در دنیای امروز غذاهای فوری جزو غذاهای محبوب محسوب میشوند، یکی از این غذاها، نودلهای فوری است که در کشور خودمان نیز شاهد تبلیغات گسترده تلویزیونی و بیلبوردهای تبلیغاتی برای این غذای وسوسهانگیز هستیم. تبلیغاتی که بینندگانش را به خوردن این نودلها با بستهبندیهای وسوسه انگیز و چاشنیهای متنوع، ترغیب میکنند. اما در این میان تبلیغاتی که برای بچهها انجام میشود، بحث برانگیز است.
بسیاری از کارشناسان تغذیه معتقدند غذاهای فوری مانند نودل فوری نه تنها ارزش غذایی ندارد بلکه مصرف خارج از تعادل آن میتواند مضرات زیادی هم داشته باشد. چرا که این نوع غذاها برای خوشمزهتر شدن در فرایند فراوری با روغن و نمک فراوان مزه دار میشوند. غذاهایی که برای بزرگترها توصیه نمیشوند قطعا برای کودکان نیز مضر هستند. اما بچهها با توجه به طعمهای خوشمزه این غذای فوری از علاقهمندان به آن محسوب میشوند و والدینی که به خاطر راحتی آماده شدن آن، حاضرند آن را جایگزین غذاهای سالم برای بچهها کنند.
در ادامه درباره مضرات این غذای فوری با خانم سمیرا ابراهیم اف متخصص علوم تغذیه و مدیر انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور به گفتگو نشستیم:
این متخصص تغذیه درباره ارزش غذایی نودل میگوید: نودل در واقع بر پایه گندم ساخته میشود و مثل بقیه غذاهای رشتهای موجود در بازار است. ترکیب آن برای کسانی که میخواهند استفاده کنند ترکیبی اجباری است و از نظر علم تغذیه ترکیب مفیدی نیست، چون که کالری خیلی بالایی دارد. یک بستهای که به ظاهر یک بسته خیلی کوچک است، اما در همان بسته خیلی کوچک تقریبا ۴۰۰ کالری به فرد میرساند. به غیر از کالری بالا، حجم ترکیباتاش هم جالب نیست. حدودا ۳۵ درصد انرژی آن از چربی هست؛ و این درصد بالایی است. معمولا توصیه ما در یک رژیم غذایی مطلوب این است که حداکثر ۳۰ درصد انرژی از چربی باشد. اما با مصرف نودل در یک وعده غذایی ۳۵ درصد از انرژی از چربی است. کربوهیدرات آن تقریبا ۵۵ درصد است که معقول است. اما مشکل آن نداشتن فیبر است. یعنی غذایی تقریبا بدون فیبر است که قندش بلافاصله جذب میشود و میتواند زمینه ساز ابتلا به دیابت و مشکلات دیگری در درازمدت باشد. پروتیین کمی هم دارد. علاوه بر اینها نمک خیلی زیادی دارد و حتی ممکن است به عنوان طعم دهنده به آن منوسدیم گلوکامات (نوعی نمک سدیمی) اضافه کنند که آن هم ضررهای مخصوص به خودش را دارد و میتواند استفاده مدام از آن مضر باشد.
وی تصریح کرد: شاید اگر کسی بخواهد تنوع غذایی داشته باشد. یا دسترسی به غذاهای دیگری نداشته باشد نهایتا یکبار درهفته به عنوان یک وعده غذایی و آن هم نه در آخر شب مصرف شود؛ و اینکه حداقل چاشنیهای که کناراش را حذف کند تا میزان نمک اش پایین و اگر امکاناش هست با سبزیجات مخلوط شود تا درصد فیبرش بالا رود. تا حداقل به این شیوه ترکیباتاش مفیدتر شود. اگر میخواهند ترکیب پروتئینی داشته باشند حتما باید به آن مواد پروتئینی مانند تخم مرغ یا گوشت اضافه کنند. اگر افرادی پروتئین برایشان مهم نیست. حتما سبزیجات را اضافه کنند میتوانند هر نوع سبزیجاتی را به آن اضافه کنند. با فلفل دلمه ای، کلم بروکلی، هویج یا هر نوع سبزیجات دیگهای استفاده کنند. سبزیجاتی که فیبرش را بالا ببرد اثرات مضر کربوهیدارت، چربی، و نمک زیاد راکمی کاهش دهد.
وی درباره عوارض مصرف نودل عنوان کرد: وقتی زیاد استفاده شود میتواند باعث چاقی شود. چون درصد چربی و کربوهیدرات آن بالا و پروتئیناش پایین است. خاصیت سیرکنندگی خیلی زیادی ندارد و فرد وقتی آن را میخورد ممکن است بعد از یکی یا دو ساعت گرسنه شود و دوباره به سمت غذا خوردن رود. همچنین نمک زیاد آن میتواند زمینه ساز ابتلا به فشار خون باشد. همان طورکه قبلا هم عنوان کردم باید ترکیب اش را اصلاح کنیم اولا که آن طعم دهندهای که کنارش میگذارند تا جایی که امکان دارد حذفاش کنیم و بعد این که هم به آن سبزیجات اضافه شود به خصوص بچهها آن فیبر را دریافت کند تا سیر کنندگی برای آنها داشته باشد. چون بچهها در حال رشد هستند و نیاز به پروتئین دارند اگر پروتئین کافی دریافت نکنند به جای این که در بدنشان عضله سازی انجام شود چربی ساخته میشود این موضوع درسنین پایین باعث بیماریهای مزمن مثل دیابت و کبد چرب در بچهها میشود مشکلی که متاسفانه خیلی هم شایع است؛ بنابراین توصیه میشود برای بچهها حتما منبع پروتئینی و سبزیجات به نودل اضافه و دفعات مصرف آن هم کم شود. همچنین یک بسته نودل در یک وعده برای یک بچهها استفاده نشود.
وی ادامه داد: تا جایی که امکان دارد برای بچهها توصیه نمیشود، چون نمک زیاد آن ذائقه بچهها را بر میگرداند وقتی بچهای ازکودکی به خوردن این همه نمک عادت داشته باشد، مدام به غذاهای دیگرش هم نمک اضافه میکند یعنی ذائقه بچه را از بچگی برمیگرداند. حتی به نظر من برای بچهها یکبار در هفته هم اضافه است وغذای سالمی برای آنها نیست. متاسفانه این رسانهها به جای این که به فکر سلامت افراد باشد به فکر درآمدزایی است. با وجود اینکه شورای سیاست گذاری سلامت و مواردی از این قبیل وجود دارد. ولی همچنان تبلیغات پفک را در تلویزیون میبینیم. دارد. چرا که پشت همه اینها پول است. این تبلیغات انجام میشود و چارهای در مقابل آن نداریم، اما میتونیم یکسری آموزشهایی را به کوکان بدهیم تا مصرف کمتر یا حداقل اصلاح شود. باید جا بیافتد که هر چیزی تبلیغ میشود حتما مفید نیست.