خستگی آدرنال یک تشخیص بحث برانگیز است که توسط نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی (DSM-۵) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) منتشر شده و در واقع یک راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی است، به رسمیت شناخته نشده است. گفتنی است که تشخیص نارسایی آدرنال وجود دارد، اما به طور قابل توجهی با خستگی آدرنال متفاوت است.
هرچند خستگی آدرنال به عنوان یک تشخیص پزشکی رسمی شناخته نمیشود، علائمی که فرد احساس میکند کاملا واقعی هستند. نشانههایی نظیر استرس، خستگی، مه مغزی و مشکلات خواب بر زندگی بیمار تاثیر منفی میگذارند. البته چنین علائمی ممکن است به بیماری دیگری هم مرتبط باشند. از این رو تشخیص افتراقی به منظور جلوگیری از ایجاد اشتباه بسیار حیاتی و مهم است.
مکملهایی که برای حمایت از سلامت سیستم آدرنال به بازار دارویی عرضه میشوند، فراوانی و تنوع بالایی دارند. در حالی که مکملها اساسا نمیتوانند خستگی آدرنال را درمان کنند، اما ممکن است بتوانند به رفع علائم مرتبط مانند استرس، بی خوابی و خستگی یاری برسانند.
پاسخ به استرس
هنگامی که استرس رخ میدهد، بدن سیستمهایی را فعال میکند که از ما در برابر خطر محافظت کنند. عوامل استرس زا میتوانند شامل یک موقعیت خطرناک، درد فیزیکی یا هر نوع آسیبی باشند. این فاکتورها همچنین ممکن است به عوامل اجتماعی، محیطی یا کاری مرتبط باشند.
در پاسخ به یک رویداد استرس زا، مغز به اندامهای کوچک بالای کلیهها (غدد فوق کلیوی) سیگنال میدهد تا آدرنالین (اپی نفرین) ترشح کنند. اپی نفرین ضربان قلب را افزایش میدهد و خون بیشتری را به اندامها میفرستد. این ترکیب همچنین باعث آزاد شدن انرژی ذخیره شده برای کمک به پاسخ جنگ یا گریز میشود.
هنگامی که آزادسازی اولیه اپی نفرین کاهش مییابد، محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) وارد عمل میشود. محور HPA بین هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و غدد فوق کلیوی ارتباط برقرار میکند تا هورمون استروئیدی کورتیزول را آزاد کند.
حامیان مفهوم خستگی آدرنال آن را به استرس مزمن نسبت میدهند که بر توانایی غدد فوق کلیوی در راستای تولید هورمون ها، یعنی کورتیزول، تاثیر میگذارد. استرس طولانی مدت منجر به افزایش مداوم سطح کورتیزول میشود که میتواند بر سلامت مغز، سیستم متابولیک و ایمنی اثر منفی بگذارد.
مکملهای مورد استفاده به منظور کمک به درمان خستگی آدرنال بسیار متنوع هستند. با این حال، شواهد قطعی در جهت تایید ۱۰۰ درصدی استفاده از این محصولات برای کاهش استرس، علائم خستگی و در نهایت رفع خستگی آدرنال در دست نیست.
برخی از مکملهای مفید برای حمایت از آدرنال ترکیبی از مواد مختلف هستند. برای مثال مکملهای حاوی ترکیبی از ویتامینهای گروه ب، منیزیم، چای سبز و گیاه رودیولا رزا سطح استرس را کاهش داده و کیفیت خواب را بهبود میبخشند.
جینسنگ
جینسنگ از ریشه خشک شده گیاه Araliaceae به دست میآید. به طور کلی دو نوع اصلی جینسنگ وجود دارد؛ جینسنگ پاناکس و جینسنگ آمریکایی که هر کدام اثرات متفاوتی بر بدن دارند.
برخی از دادهها نشان میدهند که جینسنگ خستگی را در افراد سالم کاهش میدهد. تحقیقات دیگری هم در دست هستند که از مصرف مکملهای جینسنگ برای کاهش خستگی ناشی از بیماری حمایت میکنند. با این حال، دوز مصرفی و مدت زمان استفاده به طور قابل توجهی میان مطالعات مختلف متفاوت هستند.
