اگرچه بی احترامی به والدین تاثیرات و پیامدهای مخرب فراوانی به دنبال خواهد داشت، اما تاثیرگذارترین آنها نفرین پدر و مادر است.
در دین اسلام بعد از امر به عبادت خداوند، نیکی به پدر و مادر ذکر شده است، پیشوایان دینی ما نیز همواره مسلمانان را به احسان و محبت به پدر و مادر امر کرده اند و فرزندان را از بی احترامی به والدین بازداشته اند و اگر فرزندی مورد لعن و نفرین والدین قرار گیرد، این نفرین را گیرا و حتی برندهتر از شمشیر میدانند. در این بخش شما را با احادیثی درباره نفرین پدر و مادر آشنا میکنیم.
نفرین چیست؟
نفرین در لغت نامه دهخدا به معنی لعن، لعنت و نکوهش آمده و همینطور به معنای دعای بد برای مرگ، ناکامی و بدبختی کسی یا چیزی است. (انوری، ج ۸، ص ۷۸۸۸)
معادل نفرین در قرآن کریم "لعن" میباشد، در قرآن سوره مسد خداوند ابو لهب (عموی پیامبر) را به دلیل اذیت و آزار پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نفرین میکند: «تَبَّتْ یَدا أَبی لَهَبٍ وَ تَب» (سوره مسد، آیه ۱) بریده باد هر دو دست ابو لهب و مرگ بر او باد؛ و در سوره هود میفرماید: «لَعْنَةُ اللّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ:لعنت خدا بر ستمگران باد»، (هود، آیه ۱۸) یا در آیات دیگر کسانی که خدا و پیامبر صلی الله و علیه و آله را اذیت و آزار دهند:إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ (سوره احزاب، آیه ۵۷) یا پیمان خود بشکنند:فَبِمَا نَقْضِهِم مِّیثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ (سوره مائده، آیه ۱۳) خداوند در دنیا و آخرت آنها را لعن نموده است و.
چه زمانی نفرین پدر و مادر اثرگذار است؟
دعای والدین و نفرینشان در حق فرزند مستجاب و گیرا است، اما اگر نفرین از ته دل نباشد و در زمان عصبانیت باشد، این موقع نفرینها نمیگیرد و تاثیر گذار نیست.
نفرین در چه صورتی موثر واقع میشود؟
چنین نیست که دعای بد و لعن و نفرین همیشه صحیح باشد و مورد اجابت واقع شود؛ بلکه باید نفرین کننده یا شخصی باشد که مظلوم واقع شده و حقی به گردن دیگری داشته باشد و به انگیزة حق طلبی نفرین کند.
از امام محمد باقر (علیهالسلام) منقول است که فرمود:.
چون لعنت از دهان شخص بیرون بیاید، میان او و آن شخص که به او لعنت شده، تردد میکند، و اگر آن شخص سزاوار لعن باشد، به او تعلق میگیرد، و اگر نباشد، به صاحبش بر میگردد. (اصول کافی، ترجمه کمره ای، ج ۵، ص ۳۴۱.)
امام صادق علیه السلام فرمود:
از ظلم کردن بترسید، زیرا نفرین مظلوم به آسمان میرود و مستجاب میشود. (الکافی ج ۲ ص ۵۰۹)
امام صادق علیه السلام فرمود:
بنده زمانی که به ناحق بر مومنی نفرین کند ظالم و گناهکار محسوب میشود. (عقاب الاعمال ص ۳۲۳)
امام سجاد علیه السلام فرمود:
فرشتگان زمانی که میشنوند که مومنی مومن دیگر را به ناحق نفرین میکند میگویند تو چه بد برادری هستی.
پیامبر گرامی فرمود:
از خداوند خواسته ام که نفرین ناحق مومن در حق مومن دیگری مستجاب نشود.
پیامبر گرامی اسلام _ صلّی الله علیه و آله _ میفرمایند:
از دعای مظلوم بترسید، چون که او با دعا حق خویش را از خدا میخواهد و خدا حق را از حق دار دریغ نمیدارد. (نهج الفصاحه، نشر جاویدان، حدیث ۳۵، ص ۷.)
در جایی دیگر میفرماید:
از نفرین مظلوم بترسید، زیرا نفرین وی بر ابرها میرود و خداوند میگوید:بعزت و جلال من سوگند که تو را یاری میکنم، اگر چه پس از مدتی باشد. (نهج الفصاحه، حدیث ۳۶، ص ۸.)
