
امروزه با گسترش زندگی شهرنشینی، عادات غذایی نامناسب و بی تحرکی، بیماریهای مختلفی از قبیل کبد چرب ظهور و بروز یافته است که کارشناسان تغذیه معتقدند با تغییر سبک زندگی میتوان از ابتلا به آن پیشگیری کرد.
تغییر سبک زندگی راه گریز از ابتلا به کبد چرب
کبد عضوی در بدن است که در سمت راست و بالای شکم قرار دارد و بزرگترین عضو داخلی بدن انسان به شمار میرود که وظایف اصلی آن، حذف سموم و پردازش مواد مغذی است.
بیماری کبد چرب به دلیل تجمع چربی اضافی در سلولهای کبدی رخ میدهد، طبیعی است که این عضو، حاوی مقداری چربی باشد، اما اگر میزان آن بیش از ۱۰ درصد وزن کبد را تشکیل دهد، فرد دچار کبد چرب شده و ممکن است به عوارض جدیتری دچار شود.
این بیماری ممکن است هیچ آسیبی هم ایجاد نکند، اما گاهی اوقات چربی اضافی به التهاب کبد منجر میشود، این بیماری که «استئاتوهپاتیت» نام دارد باعث آسیب کبدی میشود.
طبق آمارهای ارائه شده، متاسفانه در سالهای اخیر از هر سه ایرانی یک نفر درگیر کبد چرب است و تقریبا ۳۰ تا ۴۰ درصد مردم مبتلا به این بیماری هستند.
متاسفانه شیوع این بیماری به شدت بالا رفته و حتی سه برابر شده و به سنین نوجوانی رسوخ کرده که اصلیترین دلیل آن از نظر کارشناسان امر نداشتن سبک زندگی سالم است.
کبد چرب به چند دسته تقسیم میشود؟
نوع یک، سادهترین نوع کبد چرب است که دلیل آن خوردن مواد غذایی ناسالم است البته این سطح با افزایش فعالیتهای روزانه و تغذیه سالم کاملا برطرف میشود.
نوع دوم کبد چرب، در این حالت وضعیت بیمار کمی سختتر و پیچیدهتر میشود و این سطح از کبد چرب، رژیم غذایی خاص خود را دارد.
نوع سوم تنها با بهبود سبک زندگی قابل درمان است، ورزش، تغذیه مناسب (کاهش مصرف انواع گوشت، غذاهای آماده، چربیها و غذاهای چرب) کاهش استرس و دیگر موارد را شامل میشود، البته این هشداری است برای افراد دارای کبد چرب سطح یک و دو که در درمان بیماری خود سهل انگاری میکنند.
نوع چهار کبد چرب که به سیروز کبدی معروف است و در صورت اقدام نکردن برای بهبود بیماری، پیوند کبد باید انجام شد.
معمولا علت بیماری کبد چرب چیست؟
خوردن کالری اضافی باعث تجمع چربی در کبد میشود، هنگامی که کبد چربیها را به طور معمول پردازش و تجزیه نمیکند، چربی بیش از حد انباشته میشود.
افراد در صورت داشتن شرایط خاص دیگر مانند چاقی، دیابت یا تری گلیسیرید بالا شرایط ابتلا به کبد چرب را دارند.
شایعترین علت کبد چرب به چاق بودن یا اضافه وزن به خصوص در ناحیه شکم (شکم)، ابتلا به دیابت نوع دو یا مقاومت به انسولین، داشتن کلسترول خون یا تری گلیسیرید بالا و نوشیدن الکل زیاد بر میگردد.
کبد چرب چگونه درمان میشود؟
هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب وجود ندارد، اما مدیریت آن شامل ایجاد تغییراتی در سبک زندگی است که میتواند شرایط این بیماری را بهبود ببخشد و حتی آن را معکوس کند.
برای ابتلا نشدن به کبد چرب توصیه میشود که از یک رژیم غذایی سالم پیروی کرده و از مصرف شکر پرهیز شود.
برای کاهش وزن هم باید به طور منظم ورزش کرد علاوه بر آن قند خون خود را کنترل نمود و از داروهایی که میتواند بر کبد تأثیر بگذارد اجتناب کرد.
نکته مهم اینکه کاهش وزن به عنوان عامل مهمی برای بهبود پیشرفت و علائم کبد چرب شناسایی است، بهترین راه برای کاهش وزن و حفظ آن، برداشتن گامهای کوچک به سمت هدف خود در طول زمان است، رژیمهای روزه دار و شدید اغلب ناپایدار هستند و میتواند برای کبد سخت باشد.
تحقیقات انجام شده نشان میدهد که رژیم مدیترانهای ممکن است به کاهش چربی کبد حتی بدون کاهش وزن کمک کند، این نوع رژیم غذایی همچنین به کاهش شرایطی که معمولا با کبد چرب غیر الکلی مرتبط است، از جمله کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیابت نوع دو کمک میکند.
این برنامه غذایی بر روی انواع غذاهای گیاهی و چربیهای سالم تمرکز دارد و باید از انواع میوهها و سبزیجات شامل انواع توت ها، سیب، پرتقال، موز، انجیر، خربزه، سبزیهای برگ دار، کلم، بروکلی، فلفل ها، سیب زمینی، هویج، کدو حلوایی، خیار، بادمجان، گوجه فرنگی، انواع حبوبات (لوبیا، نخود فرنگی و عدس) و چربیهای سالم از روغنهای سالم مانند روغن زیتون استفاده شود.
غلظت بالای چربیهای سالم را میتوان در مواردی از قبیل آجیل، دانههای زیتون، ماهی و گوشت بدون چربی، تخم مرغ و مرغ بدون چربی، مانند مرغ بدون پوست و بوقلمون و غلات کامل جستجو کرد.