شب آخر ماه صفر چه اعمالی دارد؟

برای شب و روز آخر ماه صفر، اعمال متعددی گفته شده است و روز شهادت امام رضا (ع)، مصادف با روز آخر ماه صفر میباشد که از آداب و اعمالی برخوردار است و خواندن زیارت نامه امام رضا (ع)، از مهمترین اعمال این روز به شمار می‌رود.
بعد از ماه محرم، ماه صفرمی باشد که از آن به عنوان ماه اندوه و ناراحتی تمام شیعیان یاد میشود؛ به این دلیل که در این ماه، مناسبت‌هایی ازجمله رحلت پیامبر اکرم (ص)، شهادت امام رضا (ع)، امام حسن (ع) و اربعین امام حسین (ع) میباشد. در چهارشنبه‌ی اخر صفر، اعمال خاصی سفارش شده که می‌توانید حاجت خود را با توکل به خداوند و انجام دعا‌ها و ذکر‌های خاص بخواهید.

روایتی در خصوص شهادت امام رضا (علیه السلام) وجود دارد که مامون دستور داد تا یکی از خدمتکارانش ناخن‌های دستش را بلند نگه دارد و پس از آغشته کردن ناخن هایش به سمی، یک انار را برای امام رضا (علیه السلام) دانه کند. مامون، پس از بردن انار آلوده نزد امام رضا (علیه السلام) اصرار کرد تا آنرا بخورد. در ابتدا امام نپذیرفت ولی پس از تهدید شدنش به مرگ توسط مامون، مقداری از انار را خورد و حالش بعد از گذشت چند ساعت، دگرگون شد. سرانجام ایشان بر اثر همان انار آلوده در سحرگاه روز ۲۹ صفر سال ۲۰۳ هجری به شهادت رسید. بدین جهت، اعمال و آداب خاصی برای سالروز شهادت امام رضا سفارش شده است.

- صدقه دادن:
در ماه صفر و روز‌های پایانی آن، براساس برخی از روایات دینی و گذشتگان ما، وفات پیامبر گرامی اسلام (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) واقع شده است و روایات بسیاری درخصوص صدقه دادن در این ماه توسط پیامبر و امامان نقل شده است.

- خواندن سوره‌هایی در آخرین چهارشنبه ماه صفر:
هرکس، هفت مرتبه سوره‌های «الم نشرح، تین، نصر و توحید» را در آخرین چهارشنبه ماه صفر بخواند به حول و قوه الهی تا قبل از تمام شدن سال، بی‌نیاز می‌شود.

یکی اعمال روز آخر ماه صفر، خواندن زیارت نامه امام رضا (ع) است
- دعای پایان ماه صفر:
اگر نیت کنید و دعای زیر را در پایان ماه صفر بخوانید؛ انشالله که حاجت روا میشوید:

”سُبحانَ الله یا فارِجَ الهَمّ وَ یا کاشِفَ الغَمّ فَرِّج هَـمّی وَ یَسّر اَمری وَ ارحِم ضَعفی وَ قِلَـّهَ حیلَتی وَ ارزُقنی حَیثَ لا اَحتَسِب یا رَبَّ العالَمین"

خداوندا مرا از غم و دل تنگی نجات ده، شادم ساز و مرا شامل رحمت خود کن،‌ای پروردگار جهانیان»

پیامبر درخصوص اعمال روز آخر ماه صفر می‌فرمایند:هر کس، این دعا را به گوش مردم برساند؛ در گرفتاریش گشایش می‌شود.

