از زمانی که ایلان ماسک با خرید 9.2درصد سهام توییتر، به سهامدار اصلی این شبکه اجتماعی تبدیل شد، مدت زیادی نمیگذرد. پس از آن، ماسک ناگهان پیشنهاد خرید کل سهام توییتر را مطرح و رقمی را پیشنهاد کرد که پس از جلسات مختلف هیأت مدیره این شبکه اجتماعی، درنهایت روی مبلغی معادل 44میلیارد دلار توافق شد. با این اتفاق، مهمترین پرسشی که ذهن همه را مشغول کرد، این بود که «حالا چه میشود؟»
یکی از صادقانهترین کلمات در دنیای روزنامهنگاری «نمیدانم» است. این کلمه، درحالیکه کل اکوسیستم جهانی فناوری و رسانه شاهد معامله عجیب ایلان ماسک غیرقابل پیشبینی برای خصوصی کردن توییتر است، بسیار مفید است. ماسک چه خواهد کرد؟ توییتر چه خواهد شد؟ ما نمیدانیم. هیچکس نمیداند. بهنظر میرسد خود ماسک هم نمیداند در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.
بنابراین، اگر بخواهیم صادق باشیم به این نکته باید توجه کنیم که آیا توییتر در آستانه بهترین دوران خود است یا خرید توییتر از سوی ماسک بهمعنای آغاز پایان این شبکه اجتماعی است. با این حال، میتوانیم واکنش رسانهها، کاربران، سیاستمداران، افراد مشهور و کارکنان توییتر را بخوانیم و تحلیل کنیم. 2 نفر از خبرنگاران شبکه خبری سیانان به نامهای کلیر دافی و دانی اوسولیوان معتقدند که این معامله «ثروتمندترین مرد جهان را مسئول یکی از تأثیرگذارترین شبکههای اجتماعی میکند». وال استریت ژورنال هم نوشت: «این معامله یکی از بزرگترین خریدهای یک شرکت فناوری خواهد بود و احتمالاً بر مسیر رسانههای اجتماعی تأثیر میگذارد.» ماسک اعلام کرد که پیشنهاد اولیه او، 54دلارو 20سنت به ازای هر سهم، «بهترین و آخرین پیشنهاد» او بود و این پیشنهاد دقیقاً همان چیزی است که هیأت مدیره توییتر 11روز بعد پذیرفت. با این حال، در کوتاهمدت چیزی تغییر نمیکند. روند معامله چند ماه طول خواهد کشید و ایلان ماسک احتمالا تا پاییز کنترل توییتر را در دست نمیگیرد. ماسک همچنین تعهدات خاصی به کاربران داده است، ازجمله «منبع باز کردن الگوریتمها برای افزایش اعتماد، حذف کامل روباتهای اسپم و احراز هویت انسانها و دکمه ویرایش». همچنین در حوزه سیاسی، وال استریت ژورنال از خوشحالی جمهوریخواهان و احساس خطر دمکراتها خبر داد.
نگرانی از تجمیع اطلاعات
باوجود بعضی از نظرات شوخطبعانه در مورد این معامله، اما برخی گروهها از در اختیار قرار گرفتن حجم بالایی از اطلاعات کاربران نزد ماسک اظهار نگرانی کردند. آنان این موضوع را دارای عواقبی میدانند که باعث میشود ثروتمندترین فرد دنیا از یک قدرت بزرگ با عنوان «اطلاعات» بهره ببرد.با این حال، نگرانیهایی هم درباره نشر اطلاعات غلط بهخاطر کاهش سختگیریها در نشر محتوا، از سوی کاربران مطرح شده است.همچنین، بعضی از گروههای حقوق بشری نگرانی خود را از این معامله پنهان نکردهاند. بهعنوان نمونه، «دبورا براون»، پژوهشگر حقوق دیجیتال و عضو دیدهبان حقوق بشر گفته است «صرفنظر از اینکه چهکسی مالک توییتر است، این شرکت به لحاظ حقوق بشری وظیفه دارد که به حقوق مردم سراسر دنیا که به این پلتفرم متکی هستند، احترام بگذارد. تغییر سیاست، قابلیتها و الگوریتمهای این شبکه اجتماعی، چه کوچک باشد و چه بزرگ، میتواند تأثیرات بیتناسب و گاهی اسفبار ازجمله در زمینه خشونتهای آفلاین داشته باشد.»
«آنتونی رومرو» مدیر اجرایی اتحادیه آزادیهای مدنی آمریکا هم اگرچه ماسک را یکی از اعضای اتحادیه و از برجستهترین حامیان این اتحادیه معرفی کرد، اما در اختیار داشتن این قدرت در دستان یک نفر را با خطرات زیادی همراه میداند.
از خودش بپرسید
یکی از نگرانترین گروهها، کارکنان توییتر هستند. صحبتهای آشکار و پنهان در مورد سرنوشت توییتر و آینده شغلی کارکنان آن، نشان از نامعلوم بودن وضعیت آنها دارد.
با این حال، مدیرعامل توییتر پس از اعلام خبر خرید این شرکت از سوی ایلان ماسک، جلسهای با کارمندان این شبکه اجتماعی برگزار کرد و از مشخص نبودن شرایط این شرکت پس از مالکیت ماسک سخن گفت، اما در عین حال به این نکته اشاره کرد که هنوز درباره تعدیل نیرو صحبتی نشده است.
