نودل برای بچه‌ها مفید است یا مضر؟

بسیاری از کارشناسان تغذیه معتقدند غذا‌های فوری مانند نودل فوری نه تنها ارزش غذایی ندارد بلکه مصرف خارج از تعادل آن می‌تواند مضرات زیادی هم داشته باشد چرا که این نوع غذا‌ها برای خوشمزه‌تر شدن در فرایند فراوری با روغن و نمک فراوان مزه‌دار می‌شوند.

در دنیای امروز غذا‌های فوری جزو غذا‌های محبوب محسوب می‌شوند، یکی از این غذاها، نودل‌های فوری است که در کشور خودمان نیز شاهد تبلیغات گسترده تلویزیونی و بیلبورد‌های تبلیغاتی برای این غذای وسوسه‌انگیز هستیم. تبلیغاتی که بینندگانش را به خوردن این نودل‌ها با بسته‌بندی‌های وسوسه انگیز و چاشنی‌های متنوع، ترغیب می‌کنند. اما در این میان تبلیغاتی که برای بچه‌ها انجام می‌شود، بحث برانگیز است.

بسیاری از کارشناسان تغذیه معتقدند غذا‌های فوری مانند نودل فوری نه تنها ارزش غذایی ندارد بلکه مصرف خارج از تعادل آن می‌تواند مضرات زیادی هم داشته باشد. چرا که این نوع غذا‌ها برای خوشمزه‌تر شدن در فرایند فراوری با روغن و نمک فراوان مزه دار می‌شوند. غذا‌هایی که برای بزرگتر‌ها توصیه نمی‌شوند قطعا برای کودکان نیز مضر هستند. اما بچه‌ها با توجه به طعم‌های خوشمزه این غذای فوری از علاقه‌مندان به آن محسوب می‌شوند و والدینی که به خاطر راحتی آماده شدن آن، حاضرند آن را جایگزین غذا‌های سالم برای بچه‌ها کنند.
نودل چیست؟
نودل یک غذای اصیل آسیایی است. غذایی شبیه اسپاگتی که عمدتا از آرد گندم تهیه می‌شود. این غذای فوری ابتدا در روغن سرخ و سپس خشک شده و درنهایت در بسته‌بندی‌های کوچک همراه با یک بسته طعم دهنده از چاشنی‌های مختلف فروخته می‌شوند. معمولا نودل فوری را در آب جوش می‌پزند. بعد از زمان کوتاهی می‌توان نودل را مصرف کرد. البته شیوه استفاده از آن ممکن است در نقاط مختلف فرق کند یا این که برخی‌ها هم ممکن است در هنگام مصرف موادی به آن اضافه کنند.

در ادامه درباره مضرات این غذای فوری با خانم سمیرا ابراهیم اف متخصص علوم تغذیه و مدیر انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور به گفتگو نشستیم:

این متخصص تغذیه درباره ارزش غذایی نودل می‌گوید: نودل در واقع بر پایه گندم ساخته می‌شود و مثل بقیه غذا‌های رشته‌ای موجود در بازار است. ترکیب آن برای کسانی که می‌خواهند استفاده کنند ترکیبی اجباری است و از نظر علم تغذیه ترکیب مفیدی نیست، چون که کالری خیلی بالایی دارد. یک بسته‌ای که به ظاهر یک بسته خیلی کوچک است، اما در همان بسته خیلی کوچک تقریبا ۴۰۰ کالری به فرد می‌رساند. به غیر از کالری بالا، حجم ترکیبات‌اش هم جالب نیست. حدودا ۳۵ درصد انرژی آن از چربی هست؛ و این درصد بالایی است. معمولا توصیه ما در یک رژیم غذایی مطلوب این است که حداکثر ۳۰ درصد انرژی از چربی باشد. اما با مصرف نودل در یک وعده غذایی ۳۵ درصد از انرژی از چربی است. کربوهیدرات آن تقریبا ۵۵ درصد است که معقول است. اما مشکل آن نداشتن فیبر است. یعنی غذایی تقریبا بدون فیبر است که قندش بلافاصله جذب می‌شود و می‌تواند زمینه ساز ابتلا به دیابت و مشکلات دیگری در درازمدت باشد. پروتیین کمی هم دارد. علاوه بر اینها نمک خیلی زیادی دارد و حتی ممکن است به عنوان طعم دهنده به آن منوسدیم گلوکامات (نوعی نمک سدیمی) اضافه کنند که آن هم ضرر‌های مخصوص به خودش را دارد و می‌تواند استفاده مدام از آن مضر باشد.

