در حالی که خواب کافی و آرام برای بهبود سلامت عمومی توصیه شده؛ اما کمتر به علائم بیخوابی به عنوان نشانههایی از وجود بیماری یا بیماریهایی در بدن نگاه شده است. علائمی که در طول روز تجربه میشوند میتوانند چیزهای زیادی در مورد کیفیت خواب ما به ما بگویند، مانند سردرد، و برعکس آن نیز صدق میکند.
اگر در طول خواب با مشکلاتی مانند تعریق شبانه، سردرد، تلاش زیاد برای به خواب رفتن و دندان قروچه مواجه هستید به احتمال زیاد دچار بیماری هستید که تاکنون تشخیص داده نشده یا نسبت به درمان آن اقدام نکردهاید.
تعریق شبانه؛ نشانه سرطان؟
اگر نیمه شب از خواب بیدار میشوید و عرق میکنید، این وضعیت میتواند نشانهای از چیزی باشد که در درون شما در حال اتفاق افتادن است. الکساندرا زاتارین، متخصص خواب در این باره، میگوید: عوامل زیادی مانند هورمونها، داروها، اینکه در چه زمانی از سال هستیم و سن و سال میتوانند در ایجاد تعریق شبانه نقش داشته باشند.
به گفته این متخصص، اختلال در خواب اغلب باعث تعریق شبانه میشود. اما چه عوامل دیگری در تعریق شبانه نقش دارند؟ داروهایی که میتوانند باعث تعریق شبانه شوند عبارتند از داروهای ضد افسردگی، داروهای دیابت، استروئیدها و حتی برخی از داروهای بدون نسخه از جمله ایبوپروفن. به علاوه، تغییرات هورمونی در زنان نیز میتواند باعث تعریق شود. این میتواند در زمان قاعدگی، تخمک گذاری و یائسگی رخ دهد.
اما تعریق شبانه مداوم که باعث بیدار شدن شما در شب میشود میتواند ناشی عوامل بسیار خطرناک تری مانند برخی از سرطانها از جمله سرطان کلیه و استخوان باشد. اگر تعریق شبانه باعث نگرانی شما میشود به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر محیط اتاق خواب شما را گرم میکند، مطمئن شوید که دما را بین ۱۵.۶ تا ۲۰ درجه سانتیگراد حفظ کنید، حتی میتوانید روی خرید تشکها، ملحفهها، لحافها و بالشهای با دمای کنترلشده سرمایهگذاری کنید.
تقلا برای خوابیدن
الکساندرا زاتارین میگوید: بیخوابی و اختلالات خلقی ارتباط نزدیکی با هم دارند. بی خوابی اغلب نشانه اختلالات خلقی، مانند افسردگی و اضطراب است. اضطراب و استرس باعث افزایش بی قراری میشود و بدن شما را برانگیخته، بیدار و هوشیار نگه میدارد. ممکن است متوجه شوید که قلبتان سریعتر میتپد و تنفستان سریع و سطحی و ذهنتان ناآرام است. بی قراری و تقلا برای خوابیدن همچنین میتواند خطر ابتلا به برخی اختلالات خلقی را افزایش دهد و حتی به آن کمک کند.
بسیار مهم است که قبل از بدتر شدن مشکل، استرس و اضطرابی را که میتواند خواب شما را مختل کند، کاهش دهید. البته برای کاهش استرس و اضطراب شاید بهتر باشد قبل از خواب تلفن همراه خود را کنار یا در اتاق دیگری بگذارید و تا صبح به آن رجوع نکنید. نکات دیگر عبارتند از یادداشت کردن احساس خود قبل از خواب برای از بین بردن مشکلات و نگرانیها، و حتی اختصاص زمان به یک وعده غذایی خوب با یکی از دوستان یا اعضای خانواده به دور از ایمیلها و پیامهای کاری روزانه.
دندان قروچه
دندان قروچه، میتواند در زمان خواب دردناک باشد و منجر به درد فک شود. الکساندرا زاتارین در این باره گفت: اگر در حالت خوابیده به پشت (با صورت دراز کش به سمت بالا) بخوابید، ممکن است زبان شما عقب بیفتد و راههای هوایی شما مسدود یا محدود شده و کیفیت خواب مختل شود. این وضعیت منجر به ساییدن دندانها به هم میشود.