زمانی که «پاراگ آگراوال» در برابر موج پرسشهای کارکنان درباره سرنوشت توییتر قرار گرفت، گفت: «کارمندان باید این پرسشها را از خود ماسک بپرسند.»او آینده شرکت را نامعلوم دانست، اما در عین حال از سرنوشت خود و این شبکه اجتماعی که چند ماه پیش مدیرعامل آن شده است، سخنی نگفت.
وقتی ایلان ماسک اعلام کرد که میخواهد توییتر را بخرد، برخی از کارمندان با فروش این شرکت مخالفت کردند. این در حالی است که ماسک گفته بود میخواهد در این شبکه اجتماعی تغییر ایجاد کند و نمیخواهد صرفا بهعنوان یک منبع درآمد به آن نگاه کند.
تنها گزینه قابل اطمینان برای رهبری توییتر
با این حال، جک دورسی، بنیانگذار توییتر هم در توییتی اعلام کرد ایلان ماسک تنها فرد قابل اعتماد برای هدایت این شبکه اجتماعی است.
دورسی در توییتی نوشت: «ایده و سرویس تنها چیزهایی هستند که برای من اهمیت دارند و برای محافظت از این دو موضوع هر کاری خواهم کرد. توییتر بهعنوان یک شرکت همیشه تنها مشکل و بزرگترین پشیمانی من بوده است. این شرکت تحت مالکیت وال استریت و مدل درآمدزایی بر مبنای تبلیغات قرار داشت. بازپسگیری آن از وال استریت، نخستین گام درست محسوب میشود.»
او معتقد است که هیچکس نباید مالک یا مدیر توییتر باشد. این پلتفرم نه یک شرکت بلکه باید یک کالای عمومی باشد. بهگفته مدیرعامل سابق توییتر «هدف ایلان در ساخت پلتفرمی که تا حد ممکن قابل اعتماد و دربرگیرنده سلایق مختلف باشد، اتفاق درستی است.»
شادی محافظهکاران، نگرانی دمکراتها
پس از اعلام خبر خرید توییتر از سوی ماسک، واکنشهای محافظهکاران و دمکراتها مورد توجه رسانهها قرار گرفت.فرماندار ایالت تگزاس که ساکنان آن را بیشتر جمهوریخواهان تشکیل میدهند از ایلان ماسک خواست که دفتر مرکزی توییتر را به این ایالت منتقل کند.همچنین یکی از نمایندگان محافظهکار ایالت فلوریدا در کنگره آمریکا در توییتی نوشت: «به ایلان ماسک باید نشان افتخار آزادی رئیسجمهوری اهدا شود.»
یک سناتور جمهوریخواه هم، زمانی که خبر معامله منتشر شد، این روز را روز خوبی برای آزادی بیان دانست و اظهار امیدواری کرد که ماسک به سانسور صدای کاربرانی که عقاید متفاوتی دارند، پایان دهد.
این در حالی است که دمکراتها به این معامله روی خوش نشان ندادند. یکی از نمایندگان دمکرات ایالت کالیفرنیا گفت این معامله دلیل دیگری است که نیاز به تصویب قانون برای محافظت از اطلاعات آنلاین را یادآوری میکند.
«الیزابت وارن»، رهبر اکثریت سنا که از منتقدان شرکتهای فناوری است، این معامله را برای دمکراسی خطرناک دانست و گفت: «میلیاردرهایی مثل ایلان ماسک با قواعدی متفاوت از بقیه مردم بازی میکنند و قدرت را به نفع خودشان متمرکز میسازند.»
با این حال، «جن ساکی»، سخنگوی کاخ سفید درباره معامله ماسک اظهارنظر خاصی نکرد. هرچند به این موضوع اشاره کرد که بایدن مدتهاست درباره قدرت پلتفرمهای شبکه اجتماعی ازجمله توییتر و سایر شبکههای اجتماعی در نشر اطلاعات نادرست، ابراز نگرانی کرده است.
مکث
آیا ترامپ برمی گردد؟
اگرچه دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا اعلام کرده که باوجود تحت مالکیت قرار گرفتن توییتر به وسیله ماسک، به این شبکه اجتماعی بر نمیگردد، اما بهنظر میرسد که اظهارنظر در این مورد هنوز زود است.
ترامپ اعلام کرده که از اپلیکیشن خود به نام Truth Social استفاده خواهد کرد. اما باور این موضوع که رئیسجمهور سابق آمریکا بهعنوان شخصی که آشکارا به توییتر معتاد است و همچنین انصراف او از فرصت دیده شدن در چنین پلتفرمی، دشوار است. با این حال، هنوز یک پرسش باقی میماند. آیا توییتر تحت مالکیت ماسک، ممنوعیت او برای حضور در این شبکه اجتماعی را لغو میکند؟ این پرسش در حالی مطرح میشود که هشتگ BringBackTrump پس از اعلام خبر خرید توییتر، در این شبکه اجتماعی ترند شد.
ترامپ گفته که طی روزهای آینده رسما شروع به انتشار پست یا «Truths» در شبکه اجتماعی Truth Social میکند و برنامهای برای بازگشت به توییتر ندارد.
او پیش از قطعی شدن خرید توییتر از سوی ماسک اعلام کرد که «به توییتر نمیروم و در Truth باقی میمانم. امیدوارم ایلان ماسک توییتر را بخرد، چرا که آن را بهبود میدهد. ماسک آدم خوبی است، اما باز هم در Truth میمانم.»