حتی قبل از اینکه احساس تنهایی و مشکلات روحی و روانی در دوران همهگیری کوید-۱۹ بهشدت افزایش یابد، تحقیقات نشان میداد که درصد بالایی از افراد احساس تنهایی میکنند. تنهایی طولانیمدت، وجودتان را از نظر احساسی تهی میکند؛ تا جایی که زندگی را تیرهوتار و بیهوده میبینید. این وضعیت در نهایت مشکلات جسمی همچون بدندرد، اختلال خواب و ضعف در سیستم ایمنی بدن به وجود میآورد.
البته این تنهایی را با تنهایی اجتماعی اشتباه نگیرید. شما ممکن است از دیگران و جامعه دور باشید اما احساس تنهایی نکنید و برعکس ممکن است کنار دیگران باشید اما احساس تنهایی کنید. در واقع تنهایی زمانی رخ میدهد که از تنهابودنتان ناراحت و خسته هستید اما تنهایی اجتماعی فقط شرایطی است که در آن با افراد دیگر اجتماع تعامل منظم ندارید.
وقتی احساس میکنید نمیتوانید از احساس اندوه و غم تنهایی بگریزید، روشهای زیر را امتحان کنید:
۱. بازتعریف تنهایی
تنهایی زمانی حس میشود که نیازتان در تعامل اجتماعی و ارتباط با دیگران تامین نشود. افراد متفاوت نیازهای تعاملی متفاوتی دارند و اگر آن تامین نشود، احساس تنهایی میکنند. مثلا:
* اگر عادت دارید بیشتر شبهای هفته را با دوستان و عزیزان خود بگذرانید، شبهایی که کنار آنها نیستید، احساس تنهایی میکنید. اما اگر به تنهایی اجتماعی عادت دارید، یک شب در هفته هم کنار دوستانتان باشید، نیازتان به تعامل را برطرف میکند.
* اگر ارتباط خوبی با همسرتان یا افراد خانوادهتان نداشته باشید، حتی زمانی که کنار یکدیگر هستید، باز هم احساس تنهایی میکنید.
بیشتر مردم برای اینکه احساس شادی کنند به روابط و دوستیهای نزدیک نیاز دارند. اما بنا به گفته محققان، کمی تنهایی و انزوا هم مهم است؛ چراکه فرد فرصت کشف خود، تفکر خلاق و خودآگاهی مییابد که در نهایت از اضطراب و افسردگیهای فرد میکاهد.
۲. قدردانی از داشتهها
وقتی احساس تنهایی میکنید، توجه به موارد مثبت زندگیتان مشکل میشود اما اگر هر روز زمانی را به این کار اختصاص دهید و بابت هر چیزی که در حال حاضر دارید قدردان باشید، احساستان بهتر خواهد شد. برگهای بردارید و هر چیزی را که به خاطر داشتنشان خوشحال هستید، یادداشت کنید. بنا بر بررسیهای محققان، قدردانی روزانه از موارد مثبت زندگی، از احساس تنهایی، بهویژه در بزرگسالان مسنتر میکاهد.
۳. شکستن سکوت خانه
اگر چه موسیقی یا صداهای دیگر از احساس تنهایی کم نمیکند اما کمی آرامبخش و تسلیدهنده است. صدا در پرکردن فضای زندگی و افکارتان نقش دارد و جلوی احساس شدید تنهایی را میگیرد.
* بنا بر بررسیها موسیقی حال روحی فرد را بهبود میبخشد و کتابهای صوتی حواس او را از افکار ناراحتکننده به طور موقت منحرف میکنند.
* شنیدن یک برنامه محبوب رادیویی یا تماشای سریال مورد علاقه، نهتنها سکوت خانه را میشکند، بلکه احساس خوبی را هم به شما میدهد.
۴. تماس با دوستان
حتی اگر به طور مرتب با خانواده یا دوستانتان در رفتوآمد نیستید، باز هم میتوانید ارتباطتان را با آنها حفظ کنید. در بررسیها مشخص شده که تعاملات مجازی، مانند تماسهای تلفنی یا اینترنتی هم به اندازه رفتوآمد و تعامل نزدیک داشتن با دیگران، از احساس تنهایی میکاهد. حتی یک تماس تلفنی ۱۰ دقیقهای با نزدیکان و دوستان خود، تاثیر بسزایی در رهایی از احساس تنهایی دارد.