هرچند به طور دقیق مشخص نیست که جینسنگ چگونه بر سلامت روان تاثیر میگذارد، برخی تحقیقات نشان داده اند که این ترکیب ممکن است بر فعالیت مغز برای بهبود عملکرد شناختی و افزایش سطح انتقال دهندههای عصبی (مواد شیمیایی که به نورونها اجازه برقراری ارتباط با یکدیگر را میدهند) تاثیر بگذارد.
از مکملهای مناسب برای خستگی آدرنال
آشواگاندا
آشواگاندا با نام علمی Withania somnifera، درختچهای است که در طب آیورودا (نظام باستانی پزشکی هند) به دلیل توانایی آن در کمک به افراد برای سازگاری با استرس شهرت زیادی دارد.
تحقیقات نشان میدهند که آشواگاندا ممکن است سطح کورتیزول را کاهش دهد و علائم استرس، افسردگی و اضطراب را از بین ببرد.
دوز و مدت زمان مصرف مکملهای دارویی حاوی آشواگاندا به خوبی مشخص نشده است. به نظر میرسد که عصاره این گیاه استرس را در دوزهای ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم تسکین میدهد و ممکن است در دوزهای تا ۱۲۰۰۰ میلی گرم در روز برای اضطراب نیز مفید باشد.
هرچند تحقیقات بسیار امیدوارکننده هستند، اطلاعات بیشتری برای اثبات اثرات آشواگاندا بر علائم مربوط به خستگی آدرنال مورد نیاز است.
رودیولا رزا
رودیولا رزا یک گیاه دارویی است که در سراسر جهان برای کاهش استرس و اضطراب استفاده میشود.
با وجود آن که مکمل Rhodiola rosea ممکن است سطح اضطراب و استرس را کاهش دهد، تحقیقات در مورد اثرات Rhodiola rosea بر سطح کورتیزول نتایج متفاوتی به همراه داشته اند.
یک مطالعه کاهش سطح کورتیزول بزاق را با مصرف روزانه ۵۷۶ میلی گرم رودیولا رزا به مدت ۲۸ روز نشان داد. با این حال، مصرف این گیاه کمی قبل از ورزش (نوعی استرس) تاثیر چندانی بر سطح کورتیزول نداشت.
منیزیم
منیزیم بر محور HPA تاثیر میگذارد، آزادسازی کورتیزول را کاهش و پاسخ استرس را تخفیف میدهد. یک مطالعه کوچک بین دانشجویان مذکر نشان داد که مصرف ۵۰۰ میلی گرم منیزیم به صورت روزانه به مدت چهار هفته باعث کاهش سطح سرمی کورتیزول میشود.
منیزیم فعالیت انتقال دهندههای عصبی را برای تشویق بدن به خواب کاهش میدهد. این عملکرد ممکن است مشکلات خواب مرتبط با علائم خستگی آدرنال را نیز بهبود ببخشد.
هرچند تحقیقات در خصوص منیزیم و تاثیر آن بر علائم مربوط به خستگی آدرنال امیدبخش هستند، برخی از مزایای آن ممکن است به دلیل سایر مواد تشکیل دهنده مکملهای حاوی این ماده باشند. علاوه بر این، زمانی که سطح مواد مغذی در بدن پایین باشد، منیزیم ممکن است فواید بیشتری از خود نشان دهد.
ویتامینهای گروه ب
ویتامینهای خانواده ب برای حفظ تعادل هوموسیستئین، تولید سروتونین (یک انتقال دهنده عصبی حیاتی برای تنظیم خلق و خو) و تشکیل هورمونهای غده فوق کلیوی (کاتکول آمین ها) ضروری هستند.
سطوح پایین برخی از ویتامینهای ب میتواند بر استرس و خلق و خو تاثیر منفی بگذارد. همچنین برخی تحقیقات نشان میدهند که مکملهای ویتامین ب ممکن است بتوانند با موفقیت بالا سطح استرس را کاهش دهند. به طور خاص، ویتامینهای خانواده ب در افراد با سطوح پایینتر مواد مغذی، اثر بیشتری بر استرس دارند.