در فرهنگ ایرانی و آسیایی استفاده کردن از ادویهها و به خصوص زردچوبه در غذاها بسیار دیده میشود. به همین خاطر بهتر است بدانیم ادویه مورد نظر چه ویژگیهایی دارد. به عقیده بسیاری از افراد زردچوبه صرفاً جنبه رنگ دهی به غذا دارد و نمیتوانیم خواص دیگری را از آن انتظار داشته باشیم. این در حالی است که کاملاً اشتباه بوده و باید بگوییم که زردچوبه و ماده فعال آن کورکومین میتوانند هم خواص دارویی و هم خواص درمانی داشته باشند.
معرفی گیاه زردچوبه
ابتدا بهتر است گیاه زردچوبه را از نگاه دیگری ببینیم. زردچوبه چیست؟ زردچوبه (به انگلیسی: turmeric) گیاهی است که از خانواده زنجبیل میباشد و ریشهی زرد رنگی دارد. این گیاه یک و نیم متر طول و ساقههای متورم گونه دارد و به شکل سنبل گل میدهد. گلهای گیاه زردچوبه نیز دارای رنگهای سبز مایل به زرد است. زردچوبه در مناطق گرمسیری مانند هند، ایران و تایلند رشد میکند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، زردچوبه دارای ترکیبات مختلفی است. ماده فعال اصلی زردچوبه، کورکومین (curcumin) نام دارد که خواص ضد التهابی، ضد اکسیدانی و ضد باکتریایی زردچوبه به این ماده بازمی گردد. اسیدهای والرینیک، فلاندرن، کاپریلیک و سابی نیل از جمله مهمترین ترکیبات دیگر این ماده هستند. البته مواد دیگری نیز همچون برونئول و تورمرول نیز در زردچوبه یافت میشوند.
از زمانهای قدیم، زردچوبه در آشپزی به عنوان ادویه و رنگ دهنده استفاده میشد. اما خواص دارویی و بهداشتی آن نیز دریافت شده و به مرور زمان، بیشترین توجه به خواص سلامتی آن معطوف شد. از طریق مصرف زردچوبه به صورت پودر، عصاره، کپسول یا به عنوان ادویه در غذاها میتوانید از خواص زردچوبه، این گیاه مفید برای سلامتی خود بهرهمند شوید. مثلاً زردچوبه میتواند به بهبود عملکرد گوارش، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهابات مفصلی، حفظ سلامت مغز و قلب و کاهش خطر بروز بعضی از بیماریها کمک کند.
معرفی مهمترین خواص درمانی زردچوبه
بر اساس تحقیقاتی که تاکنون بر روی این ادویه انجام شده است، خواص بسیار زیادی را برای آن پیدا کردهاند. با این وجود در این قسمت سعی کردهایم تا به مهمترین خاصیتهای این گیاه اشاره کنیم. شناخت مهمترین خواص زردچوبه برای بدن سبب میشود تا بتوانید به شکل بهتر و راحتتری از این به بعد از زردچوبه در غذاهای خود استفاده کنید.
زردچوبه و لاغری
حتی اگر جزء افرادی هستید که اضافه وزن دارید و به دنبال کم کردن وزن خود هستید، میتوانید از زردچوبه برای این منظور استفاده کنید. به دلیل وجود آنتی اکسیدانهای طبیعی در زردچوبه، میتوانیم بگوییم که این ماده برای کاهش وزن و چربی سوزی اهمیت بسیار زیادی دارد. مسلماً نمیتوانید در غذاهای خود از زردچوبه زیادی استفاده کنید؛ بنابراین بهتر است به سراغ نوشیدنی شیر طلایی بروید. این نوشیدنی از شیر، روغن نارگیل و زردچوبه تشکیل شده است که میتواند اثر فوقالعاده زیادی را بر روی کاهش وزن شما داشته باشد.
خواص زردچوبه در درمان بیماریهای گوارشی
زردچوبه خواص بسیاری در درمان بیماریهای گوارشی دارد. این گیاه میتواند به بهبود عملکرد گوارش کمک کند و درمان برخی از مشکلات مربوط به سیستم گوارشی را تسهیل نماید. یکی از خواص زردچوبه در این زمینه، تقویت عملکرد کبد است. زردچوبه میتواند به تنظیم فعالیت آنزیمهای کبدی کمک کند و فرآیند هضم و جذب مواد مغذی را بهبود بخشد.
همچنین، خواص ضد التهابی زردچوبه میتواند در کاهش التهابات مرتبط با بیماریهای گوارشی مانند التهاب رودهها (کولیت) و التهاب معده (گاستریت) موثر باشد. زردچوبه همچنین میتواند به بهبود علائم سندرم روده تحریکپذیر (IBS) کمک کند. خواص ضد التهابی و ضد تشنج زردچوبه میتواند به کاهش التهاب و تسکین دردهای مرتبط با IBS کمک کند.
