علت اصلی ریزش مو کشف شد

ریزش مو از مشکلاتی است که در صد زیادی از مردان و زنان با آن روبرو می‌شوند. علت‌های مختلفی می‌تواند باعث کم پشت شدن و ریزش در موی افراد شود. در برنامه فراسوی رادیو سلامت به این موضوع پرداخته شد.

۱. هورمون ها:

هورمون‌ها دلیل مشترک اغلب ریزش مو در خانم‌ها و آقایان است. در هر دو جنس پاسخ یکسانی به هورمون دی هیدروتستوسترون دارند که اصطلاحا هورمون مردانه نامیده می‌شود. در مردان میزان تستوسترون نسبت بالاتری نسبت به استروژن (هورمون زنانه) تولید می‌شود و در زنان این نسبت برعکس است. میزان استروژن و پروژسترون یا همان هورمون زنانه به مقدار بیشتری نسبت به تستوسترون تولید می‌شود.

بسیاری اعمال بدن نظیر عمل جنسی تا نگهداری بافت استخوانی و عضلانی و سلامتی و قدرت بدن وابسته به هورمون تستوسترون است. هورمون تستوسترون پیش ساز تولید چندین هورمون دیگر در بدن می‌باشد که یکی از آن‌ها دی هیدرو تستوسترون (DHT) است. DHT با تاثیر مستقیم روی ریشه مو (فولیکول مو) که با نازک شدن مو‌ها همراه است و رشد مو‌ها متوقف می‌شود و به دنبال آن ریزش مو اتفاق می‌افتد. این نوع از دست دادن مو، ریزش موی زنان با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) نامیده می‌شود. این مهم‌ترین و جدید‌ترین نوع ریزش مو در خانم هاست. زیرا اگر دیر درمان شود مو‌ها به شدت نازک شده و کاملا از دست می‌رود؛ و این اتفاق می‌تواند یک آسیب دائمی برای رویش مو را رقم بزند.

ریزش موی هورمونی در زنان با مردان متفاوت است. در مردان از دست رفتن مو به شکل نعل اسبی اتفاق می‌افتد در حالیکه در زنان از فرق سر و در تمامی نواحی مرکزی سر مو‌ها نازک شده و فرق سر کاملا نمایان می‌گردد.

در موارد ساده‌تر ریزش موی هورمونی در زنان شما عقب نشینی در مو در جلوی مو‌ها ندارید، اما نازک شدن و کم حجم شدن مو قابل مشاهده است. خوشبختانه این نوع ریزش مو در زنان قابل درمان است. ما در مقاله بعدی معالجه موثر در این موارد را کاملا توضیح خواهیم داد.

۲. منوپوز (یائسگی)
در زنان یائسه به دلیل آنکه تولید هورمون‌ها در بدن دچار تغییرات زیادی می‌شود، مو‌ها به میزان زیادی می‌تواند از دست برود. یائسگی و ریزش مو ارتباط مستقیم دارند. در این دوران تولید استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد و تولید هورمون‌های مثل (DHT) دی هیدروتستوسترون افزایش می‌یابد. اگر شما به طور ژنتیکی به این هورمون‌ها حساس باشید این مسئله می‌تواند به نازکی بیشتر مو و افزایش ریزش مو کمک کند.

از دست دادن مو در دوران یائسگی معمولا بین سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی در اغلب زنان اتفاق می‌افتد که با نازک شدن و کم حجم شدن مو همراه است. البته گاهی در ۳۰ تا ۴۰ سالگی نیز اتفاق می‌افتد که به سن شروع یائسگی در زنان متغیر است. شبیه دیگر نمونه‌های ریزش موی زنان این نوع ریزش مو نیز قابل درمان است و راهنمای درمان ریزش مو در مقاله بعدی با جزئیات کامل توضیح داده خواهد شد.

۳. هورمون تیروئید و ریزش مو
کم کاری تیروئید و یا پرکاری تیروئید می‌تواند باعث ریزش موی معنی داری شود و این به دلیل نقش مهم هورمون تیروئید در استحکام ریشه مو می‌باشد و در نگهداری مو و تولید مو‌های جدید نیز نقش موثری دارد. اگر تیروئید درست کار نکند شما به طور نرمال روزانه مو‌هایی را که از دست داده اید جایگزین نمی‌شود. زیرا این هورمون به نگهداری و دوام مو در ریشه کمک می‌کند. مشکل تیروئید نه تنها باعث از دست دادن مو می‌شود بلکه باعث می‌شود مو‌ها ضعیف، نازک و شکننده شود. مشکل تیروئید باعث از دست دادن مو به طور کلی می‌شود و تنها ریزش مو در ناحیه خاص یا تاج سر یا پیشانی را مشاهده نمی‌کنید.

