بنا بر آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، انتخابات اعضای هیات رئیسه مجلس اعم از رئیس، نواب رئیس و دبیران این هیات، هر ساله و همزمان با روز بازگشایی مجلس در روز هفتم خرداد برگزار میشود؛ اما قرار است این انتخابات برای اجلاسیه سوم، روز چهارشنبه (۴ خرداد ماه) برگزار شود.
هیات رئیسه مجلس دارای ۱۲ پست است که شامل رئیس، ۲ نواب رئیس، ۶ دبیر و ۳ کارپرداز یا ناظر است. این اعضا با رأیگیری و توسط دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتخاب میشوند.
پس از برگزاری انتخابات، اعضای هیات رئیسه جدید مجلس، با قرار گرفتن در جایگاه هیات رئیسه سوگند یاد میکنند و میگویند: «من به عنوان عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در برابر قرآن مجید به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنم که حداکثر توان خود را برای اجرای آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی با مراعات بیطرفی کامل در انجام وظایف به کار گیرم و از هر گونه اقدام مخالف آییننامه اجتناب نمایم.»
رویه همیشگی دیگر این است پس از برگزاری انتخابات هیات رئیسه قوه مقننه، نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب دیدار خواهند کرد که به گفته سلیمی، عضو هیات رییسه فعلی، امسال هم این دیدار در روز چهارشنبه و پس از تعیین هیات رییسه جدید برگزار خواهد شد.
هیات رییسه مجلس تغییر خواهد کرد؟
مجلس شورای اسلامی در هفتههای اخیر روزهای داغ و حاشیه داری را گذرانده است؛ از ماجرای سفر نزدیکان رییس مجلس به ترکیه گرفته تا نطقهای تند و آتشین درباره اجرای سیاستهای اقتصادی دولت، همگی موجب شدند که قوه مقننه بر خلاف سال گذشته بیشتر در معرض نگاه و نقد عمومی قرار گیرد و چشم و گوشهای زیادی را به سوی خود جلب نماید.
همین حاشیهها باعث شد که این سوال به طور جدی مطرح شود که ترکیب هیات رییسه مجلس برای دور جدید دچار چه تغییراتی خواهد شد و از همه مهمتر اینکه آیا محمد باقر قالیباف با توجه به واکنشهای عمومی که به ماجرای جنجالی سفر نزدیکان وی به ترکیه وجود داشت، همچنان در راس این قوه قرار خواهد گرفت یانه؟!
در چند روز مانده به سومین انتخابات برای اجلاسیه سوم مجلس یازدهم، بازار گمانهزنیها برای آرایش هیات رئیسه آتی داغ شده است و هرازگاهی برخی نمایندگان اسامی را مطرح میکنند که آن افراد در حال لابی با سایر نمایندگان هستند تا بتوانند برای تصاحب صندلی هیات رئیسه برای خود رأی جمعآوری کنند. در همین ارتباط نامهای زیادی شنیده شده، اما تاکنون آنچه تا حدی قطعیت یافته، حضور چهرهها و افراد زیر در رقابتهای انتخاباتی هیات رییسه مجلس شورای اسلامی است.
کاندیداهای ریاست مجلس: محمد باقر قالیباف، الیاس نادران، فریدون عباسی، (نام مرتضی آقا تهرانی هم مطرح شده، اما تاکنون خبر رسمی به نقل از وی درباره حضور در این انتخابات منتشر نشده است)
کاندیداهای نواب رییس مجلس: علی نیکزاد، عبدالرضا مصری، حجتالاسلام مجتبی ذوالنوری، حجتالاسلام محمدرضا میرتاجالدینی، حمیدرضا حاجیبابایی، ابراهیم عزیزی (نماینده کرمانشاه)، حجتالاسلام نصرالله پژمانفر، محمدمهدی زاهدی
کاندیداهای دبیران هیات رییسه: سید ناصر موسویلارگانی علی کریمی فیروزجائی حسینعلی حاجیدلیگانی روحالله متفکرآزاد محسن دهنوی محمد رشیدی
کاندیداهای ناظران هیاترئیسه: علیرضا سلیمی، محمدحسین فرهنگی، محسن پیرهادی، سید نظامالدین موسوی، علی رضایی
همچنین باید خاطرنشان کرد که جلسات آتی مجلس در کم یا زیاد شدن لیست کاندیداها، نقش مهمی داشته و ممکن است تا روز چهارشنبه ـ که انتخابات برگزار میشود ـ این لیست به خصوص در بخش دبیران و ناظران هیات رییسه دچار تغییرات زیادی شود.