بعضی مطالعات نشان دادهاند که مصرف زردچوبه میتواند در کاهش علائم زخم معده و زخم دوازدهه مؤثر باشد. خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی زردچوبه میتواند به بهبود التهابات معده و کاهش رشد باکتری هلیکوباکتر پیلوری، که عامل اصلی زخم معده است، کمک کند.
خواص زردچوبه در درمان بیماریهای التهابی
خاصیت ضد التهابی قوی زردچوبه میتواند در کاهش التهابات بدن و تسکین علائم بیماریهای التهابی مؤثر باشد. کورکومین، ماده فعال اصلی زردچوبه، خواص ضد التهابی قوی دارد. این ماده میتواند به تنظیم عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند و فعالیت آن را تنظیم نماید. این خاصیت ضد التهابی زردچوبه میتواند در کاهش التهابات مرتبط با بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید، آسم، آلزایمر، اپتیک نوریتیس و برونشیت مزمن موثر باشد.
به علاوه، زردچوبه میتواند در کاهش علائم و عوارض بیماری التهابی رودهها (کرون) و التهاب رودههای غیر اختصاصی (UC) مفید باشد. خواص ضد التهابی زردچوبه میتواند به تسکین التهابات معده و روده کمک کرده و عوارضی مانند درد شکم، اسهال و خونریزی را کاهش دهد.
خواص زردچوبه و جلوگیری از ابتلا به انواع سرطانها
تحقیقات نشان داده است که ترکیبات فعال موجود در زردچوبه میتوانند در پیشگیری از رشد و گسترش سلولهای سرطانی موثر باشند. یکی از خواص زردچوبه در این زمینه، خاصیت ضد اکسیدانی قوی آن است. همان طور که میدانید آنتی اکسیدانهای زیاد و بسیار قوی در زردچوبه وجود دارد. از جمله مهمترین کاراییهایی که آنتی اکسیدانها در بدن انسان میتوانند داشته باشند مربوط به جلوگیری از بروز انواع سرطانها و همچنین کمک به درمان و از بین بردن سلولهای سرطانی میشود.
آنتیاکسیدانهای موجود در زردچوبه میتوانند در مقابله با آسیبهای اکسیداتیو و پیشگیری از آسیب به DNA سلولها کمک کنند، که این مسئله میتواند به جلوگیری از رشد غیرطبیعی و تغییرات سلولی که میتوانند به سرطان منجر شوند، کمک کند.
همچنین، زردچوبه دارای خواص ضد التهابی قوی است. التهابات مزمن میتوانند فرآیند رشد سرطان را تسریع کنند. خواص ضد التهابی زردچوبه میتوانند به کاهش التهابات مرتبط با سرطان و مهار رشد سلولهای سرطانی کمک کنند. انواع مختلف سرطانها را میتوانند با استفاده از زردچوبه درمان کنید. هرچند که زردچوبه میتواند به عنوان یک عنصر پیشگیری از سرطان مفید باشد، اما برای درمان و مقابله با سرطان، باید با روشهای پزشکی متمرکز همراه شود.
خواص زردچوبه در جلوگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی
خواص زردچوبه در حفظ سلامت قلب و عروق به دلیل ویژگیهای خاصی مانند خاصیت ضد التهابی و ضد اکسیداسیونی آن است. بسیاری از بیماریهای قلبی که امروزه وجود دارند، در اثر مصرف غذاهای نامناسب و چرب رخ میدهند. زردچوبه میتواند چربی خون را تنظیم کرده و از گرفتگی رگهای خونی جلوگیری کند. از سوی دیگر، این ماده به دلیل آنتی اکسیدانهایی که دارد سبب میشود تا سلامت قلبی شما به شکل مناسبی تضمین شود.
یکی از خواص زردچوبه در این زمینه، تقویت عملکرد قلب است. مصرف زردچوبه میتواند به تنظیم فشار خون، کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و اکسیداسیون آن، و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) کمک کند. این خواص میتوانند در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی مانند آنژین صدری، ایسکمی قلبی و سکته قلبی مفید باشند.
علاوه بر این، خواص ضد التهابی زردچوبه میتوانند در کاهش التهابات مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی مؤثر باشند. التهابات مزمن میتوانند به آسیب رساندن به دیوارهی عروق، تشکیل پلاک آترواسکلروتیک و بروز چسبندگی پلاکها منجر شوند. زردچوبه میتواند به کاهش این التهابات کمک کند و در نتیجه، خطر بروز بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد.
