بعضی از آقایان در طول عمر خود حتی به اندازه تعداد انگشتان یک دست، آزمایش و چکاپ روتین و معمولیِ سالانه را انجام ندادهاند و از وضعیت سلامت جسمی خود بیخبرند. تعداد بسیاری از آنها مراقبت از روان را کاری اضافه، غیرضروری و حتی لاکچری میدانند. چراکه تصورشان این است که این کارها نه تنها لازم نیست، بلکه «لوسبازی» است.
این در حالی است که مردان هم به اندازه زنان نیاز به خودمراقبتی، توجه به سلامت جسم و روان، انجام چکاپهای سالانه و توجه کافی به سبک زندگی خود دارند. بسیاری از مردها در ایران بعد از ۵۰ سالگی حتی یک بار غربالگری پروستات را انجام ندادهاند. این در حالی است که سرطان پروستات، یکی از شایعترین دلایل مرگومیر در آقایان به شمار میرود. آمارها حاکی از این است که مصرف سیگار، قلیان و موادمخدر میتواند درصد ابتلا به سرطان پروستات و همچنین سرطان مثانه را تا حد زیادی افزایش دهد.
به گفته متخصصان، خطر ابتلا به سرطان در مردان ۴ برابر زنان است و شایعترین نوع سرطان در مردان، سرطان پروستات و بعد سرطان مثانه است. در این میان اگر مردها به موضوع خودمراقبتی و سبک زندگی خود – شامل نوع تغذیه، خواب، استراحت کافی و نداشتن استرس - اهمیت دهند و از سن مشخصی که پزشکان تاکید دارند، چکاپ سالانه پروستات را انجام دهند، احتمالا هرگز گرفتار سرطان پروستات نخواهند شد. البته بسیاری از مردها به دلیل شرمی که از بیان مشکلات جسمی خود به خصوص در ناحیه پروستات و مثانه دارند، زمانی به پزشک مراجعه میکنند که معمولا دیر شده است. درحالیکه اگر این بیماریها زودتر تشخیص داده شوند، درمان آنها نیز ممکنتر است و سرانجامِ فرد به سرطان و مرگ ختم نمیشود.
خیلی از مردها دیابت دارند، اما خبر ندارند/ زمانی مراجعه میکنند که سرطان پروستات متاستاز کرده
دکتر ایرج خسرونیا، پزشک متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش و کبد و رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در خصوص سلامت مردها به این نکته اشاره میکند که در کشور ما خیلی از مردها تا ۵۰ – ۶۰ سالگی نه یک بار آزمایش روتین دادهاند و نه به پزشک مراجعه کردهاند. به همین دلیل از بیماریهای خود خبر ندارند یا زمانی مراجعه میکنند که کار از کار گذشته است و نمیتوان برایشان کاری کرد. متاسفانه خیلی از مردها با سرطان پروستات به پزشک مراجعه میکنند و سرطانشان یا پیشرفت کرده یا اصطلاحا متاستاز (Metastasis) کرده است. یعنی در تمام بدن منتشر شده است.
دکتر خسرونیا میگوید: در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، تمام افراد - زن و مرد - ملزم هستند که هر ۶ ماه یک بار، یک آزمایش روتین انجام دهند. مخصوصا وقتی سن بالاتر میرود، این امر واجبتر میشود. به خصوص افرادی که در محیط بیرون کار میکنند و کارهای سخت انجام میدهند.
به گفته رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران، خیلی از مردها در ایران مبتلا به دیابت هستند، اما از آن خبر ندارند و زمانی به پزشک مراجعه میکنند که دیابت، آنها را دچار عوارض کلیوی، چشمی، فشارخون و عارضههای دیگر کرده است. دیابت میتواند کلیههای فرد از بین ببرد، چشمها را ضعیف و حتی کور کند، اعصاب را درگیر کند، سبب بروز مشکلات جنسی در مردان شود. فقط یک بیماریِ دیابت میتواند این همه مشکلات و عوارض برای مردها ایجاد کند و اگر آنها بدانند که خودمراقبتی تا چه اندازه اهمیت دارد و تنها مختص خانمها نیست، سالها میتوانند در سلامت کامل زندگی کنند و زندگی باکیفیتی هم داشته باشند.
چکاپ سالانه پروستات را از این سن شروع کنید
این فوق تخصص گوارش و کبد با اشاره به این که در کشور ما مرگ و میر در مردها بیشتر از زنان است، میگوید: دلیلش این است که مردها به خود نمیرسند، خودمراقبتی ندارند و فقط به فکر کار هستند. درضمن مصرف سیگار و سایر دخانیات در مردها بیشتر است که خود، یکی از عوامل بروز بیماریها است.
دکتر خسرونیا به بیشترین بیماریهایی که مردان را درگیر میکند، اشاره میکند و توضیح میدهد: خطرناکترین بیماریها در مردها سکته قلبی به دلیل استعمال دخانیات و هوای آلوده است، و بعد از آن فشارخون بالا، دیابت و سرطان پروستات.
رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در پاسخ به این سوال که مردها از چه سنی باید چکاپ سالانه پروستات را شروع کنند، میگوید: چکاپ سالانه پروستات باید از ۳۰ سالگی شروع شود و سالانه یک بار حتما انجام گیرد. اما بعد از ۵۰ سالگی، این چکاپ هر ۶ ماه یک بار ضروری است. چون همان طور که گفتم، اگر چکاپ روتین پروستات انجام نشود، ممکن است فرد زمانی به خودش بیاید که گرفتار سرطان شده باشد.
این متخصص داخلی میگوید: توصیه ما به مسئولان تصمیمگیر کشور این است که مثل تمام دنیا، معاینه دورهای برای کارمندان و کارگران اجباری شود تا هیچ کس از زیر بار آن شانه خالی نکند.