانه برای تعطیلات بیش از ۱۰ روز و برای تعطیلات کوتاهتر میتواند یکسان باشد. بعضی مطالعات هم نشان میدهند که تأثیر مثبت تعطیلات ممکن است برای افرادی که مشاغل کم استرس دارند، طولانیتر باشد.
چگونه ماندگاری تأثیر تعطیلات را افزایش دهیم
اما چگونه میتوانیم تعطیلات خوبی داشته باشیم که تاثیرات مثبت آن ماندگاری بیشتری داشته باشد؟ شاید نتوان پاسخ روشنی به این سؤال داد، چون این موضوع تا حدود زیادی فردی است و بستگی به ترجیحات فردی شما در رابطه با زمان، مکان، و فعالیتهایی دارد که انجام میدهید یا نمیخواهید انجام دهید. این موضوع همچنین به میزان استرس شغلی شما، توانایی در کنترل آن و تواناییتان برای آرامش کامل زمانی که کار نمیکنید بستگی دارد. چون این موضوع برای بسیاری از افراد آسان نیست.
افراد زیادی هستند که رایانههای خود را به تعطیلات هم میبرند؛ عاملی که میتواند استرس زا باشد و تأثیر تعطیلات را به حداقل برساند. ترس ما از مرخصی گرفتن و استراحت کردن هم مشکلی است که حتماً باید به آن توجه داشته باشیم و درصدد برطرف کردن و درمان آن برآییم. چون بدن و مغز ما واقعاً هر چند وقت یک بار نیاز به استراحت دارد.
کاهش فشارهای روزمره
فشار کاری روزانه در طول زمان میتواند در بدن منجر به افزایش سطح هورمونهای استرس شود؛ مشکلی که میتواند سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب کند. استراحت در تعطیلات میتواند سطح این هورمونها را کاهش دهد و به سیستم ایمنی شما اجازه بهبودی بدهد و شما را کمتر در معرض بیماری قرار دهد.
همچنین دور شدن از روزمرگی میتواند فرصتی باشد تا بتوانیم صداهای دنیای بیرون را بهتر با علایق خود تنظیم و صدای درون خود را با آن هماهنگ کنیم.