خواص زردچوبه و قند خون (کنترل دیابت)
یکی از بزرگترین عوارض زردچوبه برای بدن که با مصرف بیرویه این ماده شاهدش خواهید بود، مربوط به دیابت و افزایش قند خون میشود. با این حال اگر به اندازه متعادل و مناسب از زردچوبه استفاده کنید، متوجه میشوید که این ماده سطح انسولین خون را متعادل میکند و در کاهش و تنظیم قند خون شما میتواند مؤثر واقع شود. صرفاً توجه داشته باشید که نباید مصرف آن را بیش از حد کنید.
خواص زردچوبه برای پوست و مو
خاصیت ضد التهابی زردچوبه میتواند در کاهش التهابات پوست مانند جوش، آکنه و التهابات پوستی دیگر مفید باشد. این گیاه میتواند به تسکین قرمزی و تورم پوست کمک کند و بهبودی را تسریع بدهد. همچنین زردچوبه دارای خاصیت ضد باکتریایی است که میتواند در درمان عفونتهای پوستی ناشی از باکتریها مؤثر باشد. در ضمن، خواص ضد قارچی زردچوبه میتواند در کاهش عفونتهای قارچی پوستی مانند قارچ پا و قارچ ناخن کمک کند.
زردچوبه میتواند به بهبود لکههای پوستی نیز کمک کند. خواص ضد اکسیدانی آن میتواند در مقابله با آسیبهای ناشی از اکسیداسیون پوست و کاهش تولید ملانین (پیگمانتاسیون) موثر باشد. این خاصیت میتواند در کاهش لکههای تیره، لکههای خورشیدی و علائم پیری پوست کمک کند. ماسکها و پوششهای پوستی حاوی زردچوبه نیز میتوانند در بهبود تنظیم چربی پوست، تقویت مروگردانی خون، و روشنکردن و رفع تیرگیهای پوست موثر باشند.
رفع سیاهی دور چشم
برخی از افراد بنا به دلایلی همچون کم خوابی، کم خونی و... دارای سیاهیهای دور چشم هستند. این موضوع میتواند تأثیر نامناسبی را بر روی ظاهر فرد داشته باشد. استفاده کردن از زردچوبه و تهیه خمیر زردچوبه سبب میشود تا این موضوع برطرف شود. با ترکیب زردچوبه، آبلیمو، آب گوجه فرنگی و آرد میتوانید این خمیر را تهیه کرده و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه اجازه دهید تا در قسمت مورد نظر باقی بماند.
درمان انواع جوش و آکنه
جوش و آکنه به دلیل چربی زیاد پوست بروز میکنند. همین موضوع سبب میشود تا بتوانید از زردچوبه برای حل این مشکل نیز استفاده کنید. زردچوبه میتواند چربیهای اضافی پوست را از بین برده و به راحتی پوست شما را به نوعی لایهبرداری کند.
جلوگیری از ریزش مو
کورکومین یکی از مهمترین موادی است که در زردچوبه یافت میشود. همین ماده است که سبب زرد رنگ شدن این ادویه شده است. برای آن که بتوانید از ریزش موهای خود جلوگیری کنید، بهتر است مصرف زردچوبه را در رژیم غذایی خود داشته باشید، زیرا کورکومین موجود در آن سبب جلوگیری از ریزش موهای شما میشود.
کاهش چین و چروکهای پوست
یکی دیگر از مواردی که میتواند مربوط به خواص زردچوبه برای بدن شود، در خصوص خاصیت این ماده در رفع چین و چروکهای پوستی است. برای این کار بهتر است حتماً از آرد زردچوبه به همراه آرد برنج و شیر استفاده کنید. ماسک زردچوبه را باید نیم ساعت بر روی صورت خود قرار دهید و به دفعات زیاد این کار را تکرار کنید تا نتیجه آن را ببینید.
نحوه استفاده از زردچوبه برای پوست
میتوانید یک ماسک صورت با آن تهیه کنید. برای این منظور، یک چهارم یا یک دوم قاشق چایخوری پودر زردچوبه را با ماست یونانی ساده یا مواد دیگری مانند ژل آلوئهورا، آب خیار، روغن زیتون یا روغن بادام شیرین مخلوط کنید. مخلوط را به آرامی و با حرکات رو به بالا روی صورتتان بمالید. بعد از حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، صورتتان را با آب سرد بشویید. اضافه کردن مقدار خیلی کمی از روغن طبیعی زردچوبه به مخلوط، حس لطیفتری به آن میدهد.
توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر روش، تست حساسیت پوست خود را انجام دهید و مطمئن شوید که زردچوبه با پوست شما سازگار است. همچنین، پس از استفاده از زردچوبه، پوست خود را با آب گرم ولرم شستشو دهید تا اثرات زردچوبه را به طور کامل از پوست پاک کنید. پس از شستشو، از یک مرطوبکننده مناسب برای پوست استفاده کنید تا مانع خشکی پوست تان شوید.
