دانه‌های خوش‌یمن برای سفره هفت‌سین | نماد برکت ایرانی‌ها کدام است

ما بی آنکه بدانیم چرا از 10 روز مانده به سال جدید گندم یا عدس را سبز می‌کنیم یا اینکه هر طوری شده برای سفره هفت سین خود سبزه می‌خریم و نمی‌گذاریم سفره‌ ما بدون سبزه باشد و روز ۱۳ بدر آن را به آب روان می‌سپاریم. آیا فلسفه‌ی این کار را می‌دانید؟

در ایران باستان رسم بر این بود که بیست و پنج روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان دوازده ستون از خشت خام برپا می‌ساختند و بر هرکدام یک نوع غله می‌کاشتند و معتقد بودند اگر سبزه‌ها خوب بروید سال پر برکتی است.

در ایران باستان دانه‌های گندم، جو، برنج، لوبیا، عدس، ارزن، باقلا، نخود و کنجد را بر این ستون‌های خشتی می‌کاشتند و روز ششم فروردین آن‌ها را برمی چیدند و به نشان برکت و باروری در تالار‌ها پخش می‌کردند و معمولا سه قاب از سبزه به نماد اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک بر خوان می‌گذاشتند و اغلب کنار آن‌ها گندم، جو و ارزن که نقش مهمی در خوراک مردم داشتند سبز می‌کردند تا سبب فراوانی این دانه‌ها در سال جدید گردد.

امروزه نیز آن چیزی که وجودش بر سر سفره هفت سین ضرورت دارد، سبزه است. مردم یزد از نیمه اسفند به سبز کردن سبزه در کاسه و بشقاب و حتی بر روی کوزه‌های سفالی می‌پردازند. زرتشتیان رویش سبزه را در نوروز نشان تازه شدن زندگی و فصل رویش دانه‌ها که خود برکت زندگی محسوب می‌شود، می‌دانند.

در گذشته زرتشتیان یزد بیشتر “تره تیزک” را که در گویش خود بدان “ششه” می‌گویند بر روی کوزه‌های سفالی سبز می‌کردند. دانه‌هایی که امروزه کشت می‌شود بیشتر گندم و عدس است، ولی ماش و تره تیزک را نیز سبز می‌کنند.

در ایران کهن بـیست و پنج روز پیش از نوروز در میدان شهر دوازده ستون از خشت خام بر پا می‌شد، بر ستونی گندم، برستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، کاجیله، ارزن، ذرت، لوبـیا، نخود، کنجد، عدس و ماش می‌کاشتـند و در ششمین روز فروردین، با سرود و ترنم و شادی، این سبزه‌ها را می‌کندند و برای فرخندگی به هر سو می‌پراکندند.

امروز، در همهً خانه‌ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف‌های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب و کوزه، دانه هایی، چون گندم، عدس، ماش و … می‌کارند و موقع سال تحویل آن را به نشانه طراوت و سرسبزی و سر زندگی بر سر سفره هفت سین می‌گذارند.

در برخی از شهر‌های آذربایجان، سومین چهارشنبه به خیس کردن و کاشتن گندم و عدس برای سبزه‌های نوروزی اختصاص دارد. این سبزه‌ها را در خانواده‌ها تا روز سیزده نگه داشته، و در این روز زمانی که برای ” سیزده بدر ” از خانه بـیرون می‌روند، در آب روان می‌اندازند.

وب‌سایت: رنگی ‌رنگی