هرکسی احساس و واکنش متفاوتی نسبت به سفیدشدن موها دارد. بعضی از افراد مشکلی با سفیدشدن چند تار مویشان ندارند و حتی این حالت را تحسینبرانگیز هم میدانند. عدهای هم ممکن است بهمحض اینکه تار سفیدی لابهلای موهایشان میبینند آن را از ریشه بکنند (لطفاً این کار را نکنید!). بعضیها هم منتظر میمانند موهای سفیدشان آنقدری بشود که آنها را رنگ کنند.
شما جزو هرکدام از این افراد که باشید، چه واکنشی نشان میدهید اگر به شما بگویند راههای سادهای برای به تأخیرانداختن سفیدشدن موها یا حتی برگرداندن رنگدانههای مو وجود دارد؟ اگر فکر میکنید چنین چیزی بیشتر رؤیاست تا واقعیت، پس با ما باشید تا ببینیم علم در این مورد چه میگوید.
قبل از هر چیز: علت سفیدشدن موها چیست؟
ما معمولاً سفیدشدن موها را به افزایش سن ربط میدهیم، بله البته بالارفتن سن یک فاکتور بزرگ در این اتفاق است: پنجاهدرصد از افراد با رسیدن به ۵۰ سالگی موهایشان سفید میشود. با بالارفتن سن، سلولهای تولیدکنندهٔ رنگدانه در موها که به آنها ملانوسیتها میگویند از بین میروند و ساقههای مو کمکم رنگ خود را از دست میدهند و ابتدا خاکستری و سپس کاملاً سفید میشوند. اما عوامل دیگری نیز تعیینکنندهٔ سرعت سفیدشدن موها هستند.
یکی از این عوامل مهم، ژنتیک است. محققان اخیراً دریافتهاند یک ژن بخصوص مسئول سفیدشدن موهاست. در این مطالعه دانشمندان ژن IRF4 را شناسایی کردهاند که عامل خاکستری شدن موهاست. اما هنوز هم دانشمندان میگویند ژنتیک تنها ۳۰ درصد در سفیدشدن موها نقش دارد.
چه عوامل دیگری در سفیدشدن موها دخالت دارند؟
پس ۷۰ درصد بقیه چیست؟ عوامل محیطی و سبک زندگی، مثل استرس اکسیداتیو ناشی از آسیب رادیکالهای آزاد. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که توسط عوامل گوناگون محیطی به وجود میآیند و به سلولهای سالم آسیب میزنند. وقتی فولیکولهای مو تحت استرس اکسیداتیو قرار میگیرند، تولید ملانوسیتها محدود میشود. مطالعهای نشان داده شاخصهای استرس اکسیداتیو در افرادی که موهایشان خیلی زودتر از زمان معمول سفید شده بود (قبل از ۳۰ سالگی) افزایش داشته است. علت استرس اکسیداتیو چیست؟ سیگارکشیدن، قرارگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، آلودگی هوا و برخی از مواد شیمیایی مانند موادی که در رنگ مو هستند.
کمبود ویتامین نیز میتواند عاملی در سفیدشدن موها باشد. کمبود برخی از ویتامینها مانند ویتامین B12، فولیکاسید و B6 با سفیدشدن موها مرتبط است. پایینبودن سطح ویتامین D نیز میتواند بر تولید ملانین در مو اثر بگذارد و در نهایت، استرس فیزیکی و روانی هم در این میان نقش دارد. محققان هاروارد دریافتند وقتی موشهای آزمایشگاهی در معرض موقعیتهای استرس برانگیز روانی و جسمی قرار گرفتند، بخش زیادی از سلولهای ملانوسیت خود را ازدستداده و موهایشان سفید شده بود.
مطالعهای نشان داده شاخصهای استرس اکسیداتیو در افرادی که موهایشان خیلی زودتر از زمان معمول سفید شده بود (قبل از ۳۰ سالگی) افزایش داشته است. علت استرس اکسیداتیو چیست؟ سیگارکشیدن، قرارگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، آلودگی هوا و برخی از مواد شیمیایی مانند موادی که در رنگ مو هستند
استرستان را کنترل کنید. ما میدانیم که کنترل و کاهش استرس ظاهراً ساده اما در واقع کار سختی است؛ اما با کمک تکنیکهای کنترل استرس بهتر میتوانید به خودتان کمک کنید. مدیتیشن، ذهنآگاهی و یوگا و تنفس عمیق از روشهای ثابتشدهٔ تسکین استرساند.
غذاهای آنتیاکسیداندار بخورید. تحقیقات نشان میدهد داشتن یک رژیم غذایی پُر از میوهها و سبزیهای آنتیاکسیدان دار از استرس اکسیداتیو در بدن میکاهد. بعضی از قویترین آنتیاکسیدانهای خوراکی شامل پرتقال، بروکلی و فلفلدلمهای (ویتامین C)، آووکادو و سبزیجات برگدار (ویتامین E) و هویج و سیبزمینی شیرین (کاروتنوئیدها) میشوند.
. با نظر پزشکتان روزانه مولتیویتامین مصرف کنید. مصرف دورهای مولتیویتامین کمک میکند تا مطمئن شوید تمام ویتامینها و املاح ضروری برای سلامت موهایتان را دریافت میکنید. ویتامین B12 و D و املاحی مانند کلسیم و آهن برای پیشگیری از زود سفیدشدن موها بسیار مفیدند.
سیگار نکشید. ما میدانیم که دود سیگار یک عامل بزرگ برای استرس اکسیداتیو است و این عادت ناسالم باعث سفیدشدن موها میشود.
زینک (روی) را دریابید: زینک یک ماده معدنی است که مسئولیت محافظت از سلولها و DNA در برابر مهاجمان برعهده دارد و به همین دلیل است که خیلیها زینک را داروی سرماخوردگی میدانند. همچنین زینک به بدن کمک میکند پروتئین بسازد و کمبود آن بر سلامت موها اثر میگذارد. زینک بهوفور در حبوبات، غلات کامل و گوشت قرمز وجود دارد.
بیوتین را فراموش نکنید: خیلی از کارشناسان عقیده دارند بیوتین میتواند موها را قویتر و ضخیمتر کند. تحقیقات نیز نشان داده کمبود بیوتین میتواند در زود سفیدشدن موها نقش داشته باشد.
حواستان به آهن دریافتیتان باشد: اگر موهایتان زود سفید شدهاند عجیب نیست اگر علت آن کمبود آهن باشد. آهن یک ماده معدنی ضروری است که به تولید هموگلوبین در سلولهای خونی کمک میکند. ضمناً هموگلوبین مسئول انتقال اکسیژن در سراسر بدن است.