پیامبر صلّی الله علیه و آله میفرمایند:
از نفرین مظلوم بترسید اگرچه کافر باشد، زیرا در برابر نفرین مظلوم پرده و مانعی نیست. (نهج الفصاحه، حدیث ۴۸.)
احادیثی درباره نفرین پدر و مادر
اسلام توصیههای فراوانی درباره محبت به والدین آورده است و احادیثی در این باره ذکر شده اند، پیامبر و امامان و پیشوایان دینی ما نفرین برحق پدر و مادر را گیرا و حتی برندهتر از شمشیر میدانند.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) إِیَّاکُمْ وَ دَعْوَةَ الْوَالِدِ فَإِنَّهَا تُرْفَعُ فَوْقَ السَّحَابِ حَتَّی یَنْظُرَ اللَّهُ تَعَالَی إِلَیْهَا فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ارْفَعُوهَا إِلَیَّ حَتَّی أَسْتَجِیبَ لَهُ فَإِیَّاکُمْ وَ دَعْوَةَ الْوَالِدِ فَإِنَّهَا أَحَدُّ مِنَ السَّیْف.
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود:از نفرین پدر خود، سخت بپرهیزید، زیرا چنین نفرینی «ابر» را هم میشکافد و بالاتر میرود، و مورد توجه خدا قرار میگیرد، تا جایی که خداوند متعال میفرماید:آن نفرین را نزد من آورید تا مستجاب گردانم. بنابراین، از نفرین و دعای پدر علیه خود، سخت پرهیز داشته باشید، زیرا از شمشیر برّندهتر است! (النوادر (للراوندی)، ص:۵.)
زمخشری صاحب تفسیر کشاف، در حادثهای یک پایش را از دست داد. او میگوید در زمان کودکی، گنجشکی را گرفته و پایش را به نخی بسته بودم. گنجشک از دستم پرید و داخل سوراخی شد نخ را آن قدر کشیدم که یک پای حیوان از جا کنده شد. مادرم از جریان با خبر شد و فوق العاده متأثّر گردید و در حقّم نفرین کرد و گفت: «خدا پای چپت را قطع کند، همچنان که پای چپ این حیوان بیچاره را قطع کردی». هنگامی که به سنّ رشد رسیدم و برای کسب دانش به بخارا میرفتم، از اسب به زمین افتادم و پایم شکست. پزشکان چارهای جز این ندیدند که پایم را قطع نمایند. این است که میبینی از پای چپ، عاجز مانده ام. (وفیات الأعیان، ج ۴، ص ۲۲۵)
توصیههای ائمه به والدین درباره پرهیز از نفرین کردن فرزند
هر چند نفرین پدر و مادر اجابت میشود، اما خدا، پیامبر و امامان ما به پدرها و مادرها توصیه میکنند که با فرزند خود به مهر و عطوفت رفتار کنند وفرزندانشان را نفرین نکنند.
خداوند متعال میفرماید:" وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ"؛ آنها باید عفو کنند و چشم بپوشند، آیا دوست نمیدارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است! (نور، ۲۲)
پیامبر صلی الله علیه و آله:فرزندان خود را نفرین نکنید، مبادا مورد اجابت خداوند قرار گیرد. (تاریخ أصبهان:ج ۲ ص ۲۹۶ ح ۱۷۸۴.)
پیامبر صلی الله علیه و آله:خود را نفرین نکنید. فرزندان خویش را نفرین نکنید. خدمت گزاران خود را نفرین نکنید. ثروت خود را نفرین نکنید، مبادا در ساعتی باشد که بخشش الهی فرود میآید و مورد اجابت قرار گیرد.
پیامبر صلی الله علیه و آله:نابودی جوانانتان را آرزو مکنید، گرچه بدیهای بسیار در آنان باشد؛ زیرا آنان با آن بدیها چند دسته اند:یا توبه میکنند و خداوند هم توبه آنان را میپذیرد، و یا این که آفت ها، آنان را از پای درمی آورد، یا [اگر زنده ماندند، در زندگی به شما کمک میکنند، مانند این که:]با دشمن میجنگند، یا آتش خاموش میکنند و یا جلوی آبی را میبندند. (حلیة الأولیاء:ج ۵ ص ۱۱۹)
امام صادق علیه السلام:هر کس فرزند خود را نفرین کند، فقر [و تنگ دستی]را برایش به ارث گذاشته است. (عدّة الداعی:ص ۸۰.)
منبع: منیبان