بخشنامه جدید وزارت کار درباره مشاغل سخت و شرایط بازنشستگی + جزییات

۹ خردادماه سال جاری، وزارت کار با ابلاغ دستورالعمل شماره ۵۷، تکلیف ۴ درصد سخت و زیان آورِ کارگران پیمانکاری را روشن کرد: همه مسئولیت برعهده پیمانکار است و کارفرمای مادر هیچ مسئولیتی ندارد.
در متن این دستورالعمل ابلاغی آمده است: «در رابطه سه سویه کار، رابطه کارگری و کارفرمایی بین کارگر و پیمانکار برقرار خواهد بود لذا در دعاوی مطالبه چهار درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور نیز در صورتی که رابطه سه سویه کار وجود داشته باشد، اقامه دعوا توسط خواهان (کارگر) باید علیه پیمانکار یا پیمانکاران در هر دوره از قرارداد کار و به سهم هر کدام صورت پذیرد.».

به این ترتیب، کارگری که در طول دوره اشتغال خود در یک کارگاه ثابت، با چندین پیمانکار مختلف قرارداد داشته، در زمان بازنشستگی پیش از موعد باید تا ابد معطل بماند چراکه پیدا کردن پیمانکارانی که سال‌ها قبل از مجموعه رفته‌اند و اقامه دعوا علیه آنها عملاً غیرممکن است؛ با این دستورالعمل ابلاغی، همه مسئولیت‌ها از کارفرمای مادر سلب شده و کارگران مانده‌اند و پیمانکارانی که هیچ مسئولیتی بر گردن نمی‌گیرند!

احسان سهرابی (فعال کارگری) در ارتباط با این دستورالعمل می‌گوید: وزارت کار با این دستورالعملِ ۹ خردادماه، تیر خلاص را بر پیکر کارگران پیمانکاری کشور شلیک کرد. این دستورالعمل پیمان‌دهنده را از هر مسئولیتی مبرا دانسته و کارگران را به مصیبتی جدید دچار ساخته است.
اخیراً بخشنامه جدیدی از سوی معاونت روابط کار ابلاغ شده است. در این بخشنامه آمده است در رابطه کارگری و کارفرمایی مشمول قانون کار بین کارگر و پیمانکار، در صورتی که اختلافی در خصوص پرداخت چهار درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور به‌وجود آید، کارگر باید علیه پیمانکار دادخواست تنظیم کند.

در بخشنامه جدید وزارت کار آمده است، در رابطه کارگری و کارفرمایی مشمولان قانون کار، در صورتی که اختلافی در خصوص پرداخت چهار درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور به‌وجود آید، کارگر باید علیه پیمانکار دادخواست تنظیم کند.

مطابق نامه احمد رضا پرنده، مدیرکل بازرسی کار خطاب به رئیس مرکز فضای اطلاعات و امنیت فضای مجازی، سامانه مشاغل سخت و زیان آور به مدت ۱۰ روز قطع بود و این موضوع باعث اعتراض بسیاری از مراجعه کنندگان و کارگران شده بود.

کار‌های سخت و زیان آور به کار‌هایی هستند که دارای دو ویژگی سخت بودن و زیان آورد بودن هستند. جسم و روح انسانی طوری آفریده شده که در یک محدوده خاصی از شرایط توانایی کار بهینه را دارد.
کار‌های سخت و زیان آور در قانون کار
کار‌های سخت و زیان آور موضوع ماده ۵۲قانون کار که با محوریت کاهش ساعات کار است که مقرر کرده در کار‌های سخت و زیان آور ساعات کار نباید از ۳۶ساعت درهفته تجاوز کند درحالی که در کار‌های عادی ساعات کار ۴۴ساعت در هفته است.

در ماده ۶۱قانون کار ارجاع کار اضافی در کار‌های سخت و زیان آور ممنوع شده است.

در ماده ۶۵ قانون کار مرخصی کارگران شاغل در کار‌های سخت و زیان آور ۵هفته تعیین شده که حتی الامکان در دو نوبت و پایان هر شش ماه صورت پذیرد. درحالی که ماده ۶۴قانون کار مرخصی کار‌های عادی را ۲۶روز کاری تعیین کرده است.

کار‌های سخت و زیان آور در قانون تامین اجتماعی
کار‌های سخت و زیان آور موضوع ماده ۷۶قانون تامین اجتماعی حمایت‌هایی از کارگران شاغل در کار‌های سخت و زیان آور اعمال کرده که شاغلان در کار‌های سخت و زیان آور پیش از موعد بازنشسته شوند.

در بند الف از تبصره ۲ماده ۷۶قانون تامین اجتماعی ضمن تعریف کار‌های سخت و زیان آور کارفرما را به کاهش و حذف عوامل زیان آور کرده است و در ادامه و بند ب از همان قانون عنوان کرده چنانچه افرادی که ۲۰سال سابقه کار متوالی و یا ۲۵سال سابه کار متناوب در کار‌های سخت و زیان آور را داشته و حق بیمه سابقه مزبور واری شده باشد می‌توانند تقاضای بازنشستگی کنند. سوابق کار در کار‌های سخت و زیان آور ۱و نیم برابر محاسبه خواهد شد. این حمایت منجر به بازنشستگی پیش از موعد کارگران در کار‌های سخت و زیان آور می‌شود.

شرایط بازنشستگی در کار‌های سخت و زیان آور
داشتن ۲۰سال سابقه متوالی و یا ۲۳سال و ۴ماه سابقه کار متناوب در کار‌های سخت و زیان آور بدون شرط سنی.

محاسبه سابقه بیمه و تطبیق دادن با شرایط زیر

سابقه کار کل = (سابقه کار در کار‌های سخت و زیان آور ضرب در ۱ و نیم) + (سابقه کار عادی)
الف) شرایط بازنشستگی برای مردان:

۱- داشتن ۵۰سال سن و ۳۰سال سابقه.

۲-داشتن ۶۰سال سن و ۲۰سال سابقه.

۳-داشتن ۳۵سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرط سنی.

ب) شرایط بازنشستگی برای زنان:
۱-داشتن ۴۵سال سن و ۳۰سال سابقه.

۲-داشتن ۵۵سال سن و ۲۰سال سابقه.

۳-داشتن ۳۵سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرط سنی.

۴- داشتن۲۰ سال سابقه کار و ۴۲سال سن، با ۲۰روز حقوق بازنشسته می‌شوند.

افراد چنانچه یکی از شرایط فوق را داشته باشند می‌توانند با تکمیل فرم الف تقاضای بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور خود را به اداره کال محل تسلیم کنند.

اما اخیراً بخشنامه جدیدی از سوی معاونت روابط کار ابلاغ شده است در این بخشنامه آمده است در رابطه کارگری و کارفرمایی مشمول قانون کار بین کارگر و پیمانکار، درصورتی که اختلافی در خصوص پرداخت چهار درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور به‌وجود آید، کارگر باید علیه پیمانکار دادخواست تنظیم کند.