درمان کم کاری و یا پر کاری تیروئید حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود. برخلاف ریزش موی هورمونی، ریزش مو به دلیل مشکل تیروئید موقتی است و بعد از تشخیص و درمان به طور کامل متوقف و مو‌های جدید به تدریج از نازکی و شکنندگی خارج شده و رشد مجدد می‌یابند و ضخیم می‌شوند.

۴. استرس
اگر شما ساعات طولانی کار می‌کنید و یا در محیط پر استرس زندگی می‌کنید؛ بعد از چند هفته پر استرس، شما ناگهان به مو‌های خود توجه کنید و با از دست دادن مقدار زیادی از مو‌های خود مواجه شوید و البته روند تدریجی و زیاد آن را به دلیل مشغول بودن ذهن و زندگی تان متوجه نشوید. از دست دادن مو تحت تاثیر استرس اصطلاحا تلوژن افلولیوم نامیده می‌شود و معمولا دائمی نیست. در این شرایط نازک شدن ناگهانی مو در پوست سر مواجه می‌شوید و مو‌های زیادی در روی بالشت و لباس‌ها یا شانه مشاهده می‌کنید.

شبیه موارد دیگر ریزش موی موقتی، فرق سر شما کاملا باز می‌شود و این به دلیل فشاری که روی مو‌ها در فاز تلوژن (استراحت) ایجاد می‌شود و در واقع زمان نگهداری مو روی سر به شدت کاهش می‌یابد. مو‌ها در زمان ۲ تا ۴ ماهگی از سر جدا می‌شوند و این باعث می‌شود مو‌ها از سر جدا شوند بدون اینکه توجه کنید که ریزش موی قابل مشاهده در اثر استرس معمولا بعد از ۲ تا ۳ ماه از شرایط استرس شدید ظاهر می‌شود و با تغییر روش زندگی و کاهش استرس و دریافت داروی مناسب می‌توانند دوباره وارد فاز طبیعی رشد و جایگزینی شوند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع پیشنهاد میکنیم مقاله آیا استرس باعث ریزش مو می‌شود را مطالعه نمایید.

۵. ابتلا به کرونا
ابتلا به کرونا بعث عوارض جانبی مختلفی در بدن میگردد که مدت‌ها پس از درمان نیز ادامه خواهد یافت. برخی افراد تا مه‌ها دچار کهیر می‌شوند، گروهی دیگر بویایی خود را از دست میدهند و چندین ماه بویایی آن‌ها بر نمیگردد. ریزش موی شدید کرونا نیز از زمان ابتلا تا تقریبا ۸-۹ ماه بعد از ابتلا ادامه خواهد داشت. علت این نوع ریزش موها: تب، از دست دادن ویتامین و مواد معدنی بدن، تضعیف سیستم ایمنی، استرس و مشکلات عصبی که در اثر این بیماری ایجاد می‌شوند می‌باشد. همگی این آیتم‌ها باعث تاثیر بر فولیکول‌های مو میگردند و ریشه مو‌ها را ضعیف می‌کنند. بطور نرمال بعد از ماهها، ریزش مو به حالت طبیعی بر می‌گردد، اما ممکن است اگر به وسیله قرص‌های تقویت و ضد ریزش مو به درمان و جلوگیری از ریزش مو نپردازید، حجم مو‌ها و تعداد مو‌های شما کاهش یابد.

۶. ریزش مو در اثر کاهش وزن شدید
کاهش ناگهانی وزن و ریزش مو برای بسیاری افراد اتفاق افتاده است. اگر چه از دست دادن تدریجی وزن نمی‌تواند باعث ریزش مو گردد، ولی کاهش ناگهانی وزن اغلب باعث نازک شدن و ریزش مو می‌شود شبیه استرس از دست دادن ناگهانی وزن باعث خالی شدن فرق سر در فاز استراحت می‌گردد. موقعی که شما دریافت کالری و موادمغذی مورئ نیاز بدن را به مقدار زیادی کاهش می‌دهید، میتواند به سلول‌های بدن استرس وارد کند و سبب ریزش موی ناگهانی گردد.

ریزش موی وابسته به تغذیه معمولا مربوط به افرادی است که در زمان کوتاه وزن زیادی را با روش‌های غیر معمول تجربه می‌کنند. پس اگر دریافت کالری را بتدریج کم کرده و با ورزش بیشتر بتدریج وزن خود را کاهش دهید از ایجاد استرس به سلول‌های مو جلوگیری می‌کنید. البته این ریزش مو نیز دائمی نیست و اگر دوباره تغذیه شما به روال صحیح و درستی برگردد. عوارض منفی حاصل از آن نیز بر میگردد. البته در این موارد ضروری است که ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم استفاده شود.