۵. بالابردن کیفیت تعامل
بررسیها نشان داده صرفا کنار گروه بسیاری از افراد بودن، حس تنهایی را از بین نمیبرد و حتی بودن در محیطی بسیار شلوغ احساس تنهایی را بیشتر میکند. در واقع کیفیت تعاملهایتان مهمتر از کمیت آنهاست. مثلا ممکن است در جمع زیادی از افراد احساس تنهایی کنید اما هنگام وقتگذرانی با دوست صمیمی خود احساسی از آرامش داشته باشید. بنابراین به کیفیت تعاملهایتان باید بیش از کمیت آنها توجه کنید.
۶. وقتگذرانی بیرون از خانه
تغییر محیط، حواستان را از درد تنهایی منحرف میکند. بیرونآمدن از خانه باعث میشود با افراد دیگری آشنا شوید و یادتان بیاید که در این دنیا تنها نیستید. همچنین در طبیعت وقتگذراندن موجب احساس آرامش و بهبود حال روحیتان میشود.
۷. بیان احساسات
وقتی به احساسات واقعیتان توجه نکرده و آنها را تایید نمیکنید، شدید و مهارنشدنیتر میشوند. بنابراین آن احساسات را بیان کنید تا از قدرتشان کم شود. مثلا وقتی به دوست صمیمیتان بگویید که احساس تنهایی میکنید، بهتر میتوانید از حمایت عاطفی او بهرهمند و از حس تنهایی رها شوید.
۸. توجه به جنبه خلاق خود
انجامدادن کارهای خلاقانه همچون هنر، موسیقی یا نوشتن، سلامت روح و روان را بهبود میبخشد. اگر با انجامدادن یکی از این کارها احساس خوبی پیدا میکنید، پس یکی از این هنرهای خلاقانه را دنبال کنید تا از احساس تنهایی رها شوید. این نوع فعالیتها به شما احساس رضایت میدهد و البته چالش تکمیل یک کار هنری، احساس تنهایی و اندوه ناشی از آن را از بین میبرد.
۹. وقتگذرانی با حیوانات
حیوانات ممکن است نتوانند صحبت کنند اما همراههای بسیار خوبی هستند. حضور یک موجود دیگر در خانه به شما آرامش میدهد و اضطراب و کلافگی را از شما دور میکند. بررسیها نشان داده است، افرادی که حیوان خانگی دارند، از نظر روحی و همچنین جسمی حال خوبی دارند.
۱۰. محدودکردن شبکههای اجتماعی
اگرچه شبکههای اجتماعی روشی خوشایند برای حفظ ارتباط با دوستان و عزیزان است، این شبکهها بیشتر مواقع موجب احساس تنهایی در افراد میشوند. وقتی در خانه تنها هستید و دیگران را در شبکههای اجتماعی میبینید، کنار همسران یا دیگر اعضای خانواده خود وقت میگذرانند، ممکن است بهشدت احساس تنهایی کنید. مردم معمولا تصویر کاملی از زندگیهای خود نمیگذارند و فقط لحظات شاد خود را با دیگران به اشتراک میگذارند و این به احساس تنهاییتان اضافه میکند. بنابراین گشتوگذار در این شبکهها را محدود کنید.
۱۱. توجه به فعالیتهای مورد علاقه
گاهی احساس تنهایی آنقدر ذهنتان را به خود مشغول میکند که نمیتوانید به چیز دیگری، حتی کارهایی که شادتان میکنند، فکر کنید. مراقب باشید سرگرمیها و فعالیتهایی را که سرگرمتان میکنند و از آنها لذت میبرید، فراموش نکنید. از این تفریحها میتوان به برنامههای ورزشی یا تماشای برنامههای مورد علاقه یا رفتن به طبیعت یا یادگیری مهارتی که همیشه آن را میخواستید بیاموزید اشاره کرد.
۱۲. تسلیدادن به خود
هر زمان که بهشدت احساس تنهایی کردید، فورا به خودتان یادآوری کنید این احساس موقتی است و قرار نیست همیشه اندوهگین باشید. در ضمن به خودتان بگویید، هر کس دیگر هم ممکن است احساس تنهایی کند و تنها شما در این شرایط نیستید. با این گفتگوی درونی میتوانید خودتان را تسلی دهید.
۱۳. مراجعه به مشاور
دائما احساس تنهاییکردن موجب ناامیدی و بیپناهی در فرد میشود. اگر نتوانستید این احساس مخرب را مهار کنید، حتما از یک مشاور کمک بگیرید.