آن طور که از نمایندگان جناحهای مختلف مجلس شنیده میشود، به رغم همه واکنشهای عمومی به ماجرای سفر جنجالی و همچنین همراهی برخی جناحهای داخل مجلس و افرادی در داخل دولت در افشای این ماجرا و عمومی شدن آن، محمد باقر قالیباف برای یک سال دیگر هم در قامت ریاست مجلس شورای اسلامی حضور خواهد داشت؛ اما شاید این حضور به منزله کسب رای به مانند سال گذشته و حتی تعیین چیدمان مسئولیتهای نهادهای وابسته به مجلس نبوده و ممکن است که در رایزنیهای چند روز آینده در قبال حمایت برخی از جناحها، درمورد تعیین این چیدمانها صحبتهایی مطرح شود و علاوه بر تغییر در هیات رییسه، شاهد تغییرات مدیریتی در نهادهای وابسته به قوه مقننه هم باشیم. همچنین اصولگرایان که به دلیل ملاحظاتی، در این مدت اختلافات گذشته خود با قالیباف را کنار گذشته بودند با صراحت بیشتری به مقابله و نقد وی بپردازند.
قالیباف رییس میماند؛ اما..؟
درباره انتخابات پیش روی هیات رییسه مجلس، ذبیح الله اعظمی، نماینده جیرفت و عنبرآباد به «تابناک» گفت: درباره انتخابات هیات رییسه میتوان گفت که قطعا هیات رییسه مجلس شورای اسلامی در انتخابات چهارشنبه تغییر خواهد کرد، ولی این تغییر شامل حال تغییر رییس نشده و آقای قالیباف رییس میماند.
وی درباره ارزیابی خود از میزان رای قالیباف نسبت به دوره پیش گفت: آقای قالیباف رییس میماند؛ اما قطعا ایشان رای سال پیش را کسب نخواهند کرد، چون هم مساله برخی حاشیهها وجود دارد و هم اینکه آقای نادران به عنوان کاندیدای ریاست مطرح شده اند و وی اطلاعیه پرچالشی را منتشر کرده است که قطعا مجموع این اقدامات میتواند روی رای ریاست مجلس تاثیرگذار باشد.
اعظمی درباره پیش بینی خود از تغییر در دیگر بخشهای هیات رییسه هم خاطرنشان کرد: ترکیب دبیران و ناظران هیات رییسه به احتمال زیاد تغییر خواهد کرد و ممکن است نواب هم دچار تغییراتی شوند و اگر همین نواب فعلی انتخاب شوند با رای شکننده خواهد بود.
این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی درباره تاثیر نتایج انتخابات هیات رییسه بر تغییرات مدیریتی بر ارکان و نهادهای وابسته به مجلس به مانند مرکز پژوهشهای مجلس گفت: احتمال تغییر در این نهادها هم وجود دارد و در جلسات هفته جاری که معمولا از ساعت ۶ صبح برگزار میشود، در رایزنی جناحها و فراکسیونها این موضوعات مطرح خواهد شد.
همچنین حسین امامی راد، نماینده چناران و عضو کمیسیون تحقیقات و آموزش مجلس شورای اسلامی به «تابناک» گفت: درباره انتخابات چهارشنبه، میتوان گفت که آقای قالیباف قطعا رییس خواهد ماند و رای ایشان هم شاید دچار تغییراتی نسبت به دوره گذشته نشود؛ اما امکان تغییر در هیات رییسه وجود دارد، چون افراد زیادی برای این سمتها کاندیدا شده اند و این بخش از هیات رییسه دچار تغییرات خواهد شد.