۷. کم خونی حاصل از فقر آهن
اگر سطح آهن بدن شما پایین باشد میتواند به مو‌های شما صدمه بزند. فقر آهن یکی از علل مهم از دست دادن مو‌ها می‌باشد. در تغذیه غلط و نرسیدن مواد لازم مورد نیاز بدن بخصوصی در بیماری‌های روده‌ای که جذب مناسبی صورت نمی‌گیرد میتواند منجر به کمبود آهن معنی داری در بدن شود. بسیاری از خانم‌ها ریزش مو در دوران پریود (قاعدگی) را تجربه کرده اند و این نوع ریزش مو کاملا شبیه ریزش مو در زنان قبل از یائسگی است. علاوه بر آهن کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین D، ویتامین B ۱۲، ویتامین C، ویتامین A، چربی و قند، سلنیوم و بیوتین هم باعث ریزش مو می‌شوند. آسانترین و بهترین راه برای تشخیص نوع ریزش مو، مشورت با پزشک خانوادگی و گرفتن یک آزمابش خون برای تعیین مقدار آهن بدن است.

۸. بیماری لوپوس
بیماری لوپوس از آن دسته بیماری هاییست که به دلیل اختلال سیستم دفاعی بدن، اعضایی که از بیماری‌ها جلوگیری می‌کنند به اشتباه به اعضایی که در برابر بیماری‌ها مقاومت می‌کنند حمله می‌کنند. یکی از عوارض لوپوس ریزش مو است که با حمله به پوست سر رخ می‌دهد.

۹. آلوپسی آندروژنیک (ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه)
در این نوع ریزش مو، فرق سر خالی شده و تاج سر کاملا موی خود را از دست می‌دهد و به طور کلی مو‌ها نازک در سر دیده می‌شود. معمولی‌ترین شکل ریزش مو بدلیل مخلوطی از ژنتیک (ارث) و عوامل هورمونی است. حتی ممکن است از اوایل دهه ۲۰ در فرد شروع شود. اگرچه برای اینکه کاملا قابل رویت شود چند سالی طول می‌کشد.

۱۰. ریزش مو در فاز استراحت (تلوژن اوفیلیوم)
مو از لحظه‌ای که متولد می‌شود تا حدود ۲ تا ۴ ماه در فاز استراحت قرار می‌گیرند. اگر در این فاز شروع به ریزش کند باید به دنبال درمان رفت و خیلی باید به تغذیه توجه کرد.

۱۱. آلوپسی آره آتا
طاسی سکه‌ای از دست دادن مو به طور کامل به اندازه سکه در پوست سر است که با مو‌های نازک قابل مشاهده است. طاسی کلی کلیه مو‌ها در جلوی سر و کل بدن ریخته می‌شود.

۱۲. ریزش مو در فاز استراحت؛ ۲ تا ۴ ماه اول رویش مو
این نوع ریزش چند سال طول می‌کشد. این دومین نوع متداول ریزش مو می‌باشد که در آن ریشه و ساقه مو به دوران بلوغ خود نمی‌رسد و در مراحل اولیه از دست می‌رودو به طور موثری رویش مو کم می‌شود. این ریزش مو معمولا در شرایط استرس بیماری و ضربه‌های فیزیکی اتفاق می‌افتد. این نوع ریزش مو به ریزش موی استرسی نیز معروف است.

ریزش موی کششی که در اثر فشار‌های فیزیکی ناشی از برس کشیدن یا شانه کردن محکم و یا در اثر سشوار و اتوی مو ایجاد می‌شود. درواقع این نوع ریزش ناشی از کشش مو از ریشه یا عوامل فیزیکی رخ می‌دهد.

۱۳. آلوپسی آره اتا و توتالیس
آلوپسی آره آتا در اثر بیماری‌های اتو ایمیون اتفاق می‌افتد. در واقع سیستم ایمنی بدن به طور اشتباهی به فولیکول مو حمله می‌کند و فولیکول مو (ریشه مو) آسیب می‌بیند و رشد مو در آن ناحیه متوقف می‌شود و طاسی بصورت ریزش موی سکه‌ای در سر نمایان می‌شود. در این فرم مو‌ها بطور کامل در نواحی مختلف بصورت دایره‌های جداگانه طاس می‌شود که اصطلاحا به آن ریزش سکه‌ای گفته می‌شود.

طاسی کامل شکل مشخص این نوع از دست دادن مو است که مو‌ها در پوست سر بطور کامل از دست می‌رود. بخصوص در ناحیه پیشانی در جلوی سر و گاهی در کل بدن است. این بررسی کلی نباید مانع از آن شود که شما به دکتر متخصص پوست مراجعه نکنید. این یک دید کلی راجع به ریزش مو به شما می‌دهد. اما تشخیص اصلی به عهده پزشک متخصص است و بعد از تشخیص درست و آزمایشات لازم می‌توانید نسبت به انتخاب درمان بدون تلف کردن دقت و هزینه اقدام فرمائید. وقتی نوع ریزش مو شما تشخیص داده شد، آنگاه با کمک خود به این نتیجه می‌رسید که انتظار شما از درمان در آینده چیست.