وقتی آلرژی دارید یا به سرماخوردگی دچار شدهاید، گرفتگی بینی و ترشحات پشت حلقی که ایجاد میشود میتواند پشت گلویتان را تحریک کند. برخی از عفونتهای سیستم تنفسی فوقانی مانند کووید ۱۹ نیز میتوانند سبب التهاب در گلو شوند؛ همچنین برونشیت حاد و حتی ریفلاکس اسید معده.
این نوع التهاب و تحریکات موقتی از دلایل بسیار متداول سرفهاند؛ اما سرفهها باید تقریبا همراه با دیگر علائم برطرف شوند. مثلا وقتی گرفتگی بینیتان بعد از یک عفونت ویروسی خوب شد، سرفههایتان هم باید با آن خوب شوند.
به همین علت پزشکتان ممکن است توصیه کند نه تنها داروهای ضدسرفه بدون نسخه مصرف کنید، بلکه علائمی را که باعث سرفه میشوند شناسایی کنید، مثلا اگر سرما خوردهاید و ترشحات بینی دارید، یک داروی ضداحتقان بینی مصرف کنید یا اگر سرفههایتان ناشی از ریفلاکس اسید است، از عواملی که ریفلاکس را تشدید میکنند پرهیز کنید.
اما سرفهی مزمن سرفهای است که طولانی شده و گاهی ممکن است دلیل آشکاری نداشته باشد. در واقع سرفهای مزمن محسوب میشود که بیشتر از هشت هفته طول بکشد. در این مرحله باید بررسی شود که آیا عت خاصی وجود دارد که نیازمند تشخیص و درمان باشد.
در ضمن، مکررا سرفه کردن هم مشکلات خودش را دارد. این سرفهها نه تنها اجازهی خواب عمیق و باکیفیت را به شما نمیدهند، بلکه باعث خشدار شدن صدا، سردرد و دیگر ناراحتیهایی میشوند که شما را خسته و فرسوده میکنند.
علت سرفههای مزمن چیست؟
. آسم
. برونشیت مزمن
. امفیزم
. عوامل محیطی مانند مکررا در معرض دود و گرد و غبار بودن
. ریفلاکس اسید معده به مری (GERD)
. نارسایی قلبی
. فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (IPF)
. بیماری بینابینی ریه (Interstitial lung disease)
. سیگار کشیدن
. اختلال تارهای صوتی
. بعضی از داروها مانند مهارکنندههای ACE برای کاهش فشارخون
اگر سرفههایی دارید که بیشتر از هشت هفته طول کشیدهاند، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با ارزیابی علائمی که دارید سعی میکند علت اصلی را تشخیص داده و بهترین درمان را تجویز کند.
سرفههای مزمن میتوانند ناشی از عارضهای به نام سندرم حساسیت سرفه مزمن یا سرفههای حساسیتی باشند. وقتی رفلکس سرفهتان حساستر میشود میتواند باعث شود وقتی در معرض محرکی حتی کوچک قرار میگیرید، مثلا حرف زدن، بوی عطر و نوشیدن مایعات سرد، سرفه کنید. سندرم حساسیت سرفه مزمن اغلب بعد از درمانهای رفتاری و به کار گرفتن تکنیکهای توصیه شده توسط درمانگر، رفع میشود.
درمان سرفههای مزمن
مهمترین قدم برای درمان سرفههای مزمن، شناسایی و کنترل مشکل یا عارضهی اصلی است. گاهی این تشخیص به سادگی و با مرور داروهای مصرفی داده میشود و داروی جایگزین تجویز میشود؛ اما گاهی ممکن است نیاز به بررسیهای بیشتر وجود داشته باشد. مثلا آسم، نارسایی قلبی، برونشیت مزمن، ریفلاکس یا امفیزم باید به صورت تخصصی بررسی و درمان شوند.
با مدیریت و درمان عارضهی اصلی، سرفهها نیز بهتر میشوند. همچنین شربتهای سرفه و داروهای بدون نسخه که حاوی دکسترومتورفان هستند میتوانند به تسکین سرفههایی که کاملا برطرف نمیشوند کمک کنند.
اگر سرفههایتان در زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند، پزشک داروی ضدسرفه قویتری تجویز میکند؛ اما به هرحال، داروهای سرفه راهحل بلندمدتی برای سرفههای مزمن نیستند. مهم است بدانید این داروها مشکل را درمان نمیکنند، بلکه فقط سرفه را سرکوب میکنند. در واقع با تسکین سرفه شاید زندگی روزمرهتان راحتتر شود؛ اما همچنان لازم است پزشک، علت اصلی سرفههایتان را تشخیص داده و درمان اصلی را تجویز کند.
سبک زندگی و راهکارهای خانگی
برای درمان سرفههای مزمنتان باید طبق دستورات پزشک عمل کنید، اما همزمان میتوانید راهکارهای زیر را هم به کار برید:
. مایعات زیاد بنوشید. مایعات کمک میکنند موکوس حلقتان رقیق شود. نوشیدنیهای گرم مانند چای یا عصاره مرغ و دمنوشهای گیاهی، گلو را نرم میکنند.
. آبنبات سخت بمکید. آبنبات سخت، سرفههای خشک را تسکین داده و گلو را نرم میکند.
. عسل بخورید. یک قاشق مرباخوری عسل میتواند روی سرفه اثر بگذارد.
. هوا را مرطوب کنید. از یک دستگاه رطوبت ساز کمک بگیرید یا از حمام بخار استفاده کنید.
. در معرض دود تنباکو نباشید. سیگار کشیدن یا در معرض دود دستدوم سیگار قرار گرفتن، ریهها را تحریک کرده و میتواند سرفههای ناشی از دیگر عوامل را بدتر کند.
چه زمانی باید نگران سرفههای مداوم باشیم؟
در نارسایی قلبی، عضله قلب دچار اختلال در عملکرد است که میتواند ناشی از انقباض ضعیف یا گرفتگی باشد. در نتیجه مایع در ریهها جمع شده و عارضهای به نام ادم ریوی ایجاد میکند. بدن در تلاش برای دفع این مایعات اضافی، مدام سرفه میکند.
علائم سرفههای مربوط به نارسایی قلبی:
. تنگی نفسی که با ورزش یا در حالت درازکشیده بدتر میشوند
. خس خس زیاد سینه
. احساس حباب مانند در سینه
. سرفه خلط دار با ترشحات سفید یا صورتی
. سرفه خشک