بسیاری از ما میخواهیم بدانیم در جهان چقدر پول نقد وجود دارد و آیا واقعاً پول چیزی است که باید نگران آن باشیم؟
در دنیایی که بدبینی و شکگرایی در اوج است، شاید باید بپرسیم: قیمت همه چیز چقدر است؟ اسکار وایلد گفته است که یک انسان بدبین، قیمت همه چیز را میداند و ارزش هیچ چیز را نمیداند.
اگر از یک نفر بپرسید پول چیست؟ به احتمال زیاد یک دسته اسکناس درمیآورد و یکی از آنها را به شما نشان میدهد. حالا، امکان دارد به نظر برسد که این کار تفسیر ساده و مضحکی از سؤال است، اما در واقع یک معیار اقتصادی معتبر حداقل در برخی کشورها مانند بریتانیا میباشد.
وبسایت moneyterms.co.uk میگوید: «M۰ دقیقترین و محدودترین تعریف از عرضه پول است که اغلب استفاده میشود. این تعریف همچنین به عنوان پایه پولی شناخته میشود.» طبق توضیحات این سایت، در بریتانیا، M۰ شامل اسکناسها و سکههای در حال گردش، همچنین سپردههای بانکها در بانک انگلستان است.
حالا، چقدر پول نقد در دست مردم، در کیفهای پول یا در گوشه و کنار پشت مبلها وجود دارد؟ در ادامه به بررسی این سؤال میپردازیم.
رنو فوکارت، استاد ارشد اقتصاد در دانشگاه لنکستر، در مقالهای برای The Conversation در ژانویه ۲۰۲۴ نوشت: «حدود ۸۴ میلیارد پوند پول بریتانیایی در قالب سکه و اسکناس در گردش است. همچنین ۲,۲۳۶ میلیارد دلار آمریکا پول آمریکایی، ۱,۵۷۸ میلیارد یورو پول اتحادیه اروپا و ۹,۶۱۶ میلیارد یوان پول چین وجود دارد، به علاوه پولهای دیگر با ارزهای مختلف که موجود است.»
حالا نزدیک به یک سال از آن زمان گذشته است، بنابراین آمارهای امروز کمی متفاوت هستند. به نظر میرسد که تا سپتامبر ۲۰۲۴، در بریتانیا حدود ۹۶.۵ میلیارد پوند پول M۰ در گردش باشد، در حالی که این رقم برای آمریکا ۵,۵۸۸ میلیارد دلار، اتحادیه اروپا ۴,۷۹۲ میلیارد یورو و چین ۱۲,۱۸۳ میلیارد یوان است.
فوکارت توضیح داد: «تغییر سریع ارقام، بخشی از مشکل در شمارش پولهای جهان است. اما وقتی میخواهیم همه این ارقام را جمع کنیم، مشکلات بیشتری پیش میآید. چون پول در هر کشور متفاوت است، برای جمعآوری تمام سکهها و اسکناسها باید ارزش هر واحد پولی مانند: دلار آمریکا، روپیه هندی یا یوان چینی را نسبت به پوند استرلینگ محاسبه کنیم.»
اگر این کار با جدیدترین دادههای موجود انجام شود، پس وقتی جمعبندی کنیم، به مجموع ۶,۱۱۳ میلیارد پوند خواهیم رسید. اما این مبلغ میتواند خیلی سریع تغییر کند و به احتمال زیاد در زمانی که شما این مقاله را میخوانید، قدیمی شده باشد.
سنجش مقدار پول موجود با معیار M۱
بدیهی است اگر تنها پولی که داشتیم در جیبهای ما بود، وضعیت خوبی نداشتیم. پس بهتر است از یک تعریف جامعتر برای پول استفاده کنیم. با استفاده از معیار M۱ به جای M۰، نه تنها پول نقد در گردش، بلکه پول موجود در حسابهای بانکی که میتواند به راحتی به پول نقد تبدیل شود را هم در نظر میگیریم.
M۱ به مجموع تمام ارزهای در گردش، به علاوه ارزش بیشتر سپردههای نقدی در بانکهای تجاری اشاره دارد، به جزء سپردههایی که توسط دولت، بانکهای خارجی یا سایر مؤسسات سپردهگذاری نگهداری میشوند. M۱ یک اندازهگیری از تمام اشکال پول نقد در یک اقتصاد است.
این مقدار خیلی بزرگتر از M۰ است. در بریتانیا، حدود ۹۶ درصد از پولها به صورت الکترونیکی وجود دارند؛ بنابراین مجموع پول نقد در این کشور ۸۴ میلیارد پوند نیست، بلکه ۲,۲۲۳ میلیارد پوند است.
سپتامبر امسال این عدد کمی کاهش یافت و به حدود ۲,۱۹۹ میلیارد پوند رسیده، اما هنوز هم واضح است که اکثریت پول در بریتانیا حداقل به شکل الکترونیکی و نه به صورت فیزیکی نگهداری میشود. این وضعیت در ایالات متحده نیز مشابه میباشد، جایی که M۱ در همان ماه به ۱۸,۱۵۱ میلیارد دلار رسیده و در اتحادیه اروپا، این عدد حدود ۱۰,۳۹۸ میلیارد یورو است.
