شاید بتوان با قطعیت گفت که آدمِ بیراز وجود ندارد. اما به گفته روانشناسان، ترسهای ما از پیامدهای فاشسازی راز اغراقآمیز است.
به گزارش راهنماتو، محققان تحقیقی با ۱۲ آزمایش متفاوت روی صدها مشارکتکننده انجام دادند و نتایج آن را در نشریه Personality and Social Psychology منتشر کردند.
محققان میگویند: «نگهداری رازهای بینفردی که مضمونی منفی دارند میتواند سلامت فرد را به خطر بیندازد، با اینحال مردم اغلب اطلاعات مربوط به رازهای منفیشان را از دوستان، خانواده و عزیزانشان مخفی نگه میدارند تا شهرت و آبرویشان حفظ شود.»
«نتایج ۱۲ آزمایشی که درباره نگرانیهای مربوط به آبرو انجام شده است، نشان میدهد که این نگرانیها اشتباه مقایسگذاری شدهاند که باعث میشود موانعی اشتباه بر سر راه صداقت در روابط ایجاد کنند.»
محققان تعدادی سناریو، شامل چند سناریوی فرضی به شرح زیر را بررسی کردند:
«فرض کنید با آدم ایکس در رابطه هستید. رابطه شما با ایکس قوی است. به نحوی که با هم درباره همه چیز آزادانه گفتگو میکنید و به ارزشهای هم احترام میگذارید. اما ایکس چیزی را درباره شما نمیداند و آن اینکه طی یکسال اخیر شما در محل کار سیگار میکشیدید و یک هفته قبل تصمیم گرفتید آن را ترک کنید. ایکس نمیداند، چون شما لباسهایتان را عوض میکردید و صرفا برای آنکه با همکارانتان پیوند قویتری برقرار کنید، در اوقات بیکاری با آنها سیگار میکشیدید. شما درباره سایر ابعاد زندگیتان با ایکس شفاف بودهاید، اما هرگز درباره سیگار کشیدنتان چیزی به او نگفتهاید. از اینکه یکسال گذشته سیگار کشیدهاید پشیمان هستید و پشیمانید که ایت عادت را از ایکس مخفی نگه داشتهاید.»
محققان دریافتند در سناریوهایی مثل این، شخصِ رازدار بیشتر از آنکه نگران آنچه واقعا رخ داده است باشد، نگران قضاوت کسانی است که راز او را میشنوند.
آمیت کومار، استادیار تحقیقات بازار در دانشگاه تگزاس، میگوید: «وقتی به افشا کردن اطلاعات منفی درباره خودمان فکر میکنیم، روی محتوای پیام تمرکز میکنیم. اما گیرندگان پیام به خصلتهای مثبتی مثل صداقت، اعتماد و آسیبپذیری، که برای افشا کردن راز ضروری هستند، فکر میکنند.»
این نکته درباره انواعی از روابط ـ از غریبهها تا شرکا و دوستان ـ و درباره انواعی از رازهای بزرگ و کوچک ـ صدق میکند. با اینحال تحقیقاتی هستند که صرفا به رازهای مثبت پرداختهاند و نتایج متفاوتی به دست آوردهاند.»
کومار میگوید: «بزرگی آنچه فاش میکنید روی ارزیابی مردم اثر میگذارد؛ با این حال، روی انتظارات شما از این ارزیابیها نیز اثر میگذارد.»
محققان میگویند نگهداری این رازهای منفی اثرات منفی روی سلامتی رازداران دارد.
«مخفی نگهداشتن اطلاعات منفی به مثابه راز باری سنگین روی شانههای رازدار میگذارد که میتواند با ایجاد حس شرم و گناه برای نگهداری این اطلاعات از شرکایش در یک رابطه، سلامتی و بهبودی او را به خطر بیندازد.»