خواص زردچوبه و درمان کبد چرب
کبد چرب به دلیل افزایش چربی خون و همچنین مصرف غذاهای چرب و حتی نوشیدنیهای الکلی و... رخ میدهد. این بیماری میتواند بسیار خطرساز بوده و حتی در نهایت شما را نیازمند پیوند کبد نیز کند. یکی از مهمترین خواص زردچوبه برای بدن مربوط به کنترل کردن میزان چربی خون و همچنین درمان علائم کبد چرب توسط این ماده است. اما توجه داشته باشید که نباید در مصرف این ماده زیاده روی کنید، زیرا امکان افت فشار خون و کاهش شدید چربی را در پی خواهید داشت.
زردچوبه و جلوگیری از مشکلات مغزی
مشکلات مختلفی در مغز انسان رخ میدهد که از جمله آنها میتوانیم به زوال عقل، آلزایمر و پارکینسون اشاره کنیم. این موارد جزء رایجترین مشکلات مغزی به حساب میآیند. به همین دلیل نیز بهتر است تا زمانی که وقت داریم از این مشکلات جلوگیری کنیم. التهاب یکی از اصلیترین دلایل بروز آلزایمر است. زردچوبه به دلیل داشتن مادهای به نام کورکومین میتواند از التهاب بیشتر مغز شما جلوگیری کند. از سوی دیگر نیز در زردچوبه آنتی اکسیدانهای بسیار قوی وجود دارد که سبب جلوگیری از رسوب کردن پروتئین در مغز شما میشود.
زردچوبه و جلوگیری از پیری
از دیگر خواص زردچوبه میتوان به جلوگیری کردن این ماده از پیری اشاره کرد. پیری میتواند در مورد تمامی اندامهای بدن صدق کند. به همین دلیل نیز توصیه میشود تا زردچوبه را در رژیم خود داشته باشید و از آن استفاده کنید که بتوانید به خوبی و به سادگی از روند پیر شدن خودتان جلوگیری نمایید.
خواص زرچوبه در درمان افسردگی
افسردگی از جمله بیماریهای رایجی است که این روزها در بین افراد مختلف و به خصوص جوانان دیده میشود. برای جلوگیری کردن از بروز چنین اتفاقی لازم است هم از متدهای مختلف روانشناسی استفاده کنید و هم آن که از مواد غذایی لازم بهرهمند شوید. دو مورد از مواد غذایی موجود در زردچوبه که شامل کورکومین و فلوکستین میشوند، میتوانند خاصیت ضد افسردگی داشته باشند.
خواص زردچوبه برای زنان
یکی از خواص زردچوبه برای زنان، تنظیم هورمونها است. زردچوبه میتواند به تعادل هورمونها در بدن کمک کند و مشکلات مربوط به دوران قاعدگی مانند درد و تنش قاعدگی را کاهش دهد.
خواص ضد التهابی زردچوبه میتوانند در کاهش التهابات مرتبط با بیماریهای زنانه مؤثر باشند. مصرف کردن زردچوبه سبب میشود تا پس از زایمان، روند پاکسازی رحم به شکل بهتری انجام شود. پس از وضع حمل معمولاً باقی مانده جفت و... در رحم وجود دارد که اگر پاکسازی نشود، میتواند سبب بروز عفونت گردد. به همین خاطر نیز بهتر است این موضوع را جدی بگیرید.
زردچوبه برای عفونت رحم نیز مفید است. خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده آن ممکن است در کاهش عفونت رحم مفید باشد. این عصاره گیاهی میتواند به کنترل و کاهش رشد باکتریها و میکروبهای موجود در رحم کمک کند. مهم است بدانید که در صورت عفونت رحم، تشخیص دقیق و درمان مناسب توسط یک پزشک باید انجام شود. زردچوبه تنها میتواند به عنوان یک مکمل مفید در کنترل عفونت رحم استفاده شود و نباید به عنوان جایگزین درمانهای پزشکی استفاده شود.
زردچوبه و درمان سنگ کلیه و سنگ صفرا
یکی دیگر از خواص زردچوبه مربوط به درمان کردن سنگ کلیه و سنگ صفرا میشود. سنگ کلیه و سنگ صفرا از جمله مهمترین مواردی هستند که میتوانند مشکل ساز شوند. برای حل این مشکل میتوانید از مصرف زردچوبه استفاده کنید، اما باید بدانید که زردچوبهها میتوانند در صورت مصرف زیاد خود سبب بروز سنگ صفرا و سنگ کلیه شوند.