شایعترین دلایل دندان قروچه نیز استرس، اضطراب، سیگار کشیدن و مشکلات خواب مانند آپنه خواب (وضعیتی که باعث توقف یا کاهش تنفس برای مدتی کوتاه، اما با تعداد دفعات زیاد در طول خواب میشود) است. مصرف داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است باعث دندان قروچه در فرد شود. دندانپزشک شما ممکن است برای جلوگیری از دندان قروچه یک محافظ دهان به شما بدهند.
سردرد
در حالی که کم آبی بدن، و خوردن غذای زیاد میتوانند از دلایل اصلی ایجاد سردرد باشند، الکساندرا زاتارین در این باره گفت که کمبود خواب با حرکت سریع چشم با سردردهای دردناکتر همراه است. نویسندگان یک تحقیق دریافتند که کمبود خواب پروتئینهایی را در بدن افزایش میدهد که به درد مزمن کمک میکنند.
این پروتئینها میتوانند توانایی بدن برای مقاومت در برابر درد را کاهش دهند و میتوانند سردردهای میگرنی را تحریک کنند. در طول خواب، بدن چهار مرحله مختلف خواب را طی میکند که یکی از آنها «آرای ام» (REM) است. نه تنها در طول مرحله REM رویا میبینیم، بلکه احساسات وآموختههای جدید از روز را نیز پردازش کرده و به طور بالقوه رشد مغز را تجربه میکنیم.
افراد به طور متوسط چهار تا شش دوره REM را در طول یک خواب عادی شبانه تجربه میکنند، زیرا بین چرخههای خواب سبک و عمیق حرکت میکنند. بنابراین، کم خوابی به طور کلی باعث کاهش خواب REM میشود. سردرد همچنین ممکن است از علائم آپنه خواب باشد. این عارضه در طول شب به دلیل محدودیت مجاری تنفسی باعث توقفهای لحظهای تنفس میشود. یکی از نشانههای کلیدی آپنه خواب هنگام گوش دادن به صحبتهای شخص دیگری، مکث در تنفس و به دنبال آن نفس نفس زدن یا خفگی است. معمولا در این وضعیت فرد خروپف نیز میکند.
احساس خواب آلودگی و خطر حمله قلبی و سکته مغزی
یکی دیگر از نشانههای آپنه خواب احساس خواب آلودگی در طول روز است. اگر فکر میکنید به این عارضه مبتلا هستید، مهم است که آن را توسط پزشک عمومی بررسی کنید، زیرا چندین بیماری خطرناک از جمله حمله قلبی و سکته مغزی با آن مرتبط است.
برای کاهش خواب آلودگی در طول روز، مهم است که یک برنامه خواب ثابت حدود هشت ساعت در شب داشته باشید، و این امر در تعطیلات آخر هفته نیز صدق میکند. ثبات در اینجا کلیدی است اگر فقط در آخر هفته خوب میخوابید، انتظار نداشته باشید که از خواب آلودگی در طول روز جلوگیری کنید. همه چیز به ساعت بدن مربوط میشود، که باید با سرعتی منظم در حرکت باشد تا همه اندام و عملکردهای بدن به خوبی کار کنند.
هوس شیرینی
کمبود خواب هورمونهای تنظیم کننده اشتها را تغییر میدهد که میتواند باعث افزایش مصرف غذاهای پر کالری شود و به افزایش وزن کمک کند.
الکساندرا زاتارین در این باره گفت به طور خاص، کمبود خواب افزایش هورمون تحریک گرسنگی گرلین را در پی میآورد که باعث میشود شما شیرینیها و خوراکیهای شیرین بیشتری بخورید.
همچنین سطح هورمون سرکوب کننده اشتها لپتین را کاهش میدهد. هنگامی که خسته هستید، ممکن است تمایل داشته باشید به سمت غذاهایی مانند شکر بروید که به شما انرژی سریع و آسانی میدهد. به همین دلیل است که بسیاری از ما بعد از یک روز طولانی و خسته کننده هوس شیرینی میکنیم.