- خواندن نمازی چهاررکعتی:
در روز آخر ماه صفر، مستحب است که یک نماز چهاررکعتی با دو سلام بخوانید؛ به این صورت که پس از خواندن حمد در هر رکعت، ۱۷ مرتبه سوره مبارکه «کوثر» و پنج مرتبه «توحید» و یک مرتبه «سوره ناس» و «فلق» را بخوانید و وقتی که سلام نماز را دادید؛ دعای زیر را تلاوت کنید:

«اللّهم یا شدیدَ القوى یا شدیدَ المِحالِ یا عزیزُ ذَلَّتْ لِعِزَّتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنِی شرَّ جمیعِ خَلْقِک یا مُحسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُتِفَضِّلُ یا مُنْعِمُ یا مُتِکَرِّمُ یا کافیُ یا وافیُ یا حافظُ یا حَفیظُ، یا مَن بِیَدِهِ مقادیرُ کلِّ شیء، إلیکَ أَلجَأُ و بِکَ اَلُوذُ وعلیکَ أَتَوَکَّلُ فَاحْرُسْنِی بِحَراسِ حِفْظِک و حُلْ بَینِی و بَینَ مَن ناوانِی أَدْرَأُ بِکَ فی نَحَرِهِ وأَعُوذُ بِکَ مِن شَرِّهِ فَاکْفِنِی یا ربِّ بِلا إله إلّا أنت بِرحمتکَ یا أرحم الرّاحمین وصَلِّ عَلى سَیّدِی محمدٍ و عَلى آله الطاهرین».

ـ خواندن نمازی دو رکعتی:
خواندن دو رکعت نماز در روز آخر ماه صفر به شرح زیر، سفارش شده است:

بعد از خواندن حمد در رکعت اول، آیات ۲۶ و ۲۷ آل عمران را تلاوت کنید؛

«قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ (۲۶) تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ (۲۷)»

بگو بار خدایا تویى که فرمانفرمایى، هر آن کس را که خواهى فرمانروایى بخشى و از هر که خواهى فرمانروایى را باز ستانى، و هر که را خواهى عزت بخشى و هر که را خواهى خوار گردانى، همه خوبی‌ها به دست توست و تو بر هر چیز توانایى. شب را به روز در مى ‏آورى و روز را به شب در مى ‏آورى و زنده را از مرده بیرون مى آورى و مرده را از زنده خارج مى‏ سازى و هر که را خواهى بى‏حساب روزى مى‏ دهى؛ و وقتی که حمد را در رکعت دوم خواندید؛ باید آیه ۱۱۰ سوره مبارکه را بخوانید؛

«قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحى‏ إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لایُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً (۱۱۰)»

بگو من هم مثل شما بشرى هستم و [لى]به من وحى مى ‏شود که خداى شما خدایى یگانه است پس هر کس به لقاى پروردگار خود امید دارد باید به کار شایسته بپردازد و هیچ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد؛ و پس از سلام گفته شود: «اللّهم اصْرِفْ عَنِّی بَلیَّتَهُ و شُؤْمَهُ وَ ارْزُقْنِی رَحْمَتَهُ و بَرَکَتَهُ وَ جَنِّبْنِی مِمَّا أَخافُ مِن نُحُوساتِهِ و کُرُباتِهِ بِفَضْلِکَ یا دافعَ الشّرورِ یا مالکَ یومِ النُشُورِ برحمتک یا أرحم الراحمین».

دعای آخرین چهارشنبه ماه صفر
بنابر روایاتی، هرکس دعای روز آخر ماه صفر را بخواند در آن سال نمی‌میرد؛ به طوریکه عزرائیل به خداوند می‌گوید:یا رب! فلانی، عمرش به پایان رسیده و شما، او را قبض روح نکردید؛ خداوند می‌فرماید:حقیقتا عمر او را به سبب قرائت این دعا طولانی کردم و آینده او را تا آخر صفر، از جمیع آفات و بلایا حفظ کردم.

«بسم اللّه الرّحمن الرّحیم اللّهم یا ذَا العَرشِ العظیم و العَطاءِ الکریم عَلیکَ اِعتمادِی یا اللّهُ یا اللّهُ یا اللّهُ الصّمدُ الرّحمنُ الرّحیمُ، یا فردُ یا وترُ یا حَیُّ یا قَیُّوم، اِمْنَعْ عَنِّی کُلَّ بلاءٍ و بَلیّةٍ و فرقةٍ و هامّةٍ، وَامْنَعْ عَنِّی شَرَّ کُلِّ ظالمٍ و جبّارٍ یا قدّوسُ یا رحمنُ یا رحیمُ».

منبع: تهران بهشت