مطالعهای جدید نشان میدهد که تفاوتهای خواب در حیوانات نر و ماده ناشی از عوامل بیولوژیکی است و تنها به سبک زندگی ارتباط ندارد.
این یافتهها میتواند باعث بازنگری در تحقیقات پزشکی و توسعه داروها شود، چرا که در این تحقیقات اغلب جنس ماده نادیده گرفته میشود و این مسئله میتواند اشتباهاتی در توسعه داروها و تأثیر درمانها به دنبال داشته باشد.
تفاوتهای جنسیتی در الگوهای خواب
طبق یک مطالعه جدید که توسط محققان دانشگاه CU Boulder انجام شده است، مادهها نسبت به نرها خواب کمتری دارند، بیشتر در بین خواب بیدار میشوند و خواب ترمیمی کمتری تجربه میکنند.
این مطالعه که در مجله Scientific Reports منتشر شده است، به بررسی عوامل بیولوژیکی میپردازد که امکان دارد این تفاوتهای خواب را توضیح دهد.
ریچل رو، نویسنده ارشد این تحقیق گفت: «در انسانها، مردان و زنان الگوهای خواب متفاوتی دارند، که اغلب به دلایل سبک زندگی و مسئولیتهای مراقبتی است. نتایج ما نشان میدهند که امکان دارد عوامل بیولوژیکی تأثیر بیشتری در ایجاد این تفاوتها داشته باشند.»
تأثیر و اهمیت تحقیقات خواب
تحقیقات خواب در سالهای اخیر رشد زیادی داشته است و هزاران مطالعه در حال بررسی این موضوع روی حیوانات هستند، که کمبود خواب چگونه میتواند خطر بیماریهایی مانند: دیابت، چاقی، آلزایمر و مشکلات ایمنی را افزایش دهد و این بیماریها چگونه بر خواب تأثیر میگذارند.
در این میان، موشها اولین حیواناتی هستند که برای آزمایش داروهای جدید، از جمله داروهای خواب، مورد استفاده قرار میگیرند.
با وجود این، مطالعه جدید نشان میدهد که بسیاری از این نتایج ممکن است به دلیل نادیده گرفتن جنس ماده در آزمایشها، اشتباه تفسیر شده باشند.
گرانت مانیو، نویسنده اصلی این تحقیق اعلام کرد: «ما متوجه شدیم که رایجترین نژاد موشها که در تحقیقات پزشکی استفاده میشود، رفتار خواب متفاوتی بر اساس جنسیت دارد و نادیده گرفتن این تفاوتها میتواند باعث نتایج نادرست شود.»
جزئیات مطالعه
در این مطالعه غیرتهاجمی، محققان از قفسهای ویژهای استفاده کردند که به حسگرهای حرکتی حساس مجهز شده بود تا الگوهای خواب ۲۶۷ موش را بررسی کنند.
نتایج نشان داد که موشهای نر در هر دوره ۲۴ ساعته حدود ۶۷۰ دقیقه میخوابند، که حدود یک ساعت بیشتر از موشهای ماده است.
این خواب اضافی مربوط به خواب بدون حرکات سریع چشم (NREM) بود، که خواب ترمیمی است و بدن در آن برای بازسازی خود تلاش میکند.
موشها حیوانات شبگردی هستند و خواب چند مرحلهای دارند، یعنی چند دقیقه میخوابند، سپس برای مدت کوتاهی از خواب بیدار میشوند تا محیط خود را بررسی کنند و دوباره به خواب میروند.
مطالعه نشان داد که موشهای ماده خوابهای کوتاهتری دارند و خواب آنها نسبت به خواب موشهای نر بیشتر تکهتکه است.
عوامل بیولوژیکی و تفاوتهای خواب
تفاوتهای مشابه جنسیتی در سایر حیوانات از جمله در مگسهای سرکه، موشها، ماهیهای زبرا و پرندگان مشاهده شده است. از نظر تکاملی، این تفاوتها منطقی به نظر میرسد.
ریچل رو عنوان کرد: «از دیدگاه بیولوژیکی، ممکن است که جنس ماده برای حساستر بودن به محیط خود طراحی شده باشد و در مواقع لازم بیدار میشود، چون بیشتر او از بچهها مراقبت میکند.»
هورمونهای استرس مانند کورتیزول (که باعث بیداری میشود) و هورمونهای جنسی نیز به احتمال زیاد در تفاوتهای خواب بین نر و ماده نقش دارند.
به عنوان مثال، زنان اغلب گزارش میدهند در زمانهایی از چرخه قاعدگی که سطح استروژن و پروژسترون پایین است، خواب بدتری دارند. برخی محققان فکر میکنند که جنس ماده به طور طبیعی نیاز کمتری به خواب دارد.
محققان امیدوار هستند که نتایج این مطالعه باعث تحقیقات بیشتر درباره تفاوتهای بیولوژیکی در خواب شود و محققان را تشویق کند تا روشهای تحقیقاتی خود را بازنگری کنند.
چالشها و فرصتها در تحقیقات خواب
در سال ۲۰۱۶، مؤسسات ملی بهداشت از محققان خواستند که هنگام درخواست برای تأمین مالی تحقیقات حیوانی، جنسیت را به عنوان یک عامل بیولوژیکی در نظر بگیرند.
با وجود پیشرفتهایی در این زمینه، تحقیقات نشان میدهند که هنوز تعصبات جنسیتی در تحقیقات وجود دارد. این موضوع میتواند پیامدهای واقعی به دنبال داشته باشد.
نتیجهگیری این است که اگر جنسیت ماده به اندازه کافی در تحقیقات دیده نشود، داروهایی که برای آنها مؤثر هستند ممکن است بیاثر به نظر برسند، یا عوارض جانبی مهم برای جنسیت ماده، نادیده گرفته شوند.
ریچل رو تأکید کرد: «چرا روند انتقال درمانها از آزمایشگاه به بیمارستانها به این میزان طولانی است؟ شاید یکی از دلایل این باشد که جنسیت در تحقیقات به درستی در نظر گرفته نمیشود.»
نویسندگان این تحقیق از محققان درخواست کردهاند که در مطالعات خود، نمونهها را از هر دو جنسیت به طور مساوی در نظر بگیرند، دادهها را برای هر جنسیت به طور جداگانه تحلیل کنند و به بازنگری تحقیقات گذشتهای بپردازند که در آنها جنسیت ماده به طور کافی در نظر گرفته نشده بود.
منبع: تکناک