شب بیداری چه تاثیراتی روی مغز می‌گذارد؟!

دانشمندان هشدار می‌دهند که ذهن انسان پس از نیمه‌شب به طور طبیعی برای بیدار ماندن طراحی نشده است و عملکرد متفاوتی دارد.

در نیمه‌شب، افزایش احساسات منفی، تکانه‌های احساسی و کاهش توانایی در تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات رخ می‌دهد. این تغییرات می‌تواند خطراتی مانند: رفتار‌های تکانشی، اضطراب و حتی تصمیمات ناسالم را افزایش دهد.

برخی محققان معتقد هستند که ریتم شبانه‌روزی بدن انسان به شدت در این تغییرات عملکردی نقش دارد. فرضیه آنها، که «ذهن بعد از نیمه‌شب» نامیده می‌شود، می‌گوید که بدن و ذهن انسان یک چرخه فعالیت طبیعی ۲۴ ساعته را دنبال می‌کنند که بر احساسات و رفتار ما تأثیر می‌گذارد.

به طور خلاصه، در یک سری ساعات خاص، ما انسان‌ها تمایل داریم که به شیوه‌های خاصی احساس و عمل کنیم. به عنوان مثال در روز، سطح مولکولی و فعالیت مغزی برای بیداری تنظیم شده‌اند. اما در شب، رفتار معمول ما خوابیدن است.

از نظر تکاملی، این موضوع منطقی به نظر می‌رسد. انسان‌ها در روز در شکار و جمع‌آوری، بسیار مؤثرتر عمل می‌کنند. همچنین علاوه بر اینکه شب برای استراحت عالی است، در زمان‌های گذشته انسان‌ها در شب بیشتر در معرض خطر برای شکار شدن قرار داشتند.

بر اساس تحقیقات، برای مقابله با افزایش خطر بیداری نیمه‌شب، توجه ما به محرک‌های منفی به‌طور غیرمعمولی افزایش می‌یابد. این تمرکز بیش‌ازحد بر اتفاقات منفی می‌تواند از یک سیستم پاداش/انگیزش تغییریافته تغذیه کند و فرد را مستعد رفتار‌های خطرناک سازد. حالا به این معادله کمبود خواب را اضافه کنید؛ در این حالت آگاهی بسیار دشوار می‌شود.

یکی از محققان این مطالعه به نام الیزابت کلرمن گفت: «میلیون‌ها نفر در نیمه‌های شب بیدار هستند و شواهد خوبی وجود دارد که نشان می‌دهد مغز آنها به اندازه روز عملکرد خوبی ندارد. درخواست من این است که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود، چرا که سلامت و ایمنی افراد و دیگران تحت تأثیر قرار می‌گیرد.»

محققان از دو مثال برای توضیح فرضیه خود استفاده می‌کنند. اولین مثال مربوط به یک مصرف‌کننده هروئین است که در روز موفق به مدیریت اشتیاق خود می‌شود، اما در شب در برابر خواسته‌های خود تسلیم می‌گردد. مثال دوم مربوط به یک دانشجو است که با بی‌خوابی دست و پنجه نرم می‌کند و با تکرار شب‌های بی‌خوابی، احساس ناامیدی، تنهایی و یأس بیشتری دارد.

هر دو سناریو در نهایت می‌توانند کشنده باشند. خودکشی و خودآزاری در شب بسیار شایع هستند. در واقع، برخی تحقیقات گزارش می‌دهند که خطر خودکشی بین نیمه‌شب تا ۶:۰۰ صبح، سه برابر بیشتر از هر زمان دیگری از روز است.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نتیجه گرفت که بیداری تا نیمه‌شب یک عامل خطرناک برای خودکشی است و این موضوع به احتمال زیاد به دلیل ناهماهنگی ریتم شبانه‌روزی بدن است.

محققان می‌گویند: «خودکشی به عنوان فراری از تنهایی و درد ظهور می‌کند و قبل از اینکه عواقب خودکشی مورد بررسی قرار گیرد، فرد تصمیم خود را گرفته و آماده عمل است و این کار را زمانی انجام می‌دهد که هیچ‌کس بیدار نیست تا او را متوقف کند.»

مواد مخدر نیز بیشتر در شب مصرف می‌شوند. در سال ۲۰۲۰، تحقیق در یک مرکز مصرف مواد مخدر تحت نظارت در برزیل نشان داد که خطر اوردوز مواد افیونی در شب ۴.۷ برابر بیشتر است.

برخی از این رفتار‌ها ممکن است توسط کمبود خواب یا تاریکی توضیح داده شوند، اما به احتمال زیاد تغییرات عصبی شبانه نیز در این موارد نقش دارند.

محققانی مانند کلرمن و همکاران او معتقد هستند که باید این عوامل بیشتر مورد بررسی قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود افرادی که در معرض بیداری نیمه‌شب هستند، خطری آنها را تهدید نکند.

تا به امروز، محققان می‌گویند که هیچ مطالعه‌ای بررسی نکرده است که چگونه محرومیت از خواب و زمان‌بندی شبانه‌روزی بر پردازش پاداش یک فرد تأثیر می‌گذارد. بنابراین، ما واقعاً نمی‌دانیم افرادی که شیفت‌های کاری شبانه دارند، مانند: خلبانان یا پزشکان، چگونه با روتین خواب غیرمعمول خود مقابله می‌کنند.

این مطالعه در مجله Frontiers in Network Psychology منتشر شده است.

منبع: تکناک