آفت‌های خطرناک و سرطانی کدامند ؟

آفت دهانی در دو نوع مختلف وجود دارد که با زخم کوچکی در دهان ایجاد می‌شود، ولی این زخم امکان دارد که منجر به آفت سرطانی شود، ولی بیماران به این موضوع توجه ندارند.

آفت‌های دهان نشانی از سرطان دهان است؟ 

آفت دهانی در واقع زخمی سطحی، کوچک و خوش خیم، اما دردناکی هستند که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لب ها، روی کامنرم، زیر زبان و روی غشاء لثه به وجود می‌آیند. علل مختلفی در بروز آفت وجود دارد آفت در دهان می‌تواند منشأ ارثی و یا ریشه در ضعف سیستم ایمنی بدن داشته باشد، همچنین ممکن است توسط یک عامل محیطی مشترک مثل یک نوع ماده‌ی غذایی خاص و آلرژی زا بروز کند.

انواع آفت‌های دهان 

آفت‌های دهانی به دو نوع تقسیم می‌شوند؛ اولین نوع آن ساده و نوع دوم آفت پیچیده است. نوع پیچیده آفت، غیرمعمول بوده و اغلب در افرادی دیده می‌شود که قبلا به این بیماری دچار شده اند. علت آفت دهان و مکانیسم به وجود آمدن آن هنوز به درستی مشخص نشده است، اما به نظر می‌رسد واکنش‌های ایمنی بدن بیمار و آسیب دیدن بافت دهان از علل اصلی آفت‌های دهانی ساده باشد. 

آفت دهان معمولا به شکل گرد یا بیضی و به رنگ سفید یا زرد می‌باشد که دورتا دور آن قرمز است. ممکن است قبل از بروز آفت، محیط دهان شما دچار سوزش یا خارش شود. 

باید توجه داشت که آفت دهانی برخلاف تاول‌های ایجاد شده در اثر تب شدید و یا زخم‌های با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال، هرگز در ناحیه بیرون از دهان و در صورت ایجاد نمی‌شود و به هیچ وجه مسری نمی‌باشند.

علل بروز آفت دهان 

همانطور که ذکر شد علت مشخص و اصلی برای ایجاد آفت تا کنون یافت نشده است، اما گاهی برخی از مواد غذایی زمینه بروز آفت‌های دهانی را فراهم می‌کند که این نوع آفت‌ها با علائم آلرژیک همراه هستند.

بعضی از خوراکی‌های خاص همچون مرکبات و یا میوه‌های حاوی اسید همچون کیوی، لیمو، پرتقال، آناناس، سیب، انجیر، گوجه فرنگی و توت فرنگی می‌توانند باعث ایجاد زخم و آفت در روی زبان و در دهان شوند بنابراین اگر بعد از چند بار مصرف این مواد غذایی متوجه این موضوع شدید باید از مصرف آن‌ها پرهیز کنید.

علاوه بر این خستگی و استرس نیز می‌تواند زمینه بروز آفت دهانی را فراهم کند.

تشخیص آفت دهان 

آفت‌ها از یک یا چند نقطه دردناک و قرمز رنگ که مرکز آن سفید یا زرد رنگ است تشکیل می‌شوند و به مرور زمان تبدیل به زخم می‌شود. این زخم‌های دهانی اگر با علائمی همچون تب، ناراحتی عمومی و یا تورم غدد لنفاوی همراه شود دیگر نباید نسبت به آن بی تفاوت بود.

بعد از یک هفته از ظاهر شدن آفت ساده در دهان معمولا، درد از بین می‌رود و تا بهبودی کامل آفت، سه هفته طول می‌کشد. در اکثر موارد، آفت دهان بدون درمان خاصی و در مدت ۱۰ روز بهبود می‌یابد، شستشوی مداوم دهان با دهانشویه‌ها و یا آب نمک در رفع آفت، تاثیر دارد.

آفت‌های خطرناک و سرطانی. 

اما گاهی پس از گذشت چندین روز، اثری از رفع و بهیودی آفت در دهان دیده نمی‌شود و درمان‌های معمولی روی آن تاثیری نمی‌گذارد. این گونه آفت ها، از نوع پیچیده هستند که از نشانه‌های اولیه سرطان دهان می‌باشند که فقط و فقط باید علت آن‌ها توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود.

شیوع سرطان در سال‌های اخیر، اغلب به دلیل تغذیه غلط و نامناسب، استفاده از فست فود، مواد نگهدارنده، آلودگی هوا و استرس‌های روحی و روانی است. همچنین آلودگی‌های کارخانه هاو آلودگی‌های صوتی در بروز سرطان زبان و انواع دیگر نقش مستقیم دارد. گرایش جوانان به مصرف سیگار، قلیان‌های طعم دار، مواد مخدر صنعتی و جویدنی ازعوامل دیگر بروز سرطان زبان است که در مراحل اولیه، به صورت آفت‌های سخت درمان بروز می‌کند. با توجه به کاهش سن ابتلا به سرطان در جامعه نباید نسبت به شناسایی عوامل بروز آن بی تفاوت بود.

چنانه در مطالب قبلی بخش سلامت نمناک با محوریت سرطان دهان گفته شد سرطان دهان ممکن است در ابتدا به شکل آفت و زخم در همین ناحیه ظاهر شود. معمولا یک آفت مربوط به سرطان دهان به وجود می‌آید که هیچ علت مشخصی نظیر زخمی شدن با یک دندان تیز برای ایجاد آن وجود ندارد. این نوع آفت‌ها معمولا بیش از ۳ هفته در دهان باقی می‌مانند که در صورت تداوم ماندن آن‌ها در دهان، باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

آفت‌های ایجاد شده توسط سرطان معمولا بر روی زبان و یا زیر آن پدیدار می‌شوند، اما ممکن است گاهی در نقاط دیگر دهان نیز دیده شوند. تشخیص زودهنگام نوع سرطانی آفت ها، منجر به موفقیت در درمان می‌شود، اما اگر سرطان زبان، دیر تشخیص داده شود، درمان آن نیز با سختی همراه می‌شود.

هر زخمی که در دهان به وجود می‌آید نشانه سرطان نیست، اما همانطور که ذکر شد اگر آفت‌های دهانی پس از گذشت سه هفته درمان نشود باید برای برسی سیستم ایمنی به پزشک مراجعه کرد، زیرا نقص سیستم ایمنی زمینه بروز آفت را دو برابر می‌کند، این شرایط بیشتر در افرادی که از بیماری‌های زمینه‌ای خود اطلاع ندارند بیشتر ظاهر می‌شود.

بروز آفت اگرچه دردناک و ناخوشایند است، اما می‌تواند یکی از علایم بیماری‌هایی همچون سرطان باشد. به همین دلیل از درمان‌های خانگی و خودسرانه خودداری شود و هر چه سریع‌تر باید به پزشک مراجعه کرد.