معافیتهای مالیاتی متنوعی وجود دارد که هر کدام برای گروهها یا فعالیتهای خاصی اعمال میشود.
۱. معافیت مالیاتی برای شرکتهای تعاونی روستایی و عشایری بر اساس ماده ۱۳۳ قانون مالیاتهای مستقیم، درآمد شرکتهای تعاونی در بخشهای مختلف نظیر کشاورزی، صیادی، کارگری، کارمندی، روستایی و عشایری از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت به منظور تقویت اقتصاد روستایی و حمایت از اقشار کمدرآمد است.
۲. معافیت هزینههای درمانی طبق ماده ۱۳۷ قانون مالیاتهای مستقیم، هزینههای درمانی افراد و اعضای خانواده آنها (همسر، فرزندان، پدر و مادر) که در ایران یا در موارد خاص در خارج از کشور صرف درمان میشود، از مالیات معاف است. شرط این معافیت تأیید مراکز درمانی معتبر است.
۳. معافیت مالیاتی فعالیتهای مرتبط با بورس بر اساس ماده ۱۴۳، موارد زیر از معافیت مالیاتی برخوردارند: ۱۰ درصد از درآمد فروش کالاهایی که در بورس پذیرفته و معامله میشوند. ۱۰ درصد از درآمد شرکتهایی که سهام آنها در بورسهای داخلی و خارجی معامله میشود. ۵ درصد از درآمد شرکتهایی که سهام آنها در خارج از بورس معامله میشود. شرکتهای حاضر در بورس تا زمانی که در بازار بورس فعال هستند، از این معافیت بهرهمند میشوند.
۴. معافیت مالیاتی بیمه عمر مطابق ماده ۱۳۶، هرگونه پرداختی از طرف موسسات بیمهای تحت بیمه عمر به شخص ذینفع، از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت به منظور تشویق مردم به استفاده از بیمه عمر و حمایت از آینده مالی آنها اعمال میشود.
۵. معافیت مالیاتی سرمایهگذاری در مناطق کمتر توسعهیافته طبق ماده ۱۳۲، درآمد شرکتهای حقوقی که در مناطق محروم و کمتر توسعهیافته سرمایهگذاری میکنند (واحدهای تولیدی و معدنی)، از معافیت مالیاتی تا ۱۰ سال برخوردار هستند. هدف از این معافیت تشویق به توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در مناطق محروم است.
۶. معافیت مالیاتی اماکن مذهبی و خیریهها طبق ماده ۱۳۹، درآمد حاصل از فعالیتهای اماکن مذهبی و زیارتی، نظیر مساجد، حسینیهها، آستانهای مقدس و تکایا، از پرداخت مالیات معاف است. همچنین موقوفات و کمکهای نقدی و غیرنقدی به سازمانهای خیریه نیز مشمول این معافیت هستند.
۷. معافیت مالیاتی برای فعالیتهای فرهنگی، هنری و مطبوعاتی فعالیتهای فرهنگی، هنری، مطبوعاتی و انتشاراتی که مجوزهای لازم را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردهاند، بر اساس ماده ۱۳۹ از معافیت مالیاتی بهرهمند میشوند. این معافیت به منظور تقویت و حمایت از بخش فرهنگی و هنری کشور ارائه میشود.
۸. معافیت مالیاتی صنایع دستی و فرش دستباف مطابق ماده ۱۴۲، درآمد حاصل از فعالیت در کارگاههای صنایع دستی و تولید فرش دستباف از مالیات معاف است. این معافیت برای حمایت از تولیدات داخلی و حفظ صنایع سنتی کشور اعطا شده است.
۹. معافیت مالیاتی سود سپردهها و اوراق قرضه بر اساس ماده ۱۴۵، سود حاصل از سپردههای بانکی، اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه از پرداخت مالیات معاف است. همچنین سودهای مربوط به حسابهای پسانداز نیز مشمول این معافیت میشوند.
۱۰. معافیت مالیاتی در بخش صادرات طبق ماده ۱۴۱، درآمد حاصل از صادرات محصولات تمامشده کالاهای صنعتی و کشاورزی، محصولات دام و طیور، و صنایعی که در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی فعالیت دارند، از مالیات معاف هستند. همچنین، نیمی از درآمد حاصل از صادرات کالاهای دیگر نیز مشمول معافیت مالیاتی است.
۱۱. معافیت مالیاتی موسسات نگهداری از معلولان ذهنی و مدارس خاص مطابق ماده ۱۳۴، درآمد حاصل از فعالیت موسسات نگهداری معلولان ذهنی و همچنین مدارس غیرانتفاعی که به تعلیم و تربیت این افراد میپردازند، از مالیات معاف است. شرط این معافیت اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذیربط است.
۱۲. معافیت مالیاتی در توسعه و نوسازی واحدهای صنعتی و معدنی طبق ماده ۱۳۸، سود ابزاری شرکتهای خصوصی یا تعاونی که برای توسعه، نوسازی، یا تکمیل واحدهای صنعتی و معدنی صرف شود، به میزان ۵۰ درصد از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. شرط این معافیت اخذ مجوز از وزارتخانههای مربوطه است.
۱۳. معافیت مالیاتی محصولات کشاورزی درآمد حاصل از فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، و صید ماهی، طبق ماده ۸۱ قانون مالیاتهای مستقیم، از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت به منظور حمایت از بخش کشاورزی و تأمین مواد غذایی کشور اجرا میشود.
۱۴. معافیت مالیاتی اماکن آموزشی و ورزشی بر اساس ماده ۱۳۴، درآمدهای موسسات آموزشی و ورزشی که از سازمانهای مربوطه مجوز فعالیت دارند، از پرداخت مالیات معاف هستند. این معافیت به منظور حمایت از توسعه آموزش و ورزش کشور در نظر گرفته شده است.
۱۵. معافیتهای مالیاتی موقت بر اساس ماده ۱۴۶، معافیتهای مالیاتی موقتی که در قوانین مختلف ذکر شدهاند، تا پایان دوره تعیینشده همچنان معتبر خواهند بود.
۱۶. معافیت مالیاتی جهیزیه، مهریه و جوایز علمی طبق ماده ۱۴۴، درآمد حاصل از جهیزیه و مهریه منقول و غیرمنقول، جوایز علمی و بورسیههای تحصیلی از مالیات معاف هستند. همچنین حق اکتشاف و اختراع نیز شامل این معافیت میشود. این فهرست، تمامی موارد اصلی معافیت مالیاتی در ایران را شامل میشود. این معافیتها با هدف حمایت از بخشهای مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تشویق به سرمایهگذاری در مناطق و صنایع خاص اجرا میشوند.
منبع: اقتصاد 100