با توجه به اینکه این غذای فوری طرفداران زیادی دارد چه میزان از آن را توصیه می‌کنید؟

شاید اگر کسی بخواهد تنوع غذایی داشته باشد. یا دسترسی به غذا‌های دیگری نداشته باشد نهایتا یک‌بار درهفته به عنوان یک وعده غذایی و آن هم نه در آخر شب مصرف شود؛ و این‌که حداقل چاشنی‌های که کناراش را حذف کند تا میزان نمک اش پایین و اگر امکان‌اش هست با سبزیجات مخلوط شود تا درصد فیبرش بالا رود. تا حداقل به این شیوه ترکیبات‌اش مفید‌تر شود. اگر می‌خواهند ترکیب پروتئینی داشته باشند حتما باید به آن مواد پروتئینی مانند تخم مرغ یا گوشت اضافه کنند. اگر افرادی پروتئین برایشان مهم نیست. حتما سبزیجات را اضافه کنند می‌توانند هر نوع سبزیجاتی را به آن اضافه کنند. با فلفل دلمه ای، کلم بروکلی، هویج یا هر نوع سبزیجات دیگه‌ای استفاده کنند. سبزیجاتی که فیبرش را بالا ببرد اثرات مضر کربوهیدارت، چربی، و نمک زیاد راکمی کاهش دهد.

مهم‌ترین عوارضی که نودل فوری می‌تواند برای یک شخص داشته باشد چیست؟

زمانی که مصرف نودل زیاد می‌شود می‌تواند باعث چاقی شود. چون درصد چربی و کربوهیدرات آن بالا و پروتئین‌اش پایین است. خاصیت سیرکنندگی خیلی زیادی ندارد و فرد وقتی آن را می‌خورد ممکن است بعد از یکی یا دو ساعت گرسنه شود و دوباره به سمت غذا خوردن رود. همچنین نمک زیاد آن می‌تواند زمینه ساز ابتلا به فشار خون باشد. 

با توجه به تبلیغاتی که برای این غذا می‌شود و بچه‌ها از طرفداران آن هستند چگونه می‌توان مضرات نودل را برای بچه‌ها کم کرد؟

همان طورکه قبلا هم بیان شد باید ترکیب‌اش اصلاح شود. نخست حذف طعم دهنده‌ای است که همراه نودال است. بعد افزودن سبزیجات است. به خصوص بچه‌ها تا فیبر لازم را دریافت کنند و همچنین سیر کنندگی برای آنها داشته باشد. چون بچه‌ها در حال رشد هستند و نیاز به پروتئین دارند اگر پروتئین کافی دریافت نکنند به جای این که در بدن‌شان عضله سازی انجام شود چربی ساخته می‌شود این موضوع درسنین پایین باعث بیماری‌های مزمن مثل دیابت و کبد چرب در بچه‌ها می‌شود مشکلی که متاسفانه خیلی هم شایع است؛ بنابراین توصیه می‌شود برای بچه‌ها حتما منبع پروتئینی و سبزیجات به نودل اضافه و دفعات مصرف آن هم کم شود. همچنین یک بسته نودل در یک وعده برای یک بچه‌ها استفاده نشود.

تا جایی که امکان دارد برای بچه‌ها توصیه نمی‌شود، چون نمک زیاد ذائقه بچه‌ها را تغییر می‌دهد. وقتی بچه‌ای از کودکی به خوردن این مقدار از نمک عادت داشته باشد، مدام به غذا‌های دیگرش هم نمک اضافه می‌کند. به این روش ذائقه بچه تغییر پیدا می‌کند. حتی به نظر من برای بچه‌ها یک‌بار در هفته هم اضافه است و غذای سالمی برای آنها نیست.

با توجه به مضرات نودل مشاهده می‌شود تبلیغات زیادی برای این ماده غذایی به خصوص در تلویزیون برای بچه‌ها می‌شود سیاست گذاری خاصی در این زمینه وجود ندارد؟
متاسفانه این رسانه‌ها به خصوص تلویزیون به جای این که به فکر سلامت افراد باشند به فکر درآمدزایی هستند. با وجود این‌که شورای سیاست گذاری سلامت و مواردی از این قبیل وجود دارد. ولی همچنان تبلیغات پفک را در تلویزیون می‌بینیم. چرا که هدف تلویزیون از تبلیغات فارغ از درستی یا نادرستی کسب درآمد است. متاسفانه چنین تبلیغات در حال انجام است و چاره‌ای در مقابل آن نداریم، اما می‌توانیم یک‌سری آموزش‌هایی را به کوکان بدهیم تا مصرف این نوع غذا‌ها کمتر یا حداقل اصلاح شود. باید جا بیافتد که هر چیزی تبلیغ می‌شود حتما مفید نیست.

منبع: فرتاک نیوز