ممنوعیتهای مشروط در ازدواج شامل موارد متعددی میشود. برخی از ازدواجها تحت شرایطی ممنوع هستند و اگر موانعی که وجود دارد برداشته شود، این ممنوعیتها از بین میروند و دختر و پسر میتوانند با یکدیگر ازدواج کنند. غیر از ممنوعیت ازدواج با محارم این ازدواج ها هم ممنوع است
ممنوعیتهای ازدواج در برخی موارد موقتی یا مشروط است.
یکی از ممنوعیتهای مشروط در ازدواج در مورد ممنوعیت ازدواج با دو خواهر همزمان است. این ممنوعیت پس از جدایی از یک خواهر و پایان یافتن عده وی از بین میرود و مرد میتواند با خواهر همسر سابقش ازدواج کند و چنین ازدواجی ممنوعیتی ندارد.
ازدواج با برادرزاده و خواهرزاده زن یکی دیگر از ممنوعیتهای مشروط در ازدواج است. این ازدواج مشروط به اجازه زن است و اگر زن اذن چنین کاری را به مرد ندهد، این ازدواج باطل است. لازم به ذکر است در شرایطی که زن اجازه این ازدواج را به مرد میدهد چنین ازدواجی صحیح است. نکته مهمی که باید بیان کنیم آن است که در ازدواج با خاله یا عمه زن نیز نیاز به اذن او هست.
از ممنوعیتهای مشروط در ازدواج، زمانی است که زن مسلمان با مرد غیرمسلمان ازدواج کرده است. این ازدواج جایز نیست؛ بنابراین اگر فرد تغییر دین دهد میتواند با زن مسلمان ازدواج کند.
ازدواج یک زن ایرانی با تبعه خارجی در مواردی هم که مانع قانونی ندارد، منوط به اجازه مخصوص از طرف دولت بوده و پس از کسب اجازه، این ازدواج از حالت ممنوع خارج میشود.
یکی دیگر از ممنوعیتهای مشروط در ازدواج موردی است که زن سه مرتبه متوالی با مردی ازدواج کرده باشد و مطلقه شده و بر مرد حرام شده باشد. مگر اینکه با ازدواج دائم به عقد مرد دیگری در آمده باشد و با وی رابطه داشته باشد سپس از او طلاق گرفته و با همسر سابق خود مزدوج شود.
دولت میتواند ازدواج بعضی از مستخدمین و مأمورین رسمی و محصلین دولتی را با زنی که تبعه خارجه باشد موکول به اجازه مخصوص نماید. (مانند برخی از کارکنان دیپلماتیک)