کودهای میکرو که شامل عناصر ریزمغذی نظیر آهن (Fe)، روی (Zn)، منگنز (Mn)، مس (Cu)، مولیبدن (Mo) و بور (B) هستند، نقش اساسی در سلامت و رشد گیاهان ایفا میکنند. این عناصر با وجود مصرف کم، برای فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ضروریاند.
· تقویت فتوسنتز:
عناصر میکرو مانند آهن و منگنز در ساخت کلروفیل نقش دارند و باعث بهبود فرآیند فتوسنتز میشوند. فتوسنتز نهتنها انرژی موردنیاز گیاه را تأمین میکند، بلکه در افزایش تولید و رشد گیاه نیز مؤثر است.
· تأمین تعادل غذایی:
گیاه برای رشد به تعادلی از عناصر ماکرو و میکرو نیاز دارد. کمبود هر یک از عناصر میکرو، مانند کمبود روی یا مس، میتواند باعث اختلال در رشد و کاهش کیفیت محصول شود.
· افزایش مقاومت:
این عناصر باعث تقویت سیستم ایمنی گیاه شده و مقاومت آن در برابر تنشهای محیطی مانند خشکی، شوری و آفات را افزایش میدهند.
· بهبود کیفیت محصول:
مصرف صحیح کودهای میکرو به بهبود طعم، رنگ، اندازه و ارزش غذایی محصولات کشاورزی منجر میشود.
1. مرحله کاشت (ابتدایی):
هدف: در این مرحله، تمرکز بر رشد اولیه ریشه و بهبود جذب مواد غذایی توسط گیاه است.
روش: استفاده از کودهای میکرو بهصورت بذرمال یا آغشتهسازی بذر با کودهایی مانند روی و مولیبدن، باعث تقویت ریشهزایی و افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای اولیه میشود.
عناصر مهم: روی (Zn) که برای تولید آنزیمها و رشد اولیه ریشه ضروری است، و آهن (Fe) که به فتوسنتز کمک میکند.
2. مرحله رشد رویشی:
هدف: این مرحله شامل رشد سریع برگها و شاخهها است و گیاه به عناصر میکرو برای تولید کلروفیل و آنزیمهای ضروری نیاز دارد.
روش: محلولپاشی بر روی برگها یا آبیاری قطرهای با محلول حاوی عناصر میکرو میتواند نیاز گیاه را به سرعت تأمین کند.
عناصر مهم: منگنز (Mn) برای تقویت ساختار برگها و روی (Zn) برای تولید هورمونهای رشد گیاه.
3. مرحله گلدهی:
هدف: در این مرحله، تمرکز بر گردهافشانی و تشکیل گلهای سالم است.
روش: استفاده از کودهای میکرو مانند بور (B) و مولیبدن (Mo) بهصورت محلولپاشی میتواند باعث افزایش کیفیت گردهافشانی و تثبیت گلها شود.
عناصر مهم: بور (B) برای تنظیم فرآیند گردهافشانی و مولیبدن (Mo) برای تثبیت نیتروژن.
4. مرحله میوهدهی:
هدف: در این مرحله، هدف افزایش کیفیت و اندازه میوهها است.
روش: کوددهی از طریق محلولپاشی یا آبیاری قطرهای با کودهای حاوی آهن و مس میتواند تأثیر چشمگیری در بهبود کیفیت محصول داشته باشد.
عناصر مهم: آهن (Fe) برای تقویت فتوسنتز و مس (Cu) برای بهبود تشکیل دیوارههای سلولی.
5. مرحله پس از برداشت:
هدف: در گیاهان چند ساله ، این مرحله به حفظ سلامت گیاه و تقویت خاک برای فصل آینده اختصاص دارد.
روش: استفاده از کودهای میکرو بهصورت خاکی میتواند کمبودهای تغذیهای خاک را جبران کند و گیاه را برای فصل بعد آماده سازد.
1. محلولپاشی:
ویژگی: این روش سریعترین راه برای تأمین عناصر میکرو است، زیرا جذب مواد مغذی از طریق روزنههای برگ انجام میشود.
نکات مهم:
· غلظت محلول باید با توجه به نوع گیاه و مرحله رشد تنظیم شود.
· زمان مناسب برای محلولپاشی صبح زود یا عصر است تا از تبخیر سریع و سوختگی برگها جلوگیری شود.
2. آبیاری قطرهای:
ویژگی: در این روش، کودهای میکرو بهصورت محلول در آب از طریق سیستم آبیاری مستقیماً به ریشهها میرسند.
مزایا:
· کاهش هدررفت کود.
· توزیع یکنواخت در منطقه ریشه.
3. مصرف خاکی:
ویژگی: استفاده از کودهای میکرو بهصورت پودری یا گرانوله در خاک، تأثیر ماندگارتری دارد.
مزایا:
· مناسب برای خاکهایی با کمبود شدید عناصر میکرو.
· بهبود ظرفیت تبادل کاتیونی خاک.
4. بذرمال:
ویژگی: در این روش، بذرها پیش از کاشت به کودهای میکرو آغشته میشوند تا در مراحل اولیه رشد تغذیه کافی داشته باشند.
مزایا:
· افزایش جوانهزنی.
· تقویت ریشهزایی.
· تست خاک و برگ: پیش از مصرف کودهای میکرو، آنالیز خاک و برگ برای شناسایی کمبودهای تغذیهای ضروری است.
· جلوگیری از مصرف بیش از حد: مصرف بیش از حد عناصر میکرو میتواند باعث مسمومیت گیاه و کاهش رشد آن شود.
· زمانبندی مناسب: مصرف کود باید بر اساس نیاز گیاه در مراحل مختلف رشد و شرایط محیطی انجام شود.
· انتخاب کود مناسب: استفاده از کودهای میکرو کلاته (Chelated) برای خاکهای قلیایی و آهکی بهترین نتیجه را به همراه دارد.
· مخلوطسازی با سایر کودها: هنگام ترکیب کودهای میکرو با کودهای ماکرو، باید از عدم تداخل شیمیایی اطمینان حاصل کرد.
کودهای میکرو، با وجود مصرف کم، تأثیر شگرفی بر رشد، کیفیت و مقاومت گیاهان دارند. استفاده صحیح و اصولی از این کودها، همراه با رعایت زمان و روش مناسب، میتواند عملکرد و بازدهی محصولات کشاورزی را به طرز چشمگیری افزایش دهد. با توجه به اهمیت ریزمغذیها، پیشنهاد میشود از مشاوره تخصصی برای برنامهریزی تغذیه گیاه استفاده کنید تا بهترین نتایج حاصل شود. برای خرید انواع کود و دریافت مشاوره رایگان به فروشگاه اینترنتی سپانه مراجعه کنید.