حال، اگر این اعداد را به یک واحد پولی تبدیل و همه را با هم جمع کنیم، چه عددی به دست میآید؟ باز هم باید به این نکته توجه کنید که این دادهها مربوط به ماه ژانویه است، اما اگر ارقام مربوط به تمام جهان را دوباره جمع کنیم (پولهای نقدی و سکهها، به علاوه پول الکترونیکی در حسابهای بانکی)، عدد تقریبی ۴۶,۵۵۷ میلیارد پوند به دست میآید.
چقدر ثروت مادی در جهان وجود دارد؟
در سال ۲۰۱۹، ایلان ماسک درگیر یک پرونده حقوقی بود. ورنون آنسورث، شاکی، درخواست ۱۹۰ میلیون دلار خسارت کرد، اما یک مشکل وجود داشت. ماسک به رسانهها گفته بود: «برخی از مردم فکر میکنند من پول زیادی دارم، اما در واقع اینطور نیست.»
حالا، این ممکن است به نظر دروغی آشکار بیاید، اما در واقع ماسک چندان هم دروغ نگفته است. درست است که ماسک به احتمال زیاد هیچگاه نگران پیدا کردن غذا برای وعده بعدی خود نیست، اما او مانند بسیاری از میلیاردرها از نظر نقدینگی نسبت به ارزش خالص داراییهای خود کمی پول نقد دارد.
فوکارت در این باره گفت: «بسیاری از چیزهایی که ارزش زیادی دارند، خودشان پول نیستند. افراد بسیار ثروتمند تنها بخش کوچکی از داراییهای خود را به صورت نقدی نگه میدارند. آنها ترجیح میدهند به عنوان نمونه کسبوکارهایی داشته باشند که به احتمال زیاد آنها را حتی ثروتمندتر خواهند کرد.»
بیایید یکی از شاخصهای گستردهتر برای اندازهگیری پول را بررسی کنیم که شامل بیتکوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال، به علاوه ذخایر طلا در سطح زمین و سرمایهگذاریهایی است که در مالیاتهای مختلف انجام شده است. این مقدار به چندین کوادریلیون میرسد.
فقط سرمایهگذاری در مشتقات حداقل ۵۴۴ تریلیون دلار است و برآورد بالای آن ۱.۲ کوادریلیون دلار میباشد. در واقع، پول موجود در مشتقات بیشتر از مجموع تمام بازارهای سهام است که تنها ۷۳ تریلیون دلار میباشد.
علاوه بر این، مواردی مانند: املاک و مستغلات، منابع ارزشمند، ثروت ارثی و محصولات خرید و فروش شده وجود دارد که فهرست آنها طولانی است. جمعبندی ارزش همه این موارد واقعاً دشوار است.
فوکارت توضیح داد: «اگر کشاورزان شیر گاوهای خود را به تولیدکننده پنیر بفروشند و تولیدکننده پنیر آن را به فروشگاه بفروشد، فروشگاه آن را به مردم بفروشد، تمام ارزش شیر، پنیر و کسانی که آن را میفروشند، در قیمت نهایی که در فروشگاه پرداخت میکنید، نهفته است.».
اما اگر همه اینها را جمعبندی کنید، به تولید ناخالص داخلی جهان (GDP) میرسید، که برای سال ۲۰۲۳ به ۱۰۵.۴۴ تریلیون دلار رسیده است.
ارزش جهان
پس در ظاهر مقدار زیادی پول در سراسر کره زمین در حال جریان است.
فوکارت عنوان کرد: «گاهی اوقات، چیزهایی که ارزش دارند، به راحتی قابل تبدیل به پول نیستند. تصور کنید که شما صاحب یک جنگل زیبا با یک رودخانه تمیز و مناسب برای شنا در تابستان و پرندگانی بسیار نادر و درختان قدیمی هستید و در زیر آن جنگل، مقدار زیادی نفت وجود دارد.»
وی ادامه داد: «با داشتن این جنگل، شما فردی بسیار ثروتمند هستید. اما زمانی که تصمیم بگیرید ثروت خود را به پول زیادی تبدیل کنید، باید جنگل را نابود کنید، درختان را برای فروش چوب قطع نمایید و زمین را حفاری کنید تا نفت را استخراج شود.»
این داستان آشنا با عواقب نگرانکنندهای به سرعت در حال شکل گرفتن است. تجارت نفت باعث یکی از بدترین فجایع زیستمحیطی جهان شده است، جنگلهای آمازون قربانی سودآوری میشوند. استخراج نفت شیل نه تنها محیط زیست را خراب میکند، بلکه ممکن است برای کودکان سرطانزا باشد.
استخراج ارز دیجیتال به اندازه ۳.۵ میلیون خودرو با سوخت بنزینی در ایالات متحده آلودگی تولید میکند.
با وجود این، شاید باید به معیارهای دیگری از ثروت فکر کنیم. مردم میتواند از گذراندن وقت با دوستان و خانواده در جنگل لذت ببرند، یا در رودخانه شنا کنند. اینها کارهای ارزشمندی هستند و با از بین رفتن جنگل، این ارزشها نیز از بین میروند و ثروتی که با داشتن جنگل داشتیم نیز از دست خواهد رفت.
فوکارت نتیجهگیری کرد: «اگر میخواهیم ارزش پولی که داریم در آینده باقی بماند، باید برای به دست آوردن پول بیشتر گاهی از تخریب آنچه که امروز داریم خودداری کنیم.»